. |
|
so ikAu mMdf afKIaY [[[[[[
ipRNMsIpl igafnI
surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI
bfxI ‘afsf kI vfr’
pAuVI nM: 19 qoN pihlF do slok drj hoey
hn ijnHF ivcoN iek slok ies pRkfr hY:
mÚ 1 ] BMiz jMmIaY BMiz inMmIaY BMiz mMgxu vIafhu ] BMzhu
hovY dosqI BMzhu clY rfhu ] BMzu muaf BMzu BflIaY BMiz hovY bMDfnu ] so ikAu
mMdf afKIaY ijqu jMmih rfjfn ] BMzhu hI BMzu AUpjY BMzY bfJu n koie ] nfnk BMzY
bfhrf eyko scf soie ] ijqu muiK sdf sflfhIaY Bfgf rqI cfir ] nfnk qy muK AUjly
iqqu scY drbfir ] 2 ] (473)
ies sfry slok ivc muWK sLbd ‘BMiz’
afieaf hY ijsdy arQ hn ‘iesqRI’. BfsLfvF
dy ieiqhfs ivc iesqRI vfsqy lPLjL ‘BMz’ pihlI vfrI kyvl gurU nfnk pfqsLfh ny
hI vriqaf hY. blik iesqRI vfsqy ieh lPLjL vrqky iek ZMg nfl pfqsLfh ny smuWcy
mnuWK vrg nUM cyqfvxI idWqI hY ik "ieh aigafnqf dI nINd ivWc suWqy hoey
mnuWK! ijs iesqRI nUM qUM sdf qoN smfj ivWc "BMzdf" afieaf hY, jLlIl
krdf afieaf hYN; dubyl bxf ky rKx vfsqy hmysLF qoN supny lYNdf afieaf hYN. ieMnf
hI nhIN, anykF cuWtkly-huwjqF ‘qy pqf nhIN ikhVy-ikhVy mfVy sLbd qUM Aus vfsqy
iejfd krdf afieaf hYN. ikWqny hI iqAuhfr ‘qy rsmF-rIqF Drm dy lybl hyT qUM ies
vfsqy GVIaF qfik smfj ivwc, iesqRI kdy isr AuWcf krky nf jIa sky. iesqRI jgq nUM
hr ZMg nfl smfj ivwc qUM dboicaf qfik qUM AusnUM apxI kfm pUrqI ‘qy
eYsLo-iesLrq df sfDn bxf ky vrq sky. dUr nf jfvo! ajOky smfj aMdr ‘eyzjL’
vrgIaF nfmurfd ibmfrIaF vI qF mnuWK dI iesy krnI ‘qy socxI df hI nqIjf hn.
pfqsLfh ny mnuwK df iDafn, AusdI ies gumrfhkuMn socxI vwl duafAux vfsqy, iesqRI
vfsqy iewQy Aucycf lPj hI ‘BMiz’ vriqaf hY, qfik ieh lPLjL hI mnuWK nUM smJf
dyvy ik ies pKoN mnuWK ikWQy KVf hY. mjLmUn vl agy
vWDx qoN pihlF asIN AupRokq slok dy aWKrI arQ dyxy jLrUrI smJdy hF. iesdf vI
muWK kfrn iehI hY ik sfzf hWQlf gurmWq pfT iesy hI slok dy afs pfs GuWm irhf hY.
arQ: iesq®I
qoN hI jnm leIdf hY, iesq®I (dy grB) ivc hI pRfxI dy srIr dI sQfpnf huMdI hY
Bfv pRfxI df srIr bxdf hY. iesq®I kfrx hI mnuWK dI kuVmfeI qy ivafh huMdf hY.
iesq®I kfrn hI AusdI irsLqydfrI-sfk sMMbMD bxdy hn. iesq®I qoN hI (jgq dI
AuqpWqI df) rsqf cWldf hY. jykr iesq®I mr jfey qF (mnuWK) hor iesq®I dI Bfl
krdf hY. iesq®I kfrn hI mnuWK (smfj ivc) bWJdf, sdfcfrI aKvfAuNdf, sWiqkfiraf
jFdf ‘qy iesdI iewjq huMdI hY.
ijs iesq®I qoN smfj pWDr dy rfjfn Bfv rfjy, mhfrfjy,
vlLI-AulIaf, rihbr ‘qy hriek KyqR dy siqkfr jog afgU jnm lYNdy hn, aY mnuWK!
Aus iesqRI ƒ qUM iks pRkfr mMdf afK skdf hYN?
iesq®I qoN hI (dUjI) iesq®I pYdf huMdI hY. Bfv aY BfeI!
apxI ijs mF (iesqRI) dy kfrx qUM sMsfr ivc jnm ilaf, qyrI Aus mF nUM vI jnm dyx
vflI iek iesqRI hI sI. (qFqy sMsfr ivc) koeI vI mnuWK iesq®I qoN ibnf pYdf ho
hI nhIN skdf. (aMq ivc) gurU nfnk pfqsLfh PLurmFdy hn ik kyvl sdf iQWr rihx vflf
akflpurKu hI ajyhI hWsqI hY, jo iesq®I qoN nhIN jMimaf. qFqy mnuWK hovy jFN
iesq®I, jo BI) apxy mUMh nfl sdf pRBU dy gux gfAuNdf hY Bfv (iesqRI jF purK)
AusdIaF sfrIaF dfqF df ieko ijhf sWiqkfr krdf hY, AusnUM sMsfr pWDr dIaF sfrIaF
KusLIaF pRfpq ho jFdIaF hn. (ieMnF hI nhIN) gurU nfnk pfqsLfh bVI idRVqf nfl
PLurmFdy hn ik ajyhy iensfn, sdf iQWr rihx vfly sWcy pRBu dy drbfr ivc vI sohxy
lWgdy Bfv sWiqkfry jFdy hn .2. cyqy rhy, lPLjL ‘BMz’ ivafkrx anusfr puilMg
hY . vyKo ‘gurbfxI ivafkrx pRo: sfihb isMG jI’.
ies rcxf dI loV ikAuN peI? -
slok dy arQF dI gihrfeI vl vWDdy ieh sWcfeI
pRgt huMdy dyr nhIN lgdI ik gurU pqfsLfh nUM Aucycy qOr qy ies slok dy rcx dI
loV ikAuN peI? ieh ivsLf ivsLysL iDafn mMgdf hY ik dunIaf dy lWgBg hr ihwsy ivwc
mnuwK vrg ny iesqRI vrg nfl kdy iensfP nhIN kIqf. AusnUM kyvl apxy mnorMjx df
sfDn jF bwcy jMmx dI msLIn hI smiJaf hY. AusnUM dubyl bxfky rKx vfsqy ‘qy Aus
Aupr hkUmq kfiem rKx vfsqy mnuWK ny lWgBg hr hIlf ‘qy ZMg vriqaf hY. pr ijMnF
Dwkf ies pKoN, iesqRI jfqI nUM dyvIaF kihx vfly bRfhmx vrg ny kIqf hY, ieMnf
sLfied hor iksy dy ihWsy nhIN afieaf. jLfihrf lybl qF dyvIaF df idwqf hY pr
pWqnI, BYx, DI jF bfkI vI hr pWDr qy iesqRI vrg nUM hr pKoN purK dI dfsI hI
bxfieaf hY.
pqI nUM pRmysLvr mMny- pr dUjy pfsy kI hY?
pWqI BfvyN sLrfbI, bWd-ieWKLlfk, prly drjy dy cirqRhIx, dyr rfq klwbF ‘c
vYisLafvF dy anMd mfx ky Gr afAux vflf hI ikAuN nf hovy. pWqnI ny AunINdry
kWtky, BuiKaF rihky vI AusdI ieMqjLfr krnI hY. afAux qy AusdIaF juWqIaF
AuqfrxIaF, pWKy dI syvf krnI, AusnUM Kuaf-suaf ky bfd ivc afp Kfxf ‘qy afrfm
krnf hY. pWqI df hriek jLulm Dwkf kyvl ies vfsqy bRdfsLq krnf hY ikAuNiok Auh
AusdI iesqRI hY. pqI nUM Aus Aupr hr qrHF df DWkf-jLulm krn df pUrf hWk hY.
jnm ipqf dy Gr, arQI pqI dy Gr’ -ies
sfry ipWCy vI iek rfjL hY. rfjL ieh ik bRfhmx mWq anusfr bWcI df ivafh nhIN
huMdf, iesdf ‘kMinaf-dfn’ huMdf hY. AuQy ieh iensfn nhIN blik dfn dI vsqU
hY. ijsnUM, bWcI dy pRvfr vfly apxf isr nIvF krky, muMzy vfilaF agy hWQ joVky
Ayusdy spurd krdy hn. bWcI dy ipWqf-Brf; muMzy vfilaF nUM bWcI df dhyj sihq
kixaF-dfn krdy hn. ies qrHF dfn kIqI vWsqU dI nf vfpsI huMdI hY aqy nf hI Aus
Aupr bWcI vfilaF df koeI hWk hI rih jFdf hY. ‘kMinaF dfn’ qoN bfd qF Auh
muMzy vfilaF dI pRfpRtI hY. sLied iesy krky AuQy ieh pRclx vI hY ‘bWcI df jnm
ipqf dy Gr ‘qy arQI pqI dy Gr’. ‘kMinaf-dfn’ smyN vI dyK lvo! bWcy vfly
‘jFjI’ hn jdoik ‘bWcI vfly AunHF dy mFjI aQvf muMzy vfilaF dy BFzy mFjx
vfly. ijMnf vWD GoKFgyy, smJ afAuNdI jfvygI ik iehI socxI AunHF dIaF bfkI sfrIaF
rsmF-rIqF-sgxF df afDfr hY. sfrI gl smJ ivc afAuNdy dyr nhIN lgygI. sMKyyp ieh
ik bRfhmx vrg rfhIN jo Dwkf iesqRI vrg nfl kIqf igaf hY, aMdfjLf lgFdy lUM kMzy
KVy ho jFdy hn. pr ieh sB kuJ kIqf igaf hY Drm-iqAuhfrF-rsmF-rIqF dy rsqy. nfl
hI qfxf buixaf igaf hy sgxF-apsWgxf ‘qy vihm-sihm df; ijQoN ik iksy df bolxf
jF inklxf vI sOKI Kyz nhINy. ies sfry df nqIjf hY ik lgfqfr hjLfrF sflF qoN ies
GWtIaf ivhfr dIaF afdI ho cuWkIaF ‘qy apxf Drm-krm mMn rhIaF ies ivcfrDfrf dy
ckRivAuH ivc PsIaF bIbIaF vI iesnUM aMimRq smJ ky pI rhIaF hn. ieh qF mrd sUrmf
gurU nfnk pfqsLfh hI hn ijnHF ny mfnv ieiqhfs ivc pihlI vfrI iesqRI vrg dI ies
bWdhflI nUM cYlyNj kIqf. iksy hor dy vWs df ieh rog hY vI nhIN sI.
ikAuNik muMzy vfly jFjI huMdy hn?-
ivafh lVky df hovy qF idmfg sWqvyN akfsL Aupr huMdf hY. lVky vfly qF apxy ijhf
iksy nUM smJdy hI nhI. mihsUs ies qrHF kr rhy huMdy hn ik ijvyN lVkI vfilaF Aupr
Auh koeI vWzf aihsfn kr rhy hn. Gr qF apxf vsfAuxf hY, ijs qoN ibnF AuhnF df
pRvfr vI agy nhIN tur skdf. ZMg aYsf bxf idwqf igaf hY ijvyN lVkI dyx vfly sdf
vfsqy lVky vfilaF dy krjLyeI ho gey hn. lVkI dy Gr KusLI hovy jF gLmI; koeI
iqAuhfr hovy jF bwcy df jnm; lVkI pyky Gr afvy jF lVkI dy mfpy apxy kuWVmF dy
jfx-hr smyN AuhnF kuJ nf kuJ dyxf jrUr hY. blik keI simaF vfsqy qF nIXm ‘qy
lYx-dyx vI mukrWr hn-Plfxy vfsqy, Plfxy smyN, PlF-PlF vsqU kuVI dy mfqf-ipqf ny
jLrUr dyxI hY, afid.
ivafh df jo ZMg imiQaf hoieaf hY, Aus nUM vI smJx dI loV hY.
ijs qrHF iek bfdsLh dUjy bfdsLfh nUM Pqih krn qoN bfad KusLI dy sLfidafxy vjFdf
hY, jlUs kwZdf ‘qy jsLn krdf hY; TIk AunHF hI lIhF qy-jy ivafh lVky df hovy qF
bYNz vjfey jFdy hn, syhry bMnHy jFdy hn, afqsLbfjLIaF cldIaF hn, sLrfbF dy dOr
huMdy hn. kuVI vfilaF pfsoN, vwzI qoN vwwzI mMg kIqI jFdI hY-sfnUM tYlIvijn
imlxf cfhIdf hY, skUtr jF kfr dfj ivwc hoxI jrUrI hY. ieMnI rkm nkd cfhIdI hY,
PlfxI koTI jF plft sfzy nfm kIqf jfvy vgYrf-vgYrf. jy gwl kro qF AuqWr imlygf
‘asIN muwMzy vfly hF, kuVI vfly QoVy hF’.
dUjy pfsy sjfvtF-suafgqF qy hjLfrF-lwKF PUk ky, vWDIaF mihmfn
invfjI krky vI kuVI vfilaF dI hflq qrsjog hI huMdI hY. zWry qy sihmy huMdy hn ik
muMzy vfly iksy gloN nfrfj hI nf ho jfx. sB nUM kihMdy iPrdy hn ajI! asIN kuVI
vfly hF, sfzf qF isr nIvF hY. ieQy mMuzy vfly jFjI hn ‘qy kuVI vfly- ‘muMzy
vfilaF dy BFzy mFjx vfly-mFjI’. kuVI ivafh rhy hn, apxy ijWgr df totf kwt ky
dy rhy hn jF ik koeI vWzf jurm kr rhy hn? ikMnI ajIb bMxqr hY ies smfj dI aqy
ikMnf nIvF kIqf igaf hY iesqRI vrg nUM. ieWQy hI bWs nhIN, suhry Gr jvfeI
ivsLysL afAu-Bgq ‘qy mfn siqkfr df hwkdfr hY jdik lVkI dy mfqf-ipqf BfvyN
sYNkVy kohF qoN cl ky apxI lVkI dy Gr afAux qF AuhnF nUM Aus Gr df pfxI pIx df
vI hwk nhIN idwqf igaf.
inEg aqy iesqRI vrg- hor
lvo! ‘inEg’ vrgy ivWBcfr BrBUr nIXm GWV ky[ ieQy Drm dy lybl hyT mrd nUM
ivWBcfr df pUrf-pUrf rsqf idwqf igaf hY. ieh ies vfsqy ik AuQy puWqWr (lVkf)
jLrUr jMmy. sLfsqRF ‘qy ajyhIaF hor Drm pusqkF rfhIN iesqRI nUM psLU, Zol,
guafr dI inafeI ipWtfeI jog dwisaf hY. lVkI dy jnm smyN grdn nIvIN iswt lYxI ‘qy
lVky dy jnm smyN AucycIaF KusLIaF, bYNz, drvfjy ‘qy hry pwqy, miTafeIaF, hryk
afAux vfly iqAuhfr nUM kfky df pihlf iqAuhfr kihky Aucycyy mnfAuxf, iesy hI smfj
df ivDfn hY. ajyhy ivsLvfs vI idwqy gey hn ik lVkIaF dws jMm ky, koeI Aucy-sucy
jIvn vflf mnuwK vI ‘pUM’ nfmk iBaMkr (Gor) nrk qoN nhIN bWc skdf. dUjy pfsy
koeI ivWBcfrI vI BfvyN ‘inAug’ dy ZMg nfl hI shI pr iewk puwqr nUM jnm dy
dyvy qF iswDf surg nUM jFdf hY aqy Aus Gor nrk qoN bWc jFdf hY.
‘inEg’ dy pRclx ipWCy vI iehI kfrn idWqf igaf hY-pUM nfmk
nrk qoN bcfAux kfrn Auh ‘puWqr’ kihlfAuNdf hY. Bfv ‘pUM’ nfmk nrk qoN
bcfAux vflf mMn ky hI ies nUM ‘puWqr’ ikhf igaf hY. qF hI qF poqy-pVpoiqaF
vfilaF dy bybfn kwZx df nIXm hY. kfrx ieh ik Auh hux puWqrF dy vI puwqr jMm ky
igaf hY, ies vfsqy lMmy smyN vfsqy surg ivwc vWsyygf. Ausdy mrny qy KusLIaF
kIqIaF jFdIaF hn. arQI nUM sjfieaf jFdf hY, Aus qoN Pul-muKfxy-pYsy afid vfry
jFdy hn ‘qy KIrF-hluey Kuafey jFdy hn. iesy qrHF, ipqRI krmF df hWk vI kyvl
puqR[ poqy nUM hI hY. ies sfry dy Ault puqRI jF puqR-vDU nUM nf hI ipqRI krmF df
hWk hY aqy nf hI ipqf-dfdy dI arQI nUM moZf dyx df. hF! lVkI nUM jMmdy mfrn dI
gwl vI ieWQy hI hY aqy iesy df hI ajOkf ZMg hY jnm qoN pihlF hI bWcI dI ‘BrUx
hiqaf’. lVkI dy jnm smyN jykr koeI vWDfeI dyvy qF ikhf jFdf hY ‘hujwqF krdy
ho’. jnmy lVkf ‘qy koeI vWDfeI nf dyvy qF ikhf jFdf hY ‘koeI sfVf kZxf sU’.
ieh sfrf ‘qy hor bhuq kuJ, lVkI bfry iesy ivWqkry vflI socxI dI Aupj hn.
purK vrg vloN iesqRI vrg nfl kuJ hor ivWqkry- hor
lvo! nOjuafn ‘qy suMdr iesqRIaF nUM dyv dfsIaF bxf dyxf, sqI pRQf aDIn aWTF
pihrF dIaF nv-ivafhIaF nUM jLbrdsqI cuwk ky bldI icWqf ivwc iswt dyxf jF Drm dy
nfm hyT ajyhf krn vfsqy mjbUr ‘qy Auqyjq krnf, ieh sB iesy hI smfj dI dyx hn.
sqI pRQf bfry gruV purfx ivwc ‘sipMzIkrx’ aqy ‘dfn dy aiDkfr’ ivwc ieQoN
qIk iliKaf hY ik ijhVI iesqRI afpxy pWqI dy nfl icWqf ivwc sV ky nhIN mrdI, Auh
prlo qIk pWqI lok nUM pRfpq nhIN ho skdI. ajyhI iesqRI dyv pRmfx dWs hjLfr viraF
qIk duWKF nfl hI pIVq rihMdI hY. jINdy jIa dUijaF dy kubol sihNdI hY aqy jy jnm
lYNdI vI hY qF vYisLaf ho ky jMmdI-mrdI hY.
dUjy pfsy ijhVI iesqRI apxy mfqf-ipqf, bfl bwcy, sfiraf df
moh iqafg ky pWqI dI icWqf ivwc sV mrdI hY, Auh dyv pRmfx dy sfZy iqMn kroV brsF
df smF, hmysLF qfiraF dy nfl surgF ivwc invfs krdI hY. Xfd rhy! sMsfr pWDr dy
dWs hjfr sflF dy brfbr dyviqaF df iewk sfl dwisaf igaf hY. ies qrHF apxy pqI nfl
sqI hox vflI iesqRI, aqI lMmy smyN vfsqy apxy pqI df sMg mfxdI hY. blik ieQoN
qIk iliKaf hY ik ijhVI pWqnI BfvyN sfrI Aumr apxy pqI dy ivruwD rhI hovy, AusnUM
duWK dyNdI rhI hovy-jy pwqI nfl sqI ho jfvy qF Aus dy sfry pfpF df pRfsLcq afpy
hI ho jFdf hY. jykr jIvn ivwc Aus df pqI BfrI kuWkrmI aqy ivWBcfrI irhf hovy,
ajyhI sqI hox vflI pWqnI sdkf Aus pqI dy vI sfry pfp nsLt ho jFdy hn. ijs iksy
nUM XkIn nf hovy, Aus nUM cfhIdf hY ik Auh afp gruV purfx nUM pVH lvy. hor vI
ajyhIaF bhuq sfrIaF gwlF df pqf lg jfvygf. ies smfj aMdr ijQy iesqRI dy sqI hox
df nIXm idwqf igaf hY, AuQy ivWDvf iesqRI vfsqy dobfrf sLfdI df ivDfn vI nhIN
hY. blik AusnUM kulwCxI, klmUMhI kih-kih ky sfiraF ivwc jLlIl kIqf jFdf hY.
anykF ivWDvf afzMbrF vfsqy mjbUr kIqf jFdf hY, iksy pRvfrk KusLI dy vWkq qy
AusdI hfjLrI nUM mnhUsqf ‘qy apsgx mMixaf jFdf hY. dUjy pfsy ivWDvf mrd Aupr
sLfdIaF dI koeI rok nhIN. krqy dy hukm ivwc jy iesqRI kfl vws ho jfvy qF Aus dI
icWqf TMzI hox qoN pihlF hI sLfdI dI gwl ikWDry hor pwkI kr lYx df AusnUM pUrf
hwk hY.
iesqRI dI akl guwq ivwc, AusdI aWkl pYr dI aWzI ivwc afid
anykF hujwqF iesy hI smfj dI dyx hn. mnU jI ny, lVkI-lVky dy skUl ivwc Gto-Gwt 21
koh (lgBg 75 ik:mI:) dI ivwQ rKxI
jrUrI dwsI hY. ieh vI iliKaf hY ik lVkI dI pVHfeI jrUrI nhIN. vWDIaf qrIkf hY
‘nf nON mx qyl hovy ‘qy nf rfDf nwcy’. nf ieMnI dUr lVkI GroN jfvy aqy nf
hI pVHy. ies qrHF anpVH ‘qy guafr rih ky, kdy mnuwK vwloN kIqy jf rhy Dwky
ivruwD jfgRq hI nf ho sky. iesqRI dy pqIbRqf hox vfsqy qF anykF iekFkIaF, sLrqF
‘qy prIioKafvF hn pr pqIdyv vfsqy ies dI loV nhIN. ieh vI ikhf igaf hY-iesqRI
nrk df duafr hY, mnuwK nUM nrk ivwc DWkyldI hY. iesqRI kdy surg nUM pRfpq nhIN
ho skdI ‘qy surg nUM pRfpq hox vfsqy, Aus rfhI pihlF mnuwK jUnI nUM pRfpq krnf
jrUrI hY.
sUqk pfqk iqAuhfr ‘qy iesqRI vrg- bwcy
nUM jnm dy ky iesqRI qF pRvfr ivwc vfDf kr rhI hY pr sUqk df Brm pf ky Aus nUM
ijMnf jLlIl kIqf igaf hY, krqfr hI sumwq bKsLy. ‘mfsk cWkr’ smyN AusnUM Drm
dI afV ivwc mhf-apivwqR dws ky vwD qoN vwD jLlIl kIqf igaf hY. jMjU aqy ipWqRI
krmF df aiDkfr kyvl do nUM nhI, iek aKOqI sLUdr ‘qy dUjI ivcfrI iesqRI. iesqRI
aMdr vwD qoN vwD hIx Bfv kfiem rKx vfsqy Drm dI afV ivwc iqAuhfrF nUM ricaf
igaf. rKVI (rksLfbMDn) ijs nUM BYx Brf dy pivwqR ipafr df nfm idwqf igaf hY, asl
ivwc iesqRI vrg nUM hr sfl smJfieaf igaf hY ik Auh apxI riKaf dy jog nhIN. apxI
riKaf vfsqy Ausny Brf dy rUp ivwc pursL vrg pfsoN riKaf dI BIK mMgxI hY. Aus
aMdr ieh hIn-Bfv Biraf jFdf hY ik Auh apxI riKaf vfsqy sdf pursL vrg qy hI
afsLRq hY. BeIaf dUj Bfv itWky df iqAuhfr, jdoN Brf dy rUp ivwc BYx, pursL-vrg
dI lMmI Aumr dI kfmnf krdI hY. bdly ivwc koeI idn mukrwr nhI, jdoN Brf vI apxI
BYx dI lMmI Aumr dI kfmnf kryy ikAuNik sLfied Auh smfj Aupr vfDU df Bfr ‘qy
by-jrUrq hY. aWblf Bfv blhIn df ‘pivwqR’ lybl vI iesqRI vrg nUM iesy hI smfj
dI dyx hY.
iewk qoN bfd dUjI, jy Gr ivwc Auqy Qwly do lVkIaF jMm pYx qF
mfqm Cf jFdf hY. jnm dyx vflI mfqf dI ijhVI avhylxf huMdI hY Aus nUM qF sfied
Auh afp vI ibafn nhIN kr skdI. zfktrI sfieMs ny sfbq kr idwqf hY ik lVkI jF lVky
df jnm afdmI qy inrBr hY, iPr vI jLlIl kIqf jFdf hY iesqRI nUM. sLfdI qoN pihlF
Aus vfsqy kyvl pqI dI pRfpqI ihWq somvfr ‘qy pqf nhI ikhVy-ikhVy vrq nIXq hn,
sLfdI qoN bfd krvfcOQ afid dy vrq rWc ky Ausny apxy pqI dI lMmI Aumr vfsqy
cMdRmf dyvqy koloN mMgF mMgxIaF hn. krvf cOQ dy vrq ipCy rfjy nUM sUeIaF cuwBx
vflI khfxI GWV ky qF iesqRI jfqI nUM ieMnF nIvF kIqf igaf hY ik koeI Kuwd-dfr
iesqRI qF Gto-Gwt ajyhy vrqF qoN kMnF nUM hI hwQ lf lvy. sfl ivwcoN 364
idn pqI dI syvf ivwc apxy afp nUM smrpq, jy iek idn vI Aus qoNN koqfhI ho jfvy
qF ‘pWqI-pRmysLvr’ nUM pUrf hwk hY, Auh apxI iesqRI nUM iqafg dyx ‘qy bdly
ivwc BfvyN iksy golI aQvf syivkf nUM hI apxI rfxI bxf lYx.
ajOkf isWK jgq ‘qy iesqRI jgq- kuJ
sWjx ieh suafl vI kr skdy hn ik pfqsLfh ny qF ies slok ivc iesqRI vrg bfry
isDFqk gl kIqI pr vyrvy ivc bhuqf bRfhmx vrg dI gl hI ikAuN joV leI geI. afE!
ies sWcfeI nUM smJx df vI QoVf jWqn krIey. AuMJ qF sMsfr pWDr qy smucy pursL vrg
vloN iek lMmy smyN qoN iesqRI jfq aMdr afqmhIxqf Brx df jWqn kIqf igaf qfik
iesqRI vrg Aupr Auh apxf glbf kfiem rWK sky? pr Bfrq ivc bRfhmx vrg vloN ieh
kfrj sB qoN vWD hoieaf hY. Aus vloN iesqRI vrg nfl jykr ajyhy ivWqkiraF-DWikaF
nUM GoKxf cflU kro qF cwpy-cwpy qy ieh sfP njr afAuNdy jfxgy. KUbI ieh ik sMsfr
pWDr qy kyvl bRfhmx vrg hI ajyhf vrg vI hY ijsdf isWK mfns qy sB qoN vWD kupRBfv
hY. ikAuNik iek qF ‘isWK df jnm hI bRfhmxI Gyry ivc hoieaf hY. dUjf ieh ik eI:
sMn 1716 bfbf
bMdf isMG bhfdur dI sLhfdq qoN bfd, aj qIk isWK Drm dy dUsLq pRcfr ZMg kfrn,
gurbfxI jIvn dI TMzk aqy jIvn jfc qF sMgqF qIk puj nhIN rhI blik gur-asQfnF qoN
aqy imlfvtI-ivroDI ilKqF kfrn bRfhmxI rihxI hI hriek isWK pRvfr qIk dWbf-dWb
puWj rhI hY. iesydf nqIjf hY ik ajOkf isWK smfj vI iesdI igRPq ivc pUrI qrHF
Pisaf ipaf hY ijs qoN ik AusnUM sucyq krn dI vWzI loV hY.
imsfl vjoN ijs ivafh dy ZMg nUM aj iswK vI ibnf socy apxfeI
bYTy hn. Prk kyvl ieMnF hI rih cuWkf hY ik AuQy sWq Pyry agnI dy huMdy hn jdik
ieQy ‘sRI gurU gRMQ sfihb jI’ dIaF cfr lfvF. bfkI 100%
ZMg AuhI vriqaf jf irhf hY ijs df gurU sfihb ny BrvF KMzx kIqf hY. gurUdr qy
pqI-pRmysLvr vfly isDFq nUM koeI QF nhI. ieQy qF arDMgI aQvf bYtr hfP df isDFq
vI pRvfn nhIN kIqf igaf. gl ivafh jF anMd kfrj dI vI nhIN, jykr ies smucy gurmWq
pfT qy iek srsrI njLr mfrI jfvy qF sWcfeI dy pRgt huMdy dyr nhIN lgygI. ieQy ieh
vyrvf dyx df muWK kfrn vI iehI hY ik ieQy ijhVf vyrvf bRfhmxI smfj dy afDfr qy
iesqRI vrg bfry idWqf igaf hY iesdI ieWk-ieWk gl, rsm-rIq[, iqAuhfr, sgx-apsgx
ajoky isWK smfj dIaF rgF ivc vI DWsy hoey hn. ies dy Ault jykr aWj isWK smfj
sWcmuWc gurbfxI dy cfnx ivc hI jIa irhf huMdf qF hWQly slok dy sMbMD ivc, sfnUM
ies pKoN vyrvy dI koeI loV hI nf pYNdI.
sMgq jfgygI qF hI sMsfr jfgygf-
jykr pihrU hI suWqf hovy qF dosL iksnUM?
sWcfeI ieh hY ik pRBU dy rcy hoey ies sMsfr ivwc, iesqRI ‘qy purK donF dI loV
apxI-apxI aqy iewko jyhI hY. ienHF ivcoN koeI vI iekwlf vrg, dUjy vrg dIaF loVF
nUM pUrf nhIN kr skdf. gurU dr qy ieh dovyN vrg iewk dUjy dy pUrk hn ‘qy iek
dujy vfsqy brfbr dy siqkfr dy hWkdfr hn. mnuwK rfhIN iesqRI vrg nUM aWblf ‘qy
dubyl bxf ky rKx vflIaF socxIaF gurUdr nfl AuWkf myl nhIN KFdIaF. isWK jgq nUM
ies pKoN vDyry sucyq hoky apxI sMBfl krn dI loV hY.
gurbfxI dI rosLnI ivc-
sWcmuWc ies slok anusfr aqy gurbfxI dI smucI rosLnI ivc sfnUM ies pKoN vDyry
jfgx dIy loV hY. pfqsLfh ny ies slok
rfhIN mnuWK vrg nUM, Aus rfhIN iesqRI-purK ivWckfr pYdf kIqI ivWqkrf BrBUr socxI
bfry BrvIN qfVxf kIqI hY. jykr gihrI njLr nfl ilaf jfvy qF mnuWK sWcmuc apxI ies
GWtIaf socxI kfrx krqy dy dr df vWzf dyxdfr hY. jy mMn ilaf jfvy ik sMpUrx mfnv
smfj nUM akflpurKu vloN bKLsLI kul qfkq 100%
hY. qF iPLr ieh vI iek sWcfeI hY ik pRBu rfhIN bKsLI ies smucI qfkq ivcoN lgBg 75%
qoN vWD qfkq jLfieaf krn df ijLmyvfr
kyvl pursL vrg hI hY. ikAuNik aMdfjLf 50%
qfkq qF Aus ny iesqRI jgq nUM dubyl bxfky jLfieaf kIqI hoeI hY. bfkI dI 50%
ivcoN vI 25%
qoN vWD qfkq Auh iesqRI vrg nUM dubyl bxfky rKx vfsqy jLfieaf kr irhf hY. spWsLt
hY ik kul 100%
qfkq ivcoN bfkI ijhVI 25%
qfkq mnuWK kol bcI Ausdf vI vWzf ihWsf AusdI eYsLo-iesLrq ‘qy ivWBcfr ivc hI
gLrk ho irhf hY. ‘eyzjL’ afid dIaF kroink ibmfrIaF vI AusdI iesy hI rihxI dI
Aupj hn ijnHF qoN kuJ smyN bfd mfnv nsl df Kfqmf vI ho skdf hY.
ies df vWzf dosLI mnuWK afp hI hY. iesdy sbUq hWspqflF ivc
jfky nvyN pYdf ho rhy bWicaF qoN imldy dyr nhIN lgdI. ienHF bWicaF nUM mfqf-ipqf
qoN jnm dy nfl hI iml rhy hn, jWitl rog ‘qy apMg srIr. ivsLysL gl qF ieh hY ik
mnuWK, ijhVf smF ‘qy qfkq iesqRI jfqI nUM nIvF dwsx vfsqy, Aus nUM dubyl bxf
ky rKx vfsqy jfieaf krdf hY, AusnUM smJxf cfhIdf hY ik purK ‘qy iesqRI, pRBU
dI rcnf ivwc dovyN iewk dUjy dy pUrk hn. iksy iek dI loV dUjy qoN Gwt jF vWD
nhIN. ies vfsqy ies slok rfhIN vI bfxI df PLYslf iehI hY ik mnuwK nUM ienHF vfDU
dIaF gwlF ivwc AulJy rihx dI bjfey pRBU dI isPq sflfh krnI cfhIdI hY. mflk dI
rcnf dI AuWcqf nUM smJky apxy mn nUM itkfa ivc ilafAuxf cfhIdf hY. iehI iek
qrIkf hY apxf mnuwKf jnm sPlf krn df. 0111s04.2s050
Including this Gurmat Lesson No 111
so ikAu mMdf afKIaY [[[[[[
For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani
Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the
writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with
an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs
200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies .
(+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address-
J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell
9811292808
web site- www.gurbaniguru.com
|
. |