sfKI BfeI bflf dy pMnf 753 qy kuwJ ies qrHF df iliKaf hoieaf
hY. "pMj pYsy qy nlIeyr sRI gurU aMgd jI ky agy rwKky sRI gurU nfnfk jI
prkrmf krky aMgd jI agy mwQf tyikaf qF aMgd jI bfby jI agy mwQf tyikaf aqy ikhf
grIb invfj jI qusIN krn kfrn hoie kr myry crnF pr mwQf tyikaf hY so ies
ko qF kusLt (Bfv kohV df rog) pvygf mYN afjj inmfxf hoN qF bcn hUaf aMgd qUM
afpxy srUp ko pCfx jo myrf qyrf srIr sB pMj qq kf hY qy cyqMn klf BI myrI qyrI
iek hY jYsy eyk sUrj hY qy GVf sO hovy qy sB myN pRkfsL iek smfn krdf hY qYsy hI
Auh pRmfqmF sB srIr myN iek jYsf Bfsdf hY qUM sB igafn ky jfnx vflf hYN qy
acfrjF kI rIqI hY siqgurU isK df Bfv rK dy afey hYn qy quhfzf bcn vI anQf nhIN
krnf kuC rog crn dy aMgUTy myN rhygf so prmysLr ko icwq krfvygf qy jyhVI
smJ igafn dI quhfnIM afeI ey so asF qF Aus agy mwQf tyikaf hY"
sMgqF dy iDafn gocry Aupr ilKy pihry ivcoN mn ivc AupjI nIcy ilKI vIcfr pysL
kr irhf hF.
1[ kI gurU nfnk sfihb df mwQf ieqnf BYVf sI ik ijQy CUh igaf AuQy kohV ny
hoxf hI hoxf hY?
2[ kohV Cuq dI ibmfrI hY ies df ieh vI mqlb ho skdf hY ik guru nfnk sfihb nUM vI kohV sI ijs QF AunHF df mwQf CUihaf kohV ho igaf? sdky jfeIey aYsI bfly vflI sfKI dy jo lokF df kohV dUr krdy sn, nUM vI kohVI sfbq krI jFdI hY. pr iswK kOMm GUk suwqI peI vI GUrfiVaF dI cIko pukfr ivcoN BfeI bfly vflI sfKI dy dI pRsMsf gfAuNdI hI suxfeI idMdI hY.
3[ ieqhfs gvfhI Brdf hY ik gurU arjn dyv jI cyck dI iBafnk bImfrI vyly afp
lhOr jfky rogIaF df ielfjL krdy rhy hn qy ies krky hI gurU hirgoibMd sfihb
jI nUM vI cyck inkl afeI sI. gurU jI nfl nfl kohV dy rogIaF df ielfjL vI
krdy rhy hn pr gurU nfl sbMDq iksy vI iswK nUM kohV rog nhI hoieaf.
4[ "kuC rog crn dy aMgUTy myN rhygf so prmysLr icwq krfvygf". PrjL
kro ik jy gurU nfnk dyv jI aYsy bcn nf krdy qF kI gurU aMgd dyv jI nUM
prmysLr icwq nhI sI hoxf? gurU nfnk sfihb ny swq sfl dI krVI myhnq krky qy
prK ky bfby lihxy jI nUM gur gwdI iesy krky hI bKsLI sI ik gurU aMgd dyv jI
dy prmysLr icwq sI nhI qF AunHF dy afpxy do puwqr qy qy bfbf buZf jI vI nfl
hI sn. BolI BflI iswK jnqf nUM lutx vfsqy aYsIaF sfKIaF GV lfeIaF geIaF qy
ijs lotU jmfq df hlvf-mMzf gurU nfnk sfihb dy AupdysL kfrn bMd hoieaf sI iPr
qoN iswKI rUp Dfrn krky, iswKI ivc pRvysL krky, dUjy pfsy sfDfrx jnqf kol
AuWc drjy dI soc dI Gft hox kfrx, iPr qoN ienHF nUM ienHF sfKIaF dy hvfly
nfl prohq jmfq jwQydfrF qy BfeIaF dy rUp ivc lutx lwg pfeI qy iswK lutINdy
gey sIlL mwJ vFgU ijhVI aKIrlIaF DfrF qk vI afpxy pYr nhI ihlfAuNdI.
5[ ijhVy gurU sfihbfn duKI lokF dy rogF df ielfj krdy sn Auh afpxf kohV nf
htf sky? hfly sLukr hY ik sfKIkfr ny iksy ivsLnUM nUM gurU aMgd sfihb df
kohV df rog dUr krn leI nhI bulfieaf nhI qF sfKIkfr ijs mnsLf nfl sfKI ilK
irhf hY Auh Ausy vkq hI pUrI ho jfxI sI. sfKIkfr pqf nhI ikAuN glqI kr igaf
hY.
6[ ipRMsIpl sqbIr isMG jI ny qF ies sfKI nUM hor vI gUhVf rMg cfhiVaf hY. ies
sfKI df ijLkr krdy Auh afpxI ikqfb ivc kuwJ ies qrHF df ilKdy hn ik, ‘gurU
aMgd dyv jI kohV dy rog kfrn sfrI sfrI rfq qVPdy rihMdy qy sON nf skdy. bfbf
amrdfs jI jLKm vflLI QF nUM afpxy mUMh nfl cUsky gurU aMgd dyv jI dy aMgUTy
ivclI pIk nUM bfhr sutdy rihMdy . qF ikqy gurU aMgd dyv jI rfq nUM sON skdy.
ies qrHF krdy keI vfr bfbf amrdfs jI dy kpVy ilbV jFdy qy Auh ienHF ilbiVaF
kpiVaF nUM vI apxy mUMh nfl hI cUs ky hI sfP kr lYNdy. ipRMsIpl sqbIr isMG
dI nIcqf dI qF hwd hI ho geI. ijhVy vI iswK ipRMsIpl sqbIr isMG jI nUM pVHdy
hn ikrpf krky pVHnf bMd kr dyx ikAuNik ipRMsIpl sqbIr isMG iswK isDFq qoN
hmysLF hI Ault ilKdy hn aqy Aus ny gurcrn isMG tohVf dI srpRsqI hyT iswK kOm
nUM bhuq nuksfn phuMcfieaf hY. pihlF ikqfb ilKx vfsqy sLRo[ gu[ pR[ kmytI
koloN krjLf lYxf, qy iPr hr kI pOAuVI qy KV ky afpxI ikqfb rlIjL krvfAuxI,
qy iPr ieh kihxf ik mYN ieh ikqfb ilK ky iswK kOm dI syvf kIqI hY, mYnuM
krjLf muafP kIqf jfvy. tOhVy dI apfr ikrpf duafrf ieh sfrf kuwJ hMudf irhf
hY qy iswK pMQ GUkI aMdr GurfVy mfr irhf hY. ies nuksfn nUM pUrf krn leI pqf
nhI ikqny ku ilKfrIaF nUM ikqnf kuwJ hor ilKxf pvy.
7[ iesy sfKI dy pMnf 755 qy kwuJ ies qrHF df iliKaf hY.‘lKmI dfs ikhf bfbf
jI jy asIN qyry puwqr rotI kpVy QIN bgYr afjjL hoey iPrFgy ieh qF sLrm sB
afp nUM hY qF bfbf jI ikhf puwqr rotI kpVf quhfnUM bhuq hoiegf ieh myrI
KusLI hY iPr byitaf ikhf rotI kpVf qF bhuq afpdy pRqfp krky hY pr sfnUM
mMnygf kOx? qF sRI gurU bfby jI ikhf suxo bytf jo pIr huMdy hn AuhnF dI
kmfeI sdkf jF AuhnF dy qyjL krky AuhnF dy kUkr pUjIdy hn qy qusIN qF Kfs
myry puwqr ho bytf eys bfq dI qusIN rMck mfqR icMqf nf kro jo koeI eys sMsfr
qy ipCy sfnUM mMnygf bytf Auh hI quhfnUM mMnygf sfzy ipCy qusIN sfihbjLfdy
krky pUjy jfEgy’.
(A)
jy gurU nfnk sfihb ny afpxy bwicaF dI pUjf afpxy hI iswKF koloN krvfAuxI
sI qF Auh gur gwdI hI AunHF nUM dy jFdy. pr AunHF ny ieh nhI kIqf. iesdf
vI koeI mqlb sfP vKfeI idMdf hY qy nfl dI nfl gurU nfnk sfihb gurgwdI vI
gurU aMgd dyv jI nUM dy ky rsqf sfP kr jFdy hn ky myry afpxy puwqrF df ies
inrml pMQ nfl koeI vfsqf nhI. gurU Gr ivc koeI JgVf nf pvy ies leI hI gurU
nfnk sfihb gurU aMgd dyv jI nUM ieh hdfieq krdy hn ik BfeI qusIN ieQoN jf
ky KMzUr sfihb vsfE.
8[ pMnf 766 qy kuwJ ies qrHF df iliKaf hoieaf hY: "gurU amrdfs jI ny
iehnF nUM hr prkfr lfiek dyKky sMmq 1631 ibkRmI ivc guirafeI df iqlk dy
idwqf aqy iehnF dy gujLfry vfsqy sMmq 1629 ibkRmI nUM jLmIn mul lY ky rfm jI
dy nfm pr rfmdfspur vsfieaf jo hux aMimRqsr nfm qy msLhUr hY".
BfeI kfhn isMG nfBf dy mhfnkosL dy pMnf 1035 muqfbk qF iswK kOm dy cOQy
pfqsLfh gurU rfmdfs jI, qIjI pfqsLfhI, dy hukm anusfr afp gumtflf qy
sulqfnivMz ipzF pfs sMmq 1631 ivc iek ipMz bMndy hn ijsdf nfm gurU kf cwk
rwKdy hn qy iesy ipMz df nfm gurU arjn dyv jI smyN rfmdfspur aqy qfl df
nfm "aMimRqsr" hoieaf. sfKIkfr sLurU qoN lY ky aMq qk JUT dy
sfhfry hI cwl irhf hY . ijs ihMdUaF dy avqfr rfm cMdr nfl iswKF df koeI
dUr df vfsqf vI nhI sfKIkfr rfmdfspur nUM rfm dy nfm pr vsfAuxf idKf ky
afpxI aslIawq jfhr kr irhf hY. pr iswK kOm byiDafny cwlI jfx krky ieh sfKI
iehnF dy Dur aMdr mUlfDfr qk Auqr cukI hY. JUT sfP idKfeI dyx dy bfvjLUd
vI ies nUM iswKF dIaF afdrF ivcoN bfhr kwZxf musLkl hI nhI blik asMBv bx
cuikaf hY.
iswK Brfvo jfgo hux sOx df vylf nhI. afpxI KUn psIny dI kmfeI
nUM lyKy lfAux df jqn kro. jo iql Pul vI qusIN BfeI jmfq nUM idMdy ho jF iPr
gurU kI golk msJ ky Aus ivc pfAuNdy ho ieh iql-Pul quhzy Drm nUM nuksfn phuMcfx
leI hI vriqaf jf irhf hY. afpxI swcI isiKaf qy ies nUM lfE iehI gurU dI syvf hY.
iswK pMQ dy dfs,
isMG sBf ieMntrnYsLnl kYnyzf’
gurcrn isMG ( ijAux vflf) brYNptn