ies gRMQ ny ies smy iswK kOm nUM bVI burI qrHF do DiVaf ivc
vMz idqf hY. iek pfsy keI sflF qoN 'ivcfrF' vflLf DVf 'klmGsfeI' krI af irhf sI
pr hux mukfbly qy 'qlvfrF' vflLf DVf vI af zitaf hY. ieh sfrf kuJ vyK ky iswK
kOm dy doKI bfGIaF pf rhy qy isKF dI iKwlI Auzf rhy hn.
bcpn qoN bcgfnf soc ivc isK Dfrimk sfihq dy siqkfr df 'Xonr'
(qrqIb) kuJ ies qrHF dI bYTI hoeI sI: sB qoN Aupr sRI gurU gRMQ sfihb jI, iPr
dsm gRMQ, iPr BfeI gurdfs jI dIaF rcnfvF qy iPr BfeI sMqoK isMG dIaF rcnfvF. ies
qoN awgy qF myrI sfihqk dunIaF hI muwk jFdI sI.
cfr ku dhfikaF qoN kuJ sLMikaF sMjugq 'Kusr-Pusr' ijhI dsm
gRMQ dy iKlfPL kMnF ivc pYx lwg peI pr gwl koeI bhuqI gOlLI nf; ieh soc ky ik
BeI ieh ivdvfnF df kMm hY; afpy koeI shI PYslf kr lYxgy qy asIN AusnUM mMn lvFgy
pr, "mrjL bVHqf gieaf, XUM XUM duaf kI." ieh afey idn dI duvwlI 'JKxf
JfK' sdkf gwl df glYx hI bxdf clf igaf.
hux jdoN ik mY 'iswK mfrg' qy Cpy pey purfxy lyKF ivcdI lMGxf
sLurU kIqf hY qy s[ mwKx isMG puryvflL jI dy lyKF nuM mukf ky s[ gurcrn isMG
brfV jI dy lyKF nUM twk Diraf hY. AuhnF vwloN iksy bIbI iNgwl nflL kIqI geI
mulfkfq dIaF iqMn iksLqF qy iek AuhnF df hor lyK, kuwl cfr lyK pVH ky msly dI
gMBIrqf df aihsfs hoieaf hY. iPr eyhnI idnI iksy zubeI vfsI lyKk dI ilKq nUM lY
ky sRI akfl qKLq Aupr kIqI jf rhI 'gqkybfjLI' ny vI iDafn iKwicaf.
1997 ivclI vYnkUvr PyrI dOrfn s[ gurbKLsL isMG kflf aPLgfnf
jI mYnUM do cfr vfrI afpxy Gr lY ky gey. pRsLfd pfxI vI hryk vfr AuhnF ny
Ckfieaf qy sfrf smf afpxf dsm gRMQ qy kIqf kMm ivKf ky, hryk smy eysy ieky msly
bfry hI gwlF krdy rhy. mY hYrfnI nfl ikhf ik ieh kfrj qF iksy XUnIvristI jF
sLRomxI kmytI vrgI sMsQf dy krn df hY, qusIN rfq idny KLPLqIaF vFg ies ipCy pey
hoey ho. kudrqI AuhnF nUM myry ieh mUrKqf Bry sLbd cMgy qF nf lwgy pr bfvjUd
pulsI ipCokV hox dy vI AuhnF ny myrf ilhfj hI rwiKaf.
2003 ivc apxI dunIaF duaflLy dI bymqlb ijhI PyrI dOrfn, srI
qoN iek guriswK nOjvfn dy trwk rfhIN, aDI rfq qy iek idn df sPr krky sYkrfmYto
puwjf. kuJ mjbURIaF kfrn trwk sLihr ivc dfKl nhI sI ho skdf. BfeI muKiqafr isMG
jI dI mYnUM cuwkx dI Pon rfhIN izAutI lfky, Auh suihrd guriswK mYnUM sVk dy
iknfry Auqfr gey qy EQoN POrn hI mYnUM BfeI muKiqafr isMG jI ny cuwikaf, qy myrI
bynqI anusfr, mYnUM gurduafrf sfihb ivKy Auqfr gey. ajy nhf ky kwpVy bdl ky
kursI Aupr bYTf hI sF ik iek nOjvfn ny afky pihlf hI svfl ieh kr idqf, "dsm
gRMQ bfry quhfzf kI ivcfr hY?" acfnk ies aZukvyN smy qy aZukvyN svfl ny
mYnUM kuJ ivclq ijhf kr idqf. sihxsLIlqf dI Gft kfrn mY iesdf jvfb dyxo nf ruk
sikaf qy kih idqf, "ieh qF sRI akfl qKLq sfihb ivKy, sRI gurU gRMQ sihb jI
dI hjLUrI ivc pMQ hI PYslf kr skdf hY; mY kI afK skdf hF!" hflF ik jy akl
huMdI qF ies svfl df jvfb dyx qoN vI sLfied tflLf vI vitaF jf skdf sI pr kfhlLI
awgy toey. sB kfhlLIaF dy hI pwty hoey ny!
myrf ieh jvfb suxky myry sfhmxy vflLI kursI qy bYTy iek skflr
idsx vflLy swjx kuJ josL nflL bol AuTy, "PYsly df kI mqlb? ieh dsm pfiqsLfh
jI dI bfxI hY. ies qy kOx PYslf dy skdf hY?" mYnUM ieh siQqI kuJ KLusLgvfr
ijhI nf lwgI. myry qy svfl krn vflLf nOjvfn qF ieh 'sLrfrqI' ijhf svfl krky alop
ho igaf. kuJ smy bfad gurduafrf sfihb dy cyarmYn sfihb af gey. AuhnF nUM myry
bfry jfxkfrI hoeI qF AuhnF ny aYqvfr dy dIvfn ivc hfjrI Brn leI vI afiKaf. pr
myrf mn EQoN AupRfm ijhf ho cuwikaf sI . Auh rfq qF mY EQy kwtI qy aglI svyr hI
'al sbRFqy' af sfh ilaf.
bcpn ivc iek vfr myry mUMhoN asfvDfnI ivc 'dsm gurU gRMQ
sihb' inklL igaf qF BfeIaf (ipqf) jI ny Esy vylLy tok ky afiKaf, "dsm gurU
gRMQ sfihb' nhI; 'dsm gRMQ sfihb'." nflL 'ikAuN' vI smJfieaf. ies dy AulLt,
kuJ sfl hoey sMq igafnI krqfr isMG KLflsf jI dI duafrf ilwpIbD kIqy, sMq igafnI
gurbcn isMG KLflsf jI dI kQf vflLy gRMQ ivc 'dsm gurU gRMQ sihb' pVH ky hYrfnI
hoeI. mfeI syvF dy bfjLfr ivc iek dukfndfr ny qF hor vI awgy vD ky, gfhkF dy
idRsLtIgocr krn leI, pusqk pRdrsLnI ivc rwKy gey ies gRMQ Aupr:
"dsm sRI gurU gRMQ sfihb jI" pRkfsLq kIqf hoieaf hY.
keI sfl pihlF bhuq sfrIaF hor ikqfbF dy nflL dsm gRMQ vI tIky
sihq mMgvfieaf. myrI murKqf nflL idqI geI iZwl kfrn dukfndfr ny pMjfbI ivc tIky
imlLdy hox dy bfvjUd vI ihMdI ivc kIqf hoieaf, zf[ joD isMG, df tIkf Byj idqf.
iesdy arQ mYnUM mUl pfT nflLoN vI ikqy vD aOKy lwgy qy mY mgLjmfrI krnI hI Cwz
idqI.
s[ gurcrn isMG jI ny jdoN ies 'mhfn gRMQ ivcoN 'sohxIaF,
luBfvxIaF, mn BfAuNdIaF' tUkF dy 'pivqr drsLn' krvf ky, pfTkF df 'jnm sPLl' kIqf
hY qF ies msly dI gMBIrqf df aihsfs hoieaf.
ies smwisaf dy hwl bfry iek suJf:
hr ivcfrDfrf dy ivdvfn, hryk sMprdf, jQybMdI dy numfieMdy,
hux qk ijMinaF ny iesdy tIky kIqy hn, sfry dlF, ijnHF dI bhulqf kfrn dl dl hoeI
peI hY, dy numfieMdy, hor vI jo swjx ies ivc idlcspI rwKdy hox, AuhnF sfiraF nUM
iek vfrIN sLRomxI kmytI vwloN sdy-pqr Byj ky swd ilaf jfvy. sB nUM sRI akfl qKLq
sfihb dy Bory ivc iekwTy kr ilaf jfvy. ies sfry kuJ df pRbMD, KLrc, Kycl afid
sLRomxI gu[ pR[ kmytI kry. hryk ivdvfn df krfieaf, qnKfh df Gftf, Bojn qy hor vI
sB loVINdIaF shUlqF afid df kmytI pRbMD kry. ikMnf vI KLrc ho jfvy qy BfvyN
ikMnf vI ies kfrj leI icr lwg jfvy. iehnF ivdvfnF nUM adflqF ivclI ijAUrI vFg,
PYslf kIqy ibnf GrF nUM nf muVn idqf jfvy. ies kfrj leI BfvyN sKLqI vI vrqxI pvy
qF vI guryjL nf kIqf jfvy. iPr jo PYslf ivdvfn krky AuTx Aus idn qoN Aus qy aml
sLurU ho jfvy qy jyhVf iPr ies ivc 'rolL-GcolLf' pfAux dI kucysLtf kry AusnMU
iPr soDf lfieaf jfvy. ieh kOm dI buinafd df mslf hY. koeI bwicaF dI Kyz nhI. roj
roj dI GYNs GYNs mukfAux ivc hI kOm dI BlfeI hY. ijMnf smf, sLkqI, vsIly afid
ies byloVI bihs ivc brbfd kIqy jf rhy hn, AuhnF nUM kOm dI BlfeI ihq ikqy skfrQy
lfieaf jfvy. (14[ 8[ 2006)
(not:- quhfzy ies lyK ivcly aKIrly
pihry vflf suJfE qF TIk hY pr ies ivc kuwJ KfmIaF hn. iek qF ieh ik ies vyly
sLRomxI kmytI qy afr[ aYWs[ aYWs[ aqy zyrfvfdI sfDF df pUrf kMtrol hY jo ik afm
CpdIaF KLbrF qoN jLfhr hY. Auh qF ieh mOkf Bfl rhy hn ik koeI dsm gRMQ dI
ivroDqf krn vflf sfzy aiVky akfl qKLq qy af jfvy qF asIN Aus nUM GUr JMb ky
aYlfn kr deIey ik afh Plfnf PYslf pMQ ny kIqf hY. hfly kuwJ hPqy pihlF dI gwl hY
jdoN joigMdr isMG vydFqI pihlF qF jsivMdr isMG Kflsf dI akfl qKLq qy afAux leI
Aus dI ihPfjLq dI jLfmnI Brdf sI pr jdoN Auh smyN dI injLfkq nUM pCfxdf hoieaf
nf afieaf qF dUsry idn vydFqI df ibafn pihly qoN Ault mUrKqf Biraf sI. ieh
aMdroN kuwJ hor hn aqy bfhroN hor. dUsrI gwl ieh hY ik 95% isWKF nUM qF pqf hI
nhI ik dsm gRMQ ivc hY kI kuwJ. ies leI Bory ivc vV ky PYslf krn qoN pihlF afm
isWKF nUM ies bfry jfxkfrI dyx leI sLRomxI kmytI nUM Krcf krky mIzIey dy sfhmxy
dohF pfisaF dy ivdvfnF qoN vIcfr crcf krvfAuxI cfhIdI hY. aqy ieh rIkfrz ho ky
sB isWKF kol phuMcxI cfhIdI hY, tI[ vI[ cYnl jF zI[ vI[ zI[ rfhI. iPr koeI aMqm
PYslf lYxf cfhIdf hY aqy ieh PYslf krn leI ksvwtI kyvl gurU gRMQ dI bfxI hoxI
cfhIdI hY-sMpfdk)