ieh qF sB jfxdy hI hn ik sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI ivc
sB awCf nhIN ho irhf. AuQy supro suprIm isrP bfdl sfihb hI hn. aqy Kud bfdl
sfihb jI df sLbd gurU igafn, gurU gRMQ sfihb jI qy koeI Brosf nhIN qd hI qF Auh
mukt pihn ky pMzqF qoN tyvy aqy hvn krvfAuNdy hn. AunFH dI supqnI afsLUqosL df
shfrf qwkdI hY. qKLqf dy syvfdfr (pujfrI) ienHF dohF dy gulfm hn aqy Auh bfkI sB
isWKF nUM akfl qKLq df nfm vrq ky afpxy gulfm bxfAuxF cfhuMdy hn.
AuNj qF dunIaF Br dy qkrIbn sfry gurduafiraF ivc hI isafsq
BfrU hY pr sLRomxI kmytI qy qF pUrf kMtrol hI isafsqdfnf df hY. Drm df nfm qF
isrP lokfeI nUM buwDU bxfAux leI hI vriqaf jf irhf hY. hux svfl ieh pYdf huMdf
hY ik ienHF isafsI lokF qoN pRbMD Koh ky DrmI lokF dy hwQ ivc ikvyN afvy? kI iek
isafsI pfrtI df kbjLf Cuzf ky dUjI isafsI pfrtI df kbjLf suDfr lihr aKvfeygf?
Auh ikhVf DrmI pursL hY jo ies dI agvfeI krygf? kI styjLF qy Dwky nfl kbjLy kIqy
jfxgy? kI hux iPr AuhI hulVbfjLI sLurU ho jfvygI ijvyN ik 1984 qoN bfad sLurU
hoeI sI? ieh aqy ies qrHF dy hor keI svfl afm isWKF dy mnF ivc afAuNdy hoxgy aqy
ieh sfzy mn ivc vI afey hn jo ik asIN ‘isWK mfrg’ dy pfTkF nfl sFJy kr rhy
hF. clo koeI gwl nhIN ies bfry bhuqf AuzIk krn dI loV nhIN 4 agsq nUM pqf lwg
jfvygf ik kI pRogrfm AulIikaf jf irhf hY.
sfnUM qF ieh vI KdsLf hY ik iqMn cfr bMdy ijhVy muhrI hn
AunHF duafrf qF isWKI df byVf hor vI grk hox dI sMBfvnf hY. afE jLrf sMKyp ijhI
vIcfr ienHF bfry kr hI leIey. sB qoN pihly hn srdfr ismrnjIq isMG jI mfn. ijnHF
df ik ibdysLI isWKF ivc kfPI pRBfv hY. ienHF nUM qkrIbn bhuqy isWK bfdl nflo
ijLafdf iemfndfr aqy pMQ drdI smJdy hn. kuwJ hwd qwk qF asIN vI ies gwl nfl
sihmq hF pr kI ieh isWKI dI koeI soJI vI rwKdy hn ik nhI? ies bfry sfzy iKafl
bfkIaF nfloN vwKry hn. mfn sfihb bfry sfzy iKafl jo 20 ku sfl pihlF sn hux vI
EhI hn. jy kr bfdl sfihb Dfrimk syD pMzqF qoN lYNdy hn qF mfn sfihb vI pMzqF
koloN hI lYNdy hn Prk isrP ieh hY ik ienHF dy pMzqF ny dfVI kys rwKy hoey hn.
ieh sfry pMzq iek zyry nfl sMbMDq hn. ieh pMzqF vfly hor sfry krmkFzF dy nfl nfl
hvn vI krdy hn aqy hor KUbI ieh vI hY ik ieh lONzy vI hn. muafP krnf ieh lPLj
mYN afpxy koloN koeI vfDU nhIN joV irhf. bfbf DuMmF jI bfry ieh KLbr keI vfrI
mIzIey ivc Cp cuwkI hY ik Auh iek smilMgI hn. ies qrHF dy ieljLfm AunHF dy nfldy
sfQIaF ny hI lfey hn, hor iksy ny nhIN. izksLnrI ivc smilMgI dy arQ lONzf vI hn.
bfbf DuMmF jI hux BfvyN bfdl dy crnF ivc jf ibrfjy hn pr jdoN Aus nUM zyry df
muKI Qfipaf sI qF mfn sfihb df ibafn afieaf sI ik asIN Aus df hr hukm mMnfgy.
ies qoN pihlF bfbf Tfkr isMG qoN Dfrimk syD lYx bfry kihMdy huMdy sn ijhnF ny ky
20-21 sfl jrnYl isMG dy jIvq hox bfry rwj ky JUT boilaf. igafnI pUrn isMG ny vI
ies zyry qoN hI isWKI dy gux isWKy sn aqy Auh afm cYilMj krdy huMdy sn ik myry
nfl koeI bihs kr ky dyK lvy, "isWK lv kusL" dI aOlfd hn. jdoN AnHF nUM
syvf mukq kIqf igaf qF mfn sfihb df ibafn sI ik asIN iek ivdvfn qoN vFJy ho gey
hF. ieh pUrn isMG jI afr[ aYWs[ aYWs[ dIaF mIitMgF sLryafm atYNz krdy huMdy sn.
ienHF kiQq suDfrvfdI lihr dy muKIaF ivcoN dUjy hn srdfr mnjIq isMG jI klkwqf.
ieh Auh ivafkqI hn ijnHF ny ik gurU inMdf BrpUr pusqk ‘gur iblfs pfqsLfhI CyvI’
sLRomxI kmytI dI skwqrI smyN pMQk srmfey nfl CpvfeI sI. afp jI ny afpxf kfPI smF
sLRomxI kmytI ivc ibqfieaf hY aqy afp jI tOhVf sfihb jI df swjf hwQ smJy jFdy
sn. pr afp jI pMQk mrXfdf dI ivroDqf krn df koeI mokf nhIN iKJfAuNdy. ieh mslf
BfvyN hovy bIbIaF dI drbfr sfihb dI syvf df aqy jF iPr hovy bIbIaF dy aMimRq
sMskfr (KMzy dI phul) iqafr krn ivc sLfml hox df. ieljLfm qF ienHF qy hor vI
bhuq lgdy hn aqy keI qF kfPI gMBIr vI hn. awj kwl jI afp idWlI gurduafrf kmytI
dI Cqr Cfieaf hyT ‘ieMtrnYsLnl isWK imsLn’ dy krqf Drqf hn. zf: cOhfn bfry
qF bhuqf kuwJ ilKx dI loV nhIN sB isWK jfxdy hI hn. ienHF suDfrvfdIaF ivc bhuqy
zyrfvfdI hn aqy ienHF zyrfvfdIaF dI soc afr[ aYWs[ aYWs[ qoN koeI bhuqI vwKrI
nhIN. dohF df muwK insLfnF dsm gRMQ dI afV hyT isWKF nUM ihMdUvfd dy Kfry smuMdr
ivc zobxf hY. ieh zyrfvdI ibpvfdI soc dy DfrnI qF hn hI pr nfl hI aOrMgjLybI soc
dy DfrnI vI hn. ieh dlIl nfloN zMzy nUM pihl idMdy hn. ies dI qfjf imsfl ipCly
hPqy julfeI 16, 2006 nUM ieMglYNz ivc hoeI Gtnf qoN leI jf skdI hY jdoN 25-30
psLU ibrqI vfly zyrfvfdI, isWK ivdvfn ‘ieMdr isMG Gwgf’ nUM kuwtxf cfhuMdy
sn pr kuwt Diraf ivcfrf pMjfb ryzIE vflf jsvIr isMG. srdfr ieMdr isMG Gwgf jI
ryzIE qy aYlfn kr cuwky hn ik ijs iksy nUM vI myrIaF ilKqF qy ieqrfjL hY Auh
jdoN mrjIL ryzIE qy KuwlI vIcfr crcf kr skdf hY. pr ijnHF dy isrF ivc akl dI
ibjfey qUVI BrI hoeI hovy AunHF qoN akl nfl slIky vflI gwl krn dI afs hI kdoN
kIqI jf skdI hY.
aKIr qy asIN ieh hI kihxF cfhuMdy hF ik sfzf iksy vI rfjnIqk
jF hor iksy DVy nfl koeI sMbMD nhIN aqy nf hI asIN iksy dy hwk ivc jF ivroD ivc
hF. asIN isWKI dI cVHdI klf locdy hF. ijWQoN qwk ho sky gurmiq smJx aqy smJfAux
dI koisLsL kr rhy hF. asIN ijWQoN qwk ho sky glq nUM glq kihx dI koisLsL krdy
hF. asIN isrP gurU gRMQ sfihb nUM hI afpxf iesLt mMndy hF iksy zyrfvfdI sfD sMq
nUM AuWkf hI koeI mhfnqf nhIN idMdy. asIN cfhuMdy hF ik gurduafiraF df suDfr
hovy pr ieh ibwlkuwl nhIN cfhuMdy ik KUh ivcoN inkl ky Kwz ivc izgx vflI gwl
hovy.
mwKx isMG puryvfl,
julfeI 23, 2006[