jYsI koko vYsy bwcy? igafnI gurbcn isMG aKfVy vfilaF qoN lY ky
awj qk ienHF dy sfry sMq aYsy hI hn.
kiQq dmdmI tksfl jwQf iBMzrF (mihqf) vloN pMjvIN vfr CfpI geI
ies pusqk dy 41 pMny qy igafnI gurbcn isMG goieMdvfl vflI bAulI ivwc 84 vfr
iesLnfn qy jpu df pfT krky afpxI curfsI kwtdy idKfey gey hn. dUsry pfsy pfxI ivc
iesLnfn krky afpxf jIvn sPl krn vfilaF dI gurU gRMQ sfihb ienHF sbdF rfhIN
inKyDI krdyy hn:
jl kY mjin jy giq hovY inq inq myNzuk nfvih] jYsy myNzuk qYsy
Eie nr iPr iPr jonI afvih] kbIr jI, pMnf 484]
jy iDafn nfl pVHIey qF pqf cwldf hY ik gurU gRMQ sfihb dI
sLrUafq, pihlI pAuVI, hI bRfhmx dy cfr bxfey isDFqF df KMzn krdI hY. rsmI
iesLnfn, mon Dfrnf, vrq rwKxf qy cqrfeIaF nfl kuwJ pRfpwq krnf.
ies lyK rfhIN mYN bfbf hrnfm isMG nUM cMgf nhI kihxf cfhuMdf
blik ieh dwsxf hF ik sfrI dI sfrI dmdmI tksfl hI awj dI aMD-ivsLvfsI iswKI dI
jumyvfr hY. jy mfstr hI aMD-ivsLvfsLI hY qF ieh koeI acMBy vflI gwl nhI ik
ividafrQI aMD-ivsLvfsLI nf hox. ies krky hI awj 99% iswK lok aMD-ivsLvfsL df
isLkfr hn. dmdmI tksfl dy pVHfey hoey lok hr ipMz dy gurduafry ivwc bYTy afpxI
rotI kmf rhy hn qy aMD-ivsLvfsL PYlfa rhy hn. ies dy jLumyvfr mYN igafnI gurbcn
isMG Kflsf nUM TihrfAuNdf hF. igafnI rfm isMG vI dmdmI tksfl dy moZI bx ky jnqf
nUM hor vihmF BrmF ivc hI pfAuxgy.
igafnI rfm isMG jI kdI hirmMdr sfihb dy cfr muwK gRMQIaF
ivcoN iewk gRMQI huMdy sn. ienHF gRMQIaF nUM awj-kwlH isMG sfihb vI afKdy hn qy
ieh lok afpxy afp nUM bfbf buwZf jI dI gwdI dy vfrs vI aKvfAuNdy hn ikAuNik gur
iblfs pfqsLfhI CyvIN muqfbk bfbf buwZf jI nUM ies drbfr dy, gurU arjn dyv jI
vloN Qfpy gey, pihly gRMQI hox df mfx pRfpwq hY. ieh swc hY jF JUT iewk vwKrf
ivsLf hY. pr igafnI jI ny hirmMdr sfihb ivc izAutI inBfAux smyN pjfmf pfAuxf
svIkfr nhI kIqf ies krky hI ienHF nUM nOkrI qoN asqIPf dyxf ipaf. svfl isrP ieh
hY ik kI pjfmf guru nUM muafPk nhI? jy pjfmy dy phuMicaF qy ipsLfb dy iCty pY ky
pjfmf plIq ho jFdf hY qF iZz ivcly twtI ipsLfb df afpF kI krFgy? ieh gMd vI qf
afpF nfl hI leI iPrdy hF. mUMh Dox nfl mUMh pivqr nhI huMdf. sgoN gurU dI
iswiKaf vloN mUMh Pyrn nfl mUMh jUTf huMdf hY.
nfnk inguiraf guxu nhI koie] muih PyiraY muhu jUTf hoie]m:1[
pMnf 1240]
aYsy igafnI ijhVy bRfhmx vloN 550 qoN 250 sfl pihlF ilKIaF
JUTIaF sfKIaF nUM afpxI kQf df aDfr bxf ky iswKI df pRcfr krdy hn Auh nf isrP
gurU dI inrfdrI krdy hn blik gurUbfxI isDFqF nfl iKlvfV krky iswKI isDFqF nUM vI
iCky qy tMgdy hn.
igafnI rfm isMG jI vloN kIqI geI kQf qy gurU sfihbF dy isDFq
ivwckfr tkrfE
! aYqvfr
iqMn jUn nUM qusIN GlUGfrf idvs qy boldy hoieaF mfs Kfx qy mfs nf Kfx dy msly
nUM aYvyN hlkf ijhf toh ky awgy cly gey. quhzI dmdmI tksfl qy BfeI rxDIr isMG ky
(aKMz kIrqnIey jwQy vfly) mfs Kfx nUM buhq hI burf smJdy hn. BfeI rxDIr isMG jI
qF afpxIaF pusqkF ivwc mfs Kfx vfilaF nUM dust qy gMd Kfxy afKdy hn. jLdoN ik
gurU nfnk dyv jI afpxI bfxI ivwc mfs Kfx vfilaF qy mfs nf Kfx vfilaF pRqI gwl
krdy hn qy mfs dy iqafgI pMizq nUM mUrK afKdy hn. gurU gRMQ sfihb jI dy pMnf
1289 qy iqMn slok gurU nfnk dyv jI dy Aucfry hoey drj hn.
pihlF mfshu inMimaf mfsY aMdir vfsu]jIAu pfie mfsu muih
imilaf hzu cMmu qnu mfsu]mfshu bfhir kiZaf mMmf mfsu igrfsu.muhu mfsY kf jIB
mfsY kI mfsY aMdir sfsu]vzf hoaf vIafihaf Gir lY afieaf mfsu]mfshu hI mfsu AUpjY
mfshu sBo sfku]siqguir imilaf buJIaY qF ko afvY rfis]afip Cuty nh CUtIaY nfnk
bcin ibxfsu]1]m:1]mfsu mfsu kir mUurK JgVy igafnu iDafnu nhI jfxY]………[[]iesqRI
purKY jF inis mylf EQY mMDu kmfhI]……[]jy Eie idsih nrik jFdy qF AunH kf dfnu
n lYxf]………[[]afip n bUJY lok buJfey pFzy Krf isafxf]pFzy qY jfxY hI nfhI
ikQhu mfsu AupMnf] qoieahu aMnu kmfdu kpfhF qoieahu iqRBvx gMnf]………[]eyqy
rs Coiz hovY sMinafsI nfnku khY ivcfrf]pMnf 1289,m:1]
vMngI mfqr pihlf slok pUrf ilK ky bfkI slokF ivwcoN kuJ
pMgqIaF hI ilKIaF hn. sMgqF nUM apIl hY ik Auh afp iehnF slokF nUM pVHn qy ho
sky qF afsf jI dI vfr ivwcly nIcy ilKy slok dI pUrI pUrI ivafiKaf vwKry vwKry
tIkfkfrF dI pVHn.
www.gurugranthdarpan.com qy
ivafiKaF pVH skdy ho. iPr pqf clygf ik gurU sfihb mfs Kfx jLF nf Kfx bfry kI kih
rhy hn.
jy kir sUqku mMnIaY sB qY sUqku hoie]gohy aqY lkVI aMdir kIVf
hoie]jyqy dfxy aMn ky jIaf bfJu n koie]pihlf pfxI jIAu hY ijqu hiraf sBu
koie]sUqku ikAu kir rKIaY sUqku pvY rsoie]nfnk sUqk eyv n AuqrY igafnu AuqfrY
Doie]pMnf 472,m:1]
pihly slok ivwc gurU sfihb afKdy hn ik bfp df sLrIr mfs df
bixaf hoieaf hY ijs ivwcoN vIrj inkldf hY qy mF df sLrIr vI mfs df hI bixaf
hoieaf hY ijs ivwwc Auh vIrj qy aOrq dy aMzy dy myl qoN bwcf pYdf hUMUdf hY. iPr
bwcy ivwc jfn pYNdI hY,vwDdf Puldf hY, sLrIr dy ihsy bxdy hn. Auh vI hwzIaF, cMm
qy mfs qoN hI bxdy hn. bwcf pYdf hUMdf hY mF df muMmf, ijhVf mfs df bixaf hoieaf
hY, Auh bwcy dy mUMh ivwc idwqf jLFdf hY. bwcy df mUMh vI mfs df hI bixaf hoieaf
hY. jIB vI mfs dI hI bxI hoeI hY. ijhVf svfs cwl irhf hY Auh vI mfs dy aMdr hI
cwl irhf hY. jdoN bwcf vwzf huMdf hY qF ivafh ky iesqrI nUM Gr ilafAUNdf hY. Auh
vI mfs dI hI bxI hoeI hY. mfs qoN hI mfs pYdf hUMdf hY. sfry sfk sbMDI vI mfs dy
hI bxy hoey hn. mfs Kfx jLF nfh Kfx df inrnf smJx dy QF, jy siqguurU iml pey qy
pRBU dI rjf smJIey qF jIv df jgq ivc afAuxf nypry cVHdf hY nhI qF jIv nUM mfs
nfl jMmx qoN lY ky mrn qk ieqnf zUGf vfsqf pYNdf hY ik afpxy jor nfl ies qoN
bicaF KlfsI nhI huMdI:qy,hy nfnk! ies iksm dI crcf nfl hfnI hI huMdI hY. jdoN
gurU sfihb "mfsu mfsu kir mUrKu JgVy igafnu iDafnu nhI jfxY" ilKdy hn
qF jfhr hY ik mfs dy iqafgI pMizq nUM sMboiDn krky hI afK rhy hn. awgy jf ky ieh
ilKdy hn ik qYnUM ieh sfr hI nhI ik ikhVI cIj sfg hY qy ikhVI cIj mfs hY. iks dy
Kfx ivwc pfp hY. awgy jf ky ieh vI ilKdy hn ik jdoN iesqrI qy pursL df myl huMdf
hY, Bog krdy hn, Auh ilMg vI mfs dy hI bxy hoey hn. jugHF jugHF qoN ivafh
sLfdIaF ivwc mfs vrqdf af irhf hY qy gYNzf mfr ky hom XWg kIqy jLFdy sn dyviqaF
nUM KusL krn leI. aKIr qy jf ky iesy hI slok ivc gurU sfihb ilKdy hn ik pMizq
qYnUM pqf hI nhI mfs ikQoN pYdf huMdf hY. Ausy hI cIj qoN aMn (aMn, kmfd, kpfh
mqlb sfrI bnfspqI) pYdf huMdf hY qy Ausy hI cIj qoN mfs. Auh hY pfxI. tIkfkfr
pRo:sfihb isMG. hux jy asIN mfs Kfx vyly ieh khIey ik jIv hwiqaf nhI krnI qF
gurU sfihb afsf dI vfr vfly slok ivwc iehI qF smJfAuNdy hn ik aMn dy dfixaF ivwc
jIv hn. lkVI qy gohy ivwc vI jIv hn. hor qF hor gurU sfihb ilKdy hn ik pfxI vI
ijAuNdf hY. ies df mqlb qF ieh hoieaf ik asIN iksy vI qrF jIv hwiqaf qoN bwc hI
nhI skdy. bfkI CyvyN pfqsLfh qy dsvyN pfqsLfh isLkfr krn jLFdy sn ijs qoN dmdmI
tksfl qy BfeI rxDIr isMG ky vI munkr nhI ho skdy ikAuNik ieqhfs guafh hY. svfl
ieh pYdf huMdf hY ik kI gurU sfihb afp jIv hwiqaf krdy sn pr afpF nUM mnfhI kr
gey? ies dy jvfb ivwc ieh, mfs Kfx dy ivroDI, afKdy hn ik gurU sfihb jIvF nUM
mukq krdy sn. iqqr hrn btyry jLF sLyr mnuwKF nUM ikqnf ku qMg krdy hn jy AuDfr
krnf hI sI qF jfbr lokF df krdy? jnqf suKI vsdI. jnqf nUM suwKI vsdI dyKxf hI qF
gurU sfihbF mnorQ sI.
mnuwK nUM sMboDn krky pMjvyN pfqsLfh ilKdy hn:
"avr join qyrI pnhfrI]ies DrqI mih qyrI iskdfrI]suienf
rUpf quJ mih dfm]sIl ibgfirE qyrf kfm]"
(hy jIv iesqrI) hor sfrIaF jUnF qyrIaF syvk hn, ies DrqI qy
qyrI srdfrI hY qyry pfs sonf cFdI hY Dn pdfrQ hY (hor jUnF pfs ieh cIjLF nhI hn)
pr kfm vfsLnf ny qyrf suBfE ivgfV idwqf hY. pRo: sfihb isMG] ihMdU Drm dy Ault
iswK Drm ieh afKdf hY ik pRmfqmf ny pihlF irjk idwqf iPr jIv jMq pYdf kIqy.
pMgqIaF ieMj hn:
pihloN dy qY irjku smfhf]ipCo dy qY jMqu Aupfhf]pMnf 130,m:5
hux afpF Audfhrx leIey aYskImojL dI. alfskf dy ielfky ivc
ijQy koeI aMn pYdf hI nhI huMdf AuQy pRmfqmf ny jIvF dy pyt Brn vfsqy ikhVf sfg
pYdf kIqf hY? bfkI pMnf 10 qy pMjvyN pfqsLfh ieh ilKdy hn, "sYl pQr mih jMq
Aupfey qf kf irjku afgY kir Diraf"] ieQy vI pQr ivwc koeI sbjLI nhI bIjI
hoeI. jIvF nUM jIv KfeI jf rhy hn.
nfnk icMqf miq krhu icMqf iqs hI hyie] jl mih jMq Aupfieanu
iqnf iB rojI dyie]EQY htu n cleI nf ko ikrs kryie]sAudf mUil n hoveI nf ko ley n
dyie]jIaf kf afhfru jIa Kfxf iehu kryie]ivic Aupfey sfierf iqnf iB sfr
kryie]nfnk icMqf miq krhu icMqf iqs hI hyie]pMnf 955,m:2]
igafnI rfm isMG jI Auprly sfry pRmfxF qoN gurU sfihb df isDFq
pRqwK idKfeI idMdf hY. qusIN iks pMgqI dI Et lYky ieh afKdy ho ik mfs Kfx vfly
dusLt hn? hux suafl pYdf ieh huMdf hY ik kI gurU goibMd jI ny Kflsf pMQ sfj ky
BfeI mnI isMG jI qy bfbf dIp isMG jI nUM do vwKrIaF vwKrIaF tksflF clfAux leI
iks krky ikhf? koeI iehfsk sbUq qF quhzy kol nhI hn ik ieh tksflF gurU sfihbF dI
mrjI ansfr clfeIaF geIaF hn? ieh gwl sMq mwKx isMG jI hux knyzf dy dory qy jdoN
afey sn mMn ik gey hn ik koeI ieqhfsk sbUq nhI imldf ik ieh tksflF gurU goibMd
isMG jI ny hI clfeIaf sn. clo jy clfeIaF vI sn qF quhnUM gurUu nfnk sfihb dy
isDFq df pRcfr krn leI jrUr ikhf hovygf. igafnI rfm isMG jI ieqhfsk qwQ iks qrFH
roVy-mroVy jLFdy hn ies dI msfl mYN quhzI tksfl dI CfpI hoeI pusqk, "KLflsf
jIvn aqy gurmiq rihq mrXfdf" dy pMnf 6 qoN idMdf hF. ieh iek ieqhfsk swc hY
ik igafnI gurbcn isMG jI Kflsf qoN bfad ipMz iBMzrF ivKy igafnI mohx isMG jI qy
sMqF dy gVveI igafnI krqfr isMG jI ivwcoN iek nUM pwg bnfAUx bfry tksfl qy
ielfkf invfsIaF dI sihmqI nhI ho pfeI. ies krky igafnI krqfr isMG jI nUM pgVI dI
rsm qoN pihlF hI ipMz iBMzr Cwz ky jfxf ipaf. Bog dIaF aMqm rsmF qk igafnI krqfr
isMG jI cOk mihqf vwl nUM cfly pf cuwky sn qy pwg BfeI mohn isMG jI bbykI nUM
bnHfhI geI. iks vjHf krky qusI igafnI mohx isMG jI nUM iesy hI tksfl dI dUjI
sLfK nhI mMndy? afpxI pusqk dy pMnf 6 vwl njLr mfro. igafnI gurbcn isMG Kflsf jI
qoN bfad gwdI dy ahudydfr isrP qy isrP igafnI krqfr isMG jI hI idKfey gey hn.
igafnI rfm isMG jI qusIN ieh afKdy ho ky ieh tksfl guru goibMd isMG jI vyly qoN
sInf-bfsInf cwlI af rhI hY. pihlF qF ieh sInf krqfr isMG qy igafnI mohx isMG jI
vyly doPfV hoieaf qy hux iPr sInf doPfV ho igaf hY. qusIN mMno jf nf mMno quhfzf
ieh sInf ipVly 250 sfl ivc vI keI vfr doPfV hoieaf hovygf?
igafnI rfm isMG jI iqMn jUn nUM svyr dI kQf ivwc qusIN ieh
afKdy ho ik iksy mfqf dy bwcy nUM cVHy hoey qyeIey dy qfp nUM gurU sfihbF ny pkV
ky bflk df rUp idwqf. bflk nUM ipMjry ivwc pf ky BfeI zwlHf, BfeI zwlHy dy nF qy
hI zwlHf ipMz visaf hoieaf hY, AuwQy lY igaf. rsqy ivwc BfeI zwlHy ny bflk nUM
afpxf Bojn afp qlfsL krn dI Kul idwqI qF bflk rUp qyeIey df qfp DobI dy KUun df
ktorf Br ilafieaf. bfad ivwc AuQy iksy nUM qyeIey df qfp nhI ciVaf.
bfbf jIE ies khfxI df ijhVf bfad df pRsMg hY Auh ijafdf
Kqrnfk hY iswK sMgqF vfsqy ijs nUM qusIN Cwz gey ho. awj AuQy bAylI bxI hoeI hY.
ieh afiKaf jLFdf hY ik jy koeI iewQy nhfvygf qF AuhnF dy Gr qyeIey df qfp nhI
cVHygf. ies gwl qy ikvyN ivsLvfsL kIqf jvy. iehnF PjLUl khfxIaF df KhVf Cwzo qy
sMgqF nUM gurU nfnk dyv jI dy asl isDFq nfl joVn dI koisLsL kro. quhzI sMsQf dy
vrosfey hoey igafnIaF ny ipMzF dI jnqf nUM vihmF BrmF ivwcoN kwZx dI bjfey pyNzU
jnqf nUM bfxI dy qvIq bxf ky dyxy sLurU kIqy hoey hn. myry afpxy Gr dy iqnF
pIhVIaF qoN dmdmI tksfl juVy hoey hn. igafnI kpUr isMG brfV, sfbkf isMG sfihb
hrImMdr sfihb aMimRqsr, myry qfieaf jI sn. afqmf isMG, bfbf Tfkur isMG qy kpUr
isMG brfV dy hm-jmfqI sn. afqmf isMG jI ipz aOolK (PrIdkot) ivKy bfxI dy qvIq
bxf ky idMdf sI. sLfm nUM lok pfxI dIaF gVvIaF Br-Br ky gurduafry lY ky jLFdy sn
qy bfbf jI mUMh ivwc bfxI df jfp krkyy Aus pfxI df Gr ivc CvkfE krn nUM afKdy
sn. kI gurU nfnk dyv jI dI bfxI ies qrHF dy pKMzF ivwcoN inklx leI aKdI hY jLF
iehnF pKMzF ivwc hor vVn nUM afKdI hY. quhzI hI sMsQf dy vrosfey hoey qy awj dy
jwQydfr akfl qKq sfihb, igafnI joigMdr isMG vydFqI jI ny afpxI bwly bwly krvfAUx
leI gur iblfs pfqsLfhI CyvIN iPr qoN afizt kIqI jo iblkul gurU isDFq dy ankUl
nhI sI. bfhrly mulkF ivwc vsdy iswKF dIaF qy Bfrq ivwc vsdy iswKF dIaF icwTIaF
jfx qy vydFqI jI nUM iewh pusqk bjLfr ivwcoN bfhr kwZxI peI. kI ieh nmosLI dI
gwl nhI? akfl qKq sfihb df jwQydfr kuwJ ilKy jo iswK isDFq dy iblkul Ault hovy
qF jwQydfr sfihb nUM asqIPf dy dyxf cfhIdf sI. pr gurU dy isMG aKvfAUx vfly lflc
loB qoN mukq huMdy, qF hI Auh ieh krdy. igafnI rfm isMG jI quhzI sMsQf ny afpxI
rihq mrXfdf CfpI hoeI hY jo akfl qKq sfihb dI pRvfnq iswK rihq mrXfdf qoN vwKrI
hY qy lokF nUM vihmF BrmF ivcoN kwZx dI bjfey vihmF BrmF ivwc vfVdI hY. kI ies
qrHF dy isDFq nUM pRcfrx vfsqy gurU goibMd isMG jI ny ieh tksflF clfAUx leI
quhnUM hukm kIqf sI? qusIN aKMz pfT krn vfsqy ivDI ivDfn qy smwgrI ilKdy ho.
aKMz pfT df Bog 48 GMitaf ivc hI pYxf cfhIdf hY jdoN ky akfl qKq sfihb dI pRvfnq
rihq mrXfdf ieh afKdI hY ik pfT suxf ky smJf ky krnf cfhIdf hY BfvyN smF ijafdf
lwg jfvy. qusIN TIk ho jLF akfl qKq sfihb? akfl qKq sfihb dI pRvfnq rihq mrXfdf
ieh afKdI hY, jdoN gurU gRMQ sfihb df pfT ho irhf hovy koeI kQf kIrqn qy hor
iksy bfxI df pfT nhI hoxf cfhIdf. jy koeI krdf hY qF mnmwq hY. qusI dwsogy ik
qusIN TIk ho jLF akfl qKq sfihb?
jdoN mYnuM gurbfxI bfry jxkfrI isPr sI qF dmdmI tksfl dI
sfDfigrI mYnUM vI, ijvyN afm jnqf nUM cMgI lwgdI hY, lgdI sI. bilhfr jfvF AunHF
noiezf vfly BfeIaF qoN ijnHF ny sfzy Gr pfT sLurU krn ivc dyr kIqI qy mYNnUM afp
gurbfxI pVHn dI idlcspI pYdf hoeI.
gurU pMQ df dfs,
isMG sBf ieMntrnYsLnl kYnyzf,
gurcrn isMG (ijAux vflf) brYNptn