ieh svfl bhuq vfr AuTfieaf jFdf hY ik iensfn leI Drm (Drm df
igafn) ikAuN ËrUrI hY. ies ËrUrI svfl ƒ keI vfr ‘Zuwcr jF huwjq` afK ky
tflx dI koiÈÈ kIqI jFdI hY, jo ik srfsr glq hY. jy Kud ƒ pqf nf hovy qF spwÈt
svIkfr kr lYxf cfhIdf hY ik mYN ies zUMGy svfl df juafb dyx qoN asmrwQ hF. ijvyN
mOsm muqfbk kwpVy pfeIdy hn. ijvyN kMm dI iksm anusfr pihrfvf pihnIdf hY. ijvyN
dys-kfl-siBaqf muqfbk pihrfvy dI ËrUrq pYNdI hY. dUjy nMbr `qy asIN srIr ƒ
cldf rwKx leI pOÈitk afhfr krdy hF. Kfxf pihnxf srIr dI loV hY. ieh loV
smyN-smyN bdldI rihMdI hY. iesy qrHF mn jF afqmf dIaF afpxIaF kuJ loVF hn.
duinafvIN qOr qy kfmXfbI pRfpq krn leI lMmy smyN qwk ividaf pVHnI pYNdI hY.
iËMdgI dy anykF hor qjrby hfsl krny pYNdy hn. ieh sfry kMm kridaF mfqf ipqf
bwicaf dI Drm ividaf vloN avysly ho jFdy hn. hr kfrj df jy TIk smF inÈicq nf
kIqf jfvy qF hwQ pwly kfmXfbI nhIN lgygI. sulJy hoey guxF nfl BrpUr, imTbolVy
prAupkfrI, gurmuKI sUrq aqy sIrq vfly iensfn bnfAux ivwc Drm ividaf df sB qoN
vwD pRBfv pYNdf hY.
iewk qf afm iswK mfqf ipqf, Drm qoN Kud axjfx hn. AunHF dy
Bfxy QoVHI ijMnI kdI-kdI (ibnF smJy hI) gurbfxI pVH leI, kdI smF lwigaf qF
gurduafry jf ky mwQf tyikaf, dyg krfeI, lMgr Cikaf qy vfps af gey, ho igaf Drm
pUrf. iksy ivafh ÈfdI jF hor duwK suwK dy smyN pfT krvf idwqf. kuJ smF kIrqn ho
igaf. ardfs, hukmnfmf, lMgr qy smfpqI, bws ho igaf Drm cwkr pUrf. ies sfry
vrqfry ƒ ÈrDf df iewk ihwsf qF mMinaf jf skdf hY pr ieh Drm kdficq nhIN
hY. mfqf ipqf kyvl ÈrDfvfn hn pr AunHF ƒ Drm df igafn nhIN hY. nOjvfn qbkf
(bwcy) igafnvfn hn pr Drm pwKoN swKxy hn. AunHF ƒ Drm df igafn nhIN hY, sMsfrI
igafn hY qy ÈrDf vI nFh dy brfbr hY.
sfzf afm Drm pRcfrk aMgryËI afid ivwc gurmiq dI ivafiKaf
krno asmrwQ hY. jy Auh pMjfbI ivwc kuJ iviKafn krdf vI hY qF iksy lVIvfr qrqIb
ivwc nhIN. akfl qKq sfihb vwloN pRmfxq aqy ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI vloN
pRkfÈq, ‘iswK rihq mirXfdf` dy dfiery ivwc rih ky, pRcfr nhIN kIqf jf irhf
sgoN anyk pRkfr dI zyrydfrI ƒ AuqÈfhq kIqf jf irhf hY. pMjfb ivwc afpo-afpxy
sMqF dI mirafdf hY, AunHF dIaF brsIaF, AunHF dIaF inwjI iksm dIaF khfxIaF ƒ hI
gurmiq mMnx dI ijwd pugfeI jf rhI hY. bhuigxqI pRbMDkF ƒ Drm df koeI igafn nhIN
qy bhuiqaF ƒ Drm nfl ipafr vI koeI nhIN. gurU dI golk ƒ nko nwk ikvyN Brnf hY,
bws iehI iewk tIcf muwK hY. nvIN iemfrq, lMgr, ÈhIdI PMz, pMjfb ivwc (jF ikqy
vI) cwl rhy skUl, kflj, hspqflF dy nfvF qy aQfh Dn iekwTf kIqf igaf hY pr bhuq
pYsf shI QfvF qy nhIN puwijaf. bdysF ivwc gurduafrf kmytIaF dy muKI pMQ dI
cVHdIklf vfsqy koeI sFJf sfrQk kdm nhIN cuwk sky. injI suK shUlqF BfvyN keIaF ny
gurU GrF dI shfieqf nfl pRfpq kr leIaF hox.
ieDr pVHI qy pRvfn cVHI iswK pnIrI Aupr vrxq kMmF qoN kdficq
sMquÈt nhIN hY. jdoN kdI ienHF bwicaF-jvfnF ƒ puwC leIdf hY ik quhfƒ
gurduafry sB qoN vDIaf ikhVI gwl lgdI hY qF jvfb huMdf hY ‘jI lMgr` ikAuNik
kIrqn jF kQf pfT AunHF dI smJ qoN prHy hY. skUl ivwc pihlI jmfq qoN lY ky kflj
dI pVHfeI pUrI hox qwk hr jmfq df ivÈf alwg huMdf hY, mfstr alwg huMdf hY. hr
bwcy dI idlcspI df Kfs iKafl rwiKaf jFdf hY. pr bVy duwK dI gwl hY ik sfzy lgBg
sfry gurduafiraF ivwc nv jnmy bwcy qoN lY ky sO sfl dy bËurg qwk sfiraF df
pfT-krm ieko hI huMdf hY. ienHF sfiraF df jdoN mfnisk pwDr ieko ijhf nhIN qF
slybs ieko ijhf ikvyN kIqf jf skdf hY?
nv jnmy bwcy ƒ lY ky pqI pqnI zfktr kol puwCx cly gey - ‘jI
asIN afpxy bwcy ƒ cMgI iswiKaf iks Aumr qoN ÈurU krIey? `
‘jnm qoN iewk sfl pihlF.`
zfktr df juafb sI. Bfv ik jo kuJ bwcy ƒ isKfAuxf pVHfAuxf
cfhuMdy ho, iewk sfl pihlF Kud pVHo, iqafrI kro, iPr bwcy ƒ pVHf skogy.
smyN isr idwqI shI iswKaf duafrf hfQI GoVy Èyr afid vI Auqm
drjy dy krqwv ivKfAux jog ho jFdy hn. srks ivwc sfiraF vyiKaf hY ik iewk isafxf
irMg mfstr ikvyN Kqrnfk jfnvrF qoN vI bMidaF vrgy kMm krvf lYNdf hY. iPr cMgy
Ausqfd sfzy nOjvfnF qoN cMgy kMm ikAuN nhIN krvf skdy? nOjvfnF ivwc TfTF mfrdf
aQfh joÈ aqy aMnI qfkq huMdI hY. jy Aus ÈkqI ƒ shI moV nf idwqf jfvy qF EhI
qfkq kurfhy pY ky brbfdI df kfrn vI bx jfieaf krdI hY. brsfq df pfxI hVH df rUp
Dfr ky qbfhI mcf idaf krdf hY. Ausy pfxI ƒ bMn mfr ky nihrF rfhIN ËrUrq vflIaF
QfvF qy phuMcfieaf jf skdf hY. ieQoN hI zYm Ausfr ky ibjlI pYdf kIqI jf skdI hY,
jo anyk kMm suafrdI hY.
jy iewk cMgy iksfn ny KyqI krnI hovy qF Aus ƒ ËrUrI qOr qy
vIh sflF vfsqy skIm iqafr krnI pvygI qF ik KyqI qoN vwD munfPf ilaf jf sky. jy
bfg lfAuxf hovy qF pMjfh sflf skIm iqafr krnI hovygI qF ik vD qoN vwD kmfeI kIqI
jf sky. iesy qrHF jy kOm df BivwK, mUMh muhFdrf svfrn df swcy idloN drd hY qF
Gwto Gwt sO sflf skIm iqafr krnI pvygI ik iknHF ZMgF qrIikaF, sfDnF duafrf
nOjvfnF ƒ afpxy Drm jF ivrsy nfl joiVaf jf sky, nvyN jmfny dIaF loVF muqfbk,
nvyN jmfny dy sfDn vrq ky, ivigafnk lIhF qy clidaF Drm dy Auqm asUlF ƒ bwicaF
qwk puwjdf kIqf jfvy. vrnf bhuq dyr ho cuwkI hovygI.
gurU nfnk sfihb ny iksy ƒ doÈ nhIN idwqf, iksy dI AuzIk
nhIN kIqI. bs lMmy Drm pRcfr dOry qoN bfad krqfrpur vsf ky qurMq amlI kMm ÈurU
kr idwqf. AunHF ieh bhfnf nhIN lieaf ik hkUmq bVI Ëflm hY, ibnf puwiCaF iksy ƒ
vI kql kIqf jf skdf hY. AunHF ieh Zuwcr vI nhIN zfhI ik afly duafly pfKMzI
DrmIaF dy bhuq toly Drm asQfnF `qy kfbj hn. pfKMz ivruwD afvfË bulMd krn `qy
Auh myrf koeI vI nuksfn kr skdy hn. AunHF ieh iÈkvf vI nf kIqf ik afm lokI bVy
nfsmJ hn. igafn dI zUMGI ivcfr ienHF dy smJ ivwc hI nhIN pYNdI. ieh lfcfr lok
srkfr vloN dihÈqjdf hn. Drm dy TykydfrF vloN BYa-BIq kIqy gey hn. afrQk pwKoN
kMgfl ho cuwky hn. ÈrHybËfr ienHF dIaF iewËqF rolIaf jf rhIaF hn, iPr vI
ienHF ivwc AuØwcf sfh lYx dI juarwq nhIN jfgI. aijhy ibKVy hflfq ivwc mYN ikvyN
sPlqf hfsl kr skFgf? pr AunHF akfl purK df Et afsrf lY ky, lMmI Xojnf iqafr
krky, krqfrpur sfihb ivKy, nvyN smfj, nvyN iensfn, nvIN kOm dI AusfrI afrMB
idwqI.
ieiqhfs gvfh hY ik smF BfvyN bhuq lwgf, aOkVF vI bhuq afeIaF.
pr AunHF ny mnuwKqf ƒ spUMrnqf dIaF bulMdIaF qy pucf idwqf. isr suwt ky murdf
ijhI iËMdgI ijAux vfly lok, isr AuØwcy krky ihwkF qfx ky KlHo gey. jflm hkUmq
df qKqf plt idwqf. pfKMzI DrmIaF df jUlf gloN lfh idwqf. anpVHqf kfierqf,
aigafnqf prHy vgfh mfrI[[[. kI awj asIN Drm pRcfrk jF Drm asQfnF dy muKI bIqy
dIaF ienHF Auqm isiKafvF qoN koeI sfrQk syD lY ky kfrj afrMB kr skFgy?
iksfn df bytf ibnf bhuqI isKlfeI qoN KyqI krnI iswK jFdf hY.
bfxIey df puwqr ibnf Kfs Kycl qoN dukfndfrI iswK jFdf hY. vkIl dI aOlfd bhuq kuJ
ipqf qoN iswK lYNdI hY. ƒhF DIaF, mfvF swsF qoN ibnF muÈkl dy bhuq sfry kMm
iswK lYNdIaF hn. cMgy vI qy bury vI. iPr iewk iswK df puwqr DI iswK ikAuN nhIN
bx skdf? kI iswK bxnf koeI burf kMm hY jF bhuq hI joKm Biraf kMm hY? nf bhuqf
aOKf hY qy nf hI burf hY? bs pihlF mfqf ipqf ƒ afp gurmiq dy DfrnI bxnf pvygf,
pfKMz-DrmI nhIN. gurmiq dy igafqf bxnf pvygf, aigafnI jF aMDivÈvfsI nhIN. afpxy
Gr ƒ Drmsfl df rUp dyxf pvygf, klhf-klys df awzf nhIN. gurmuKF vflI ikrq,
gurmuKF vflf afcfr ivhfr Dfrn krnf pvygf qF hI bwicaF qy asr pY skygf. sfzy inq
dy bury ikrdfr qy ivhfr ƒ vyK ky bwcy iswKI mMzl ivwc nhIN af skxgy.
siqgurU sfihbfn df injI jIvn lfimsfl sI. ijMLdgI dy hr Kyqr
ivwc AunHF ny nvyN kIrqImfn sQfpq kIqy. AunHF dy Auqm AupdyÈ aqy prAupkfrI jIvn
vyK ky lokI BOiraF pqMigaF dI qrHF AunHF duafly af juVdy sn. AunHF vrgy qF asIN
nhIN bx skFgy pr AunHF dy iswKF vrgy iswK qF bx jfeIey. iPr sfzy bwcy sfzf jIvn
qy sfzf AupdyÈ sux vyK ky ËrUr hI iswKI Dfrn krngy qy agoN hornF leI nmUnf bx
jfxgy.
siqgurU jI pfvn bfxI ivwc Drm ividaf bfry kuJ ieAuN AupdyÈ
krdy hn:-