PrIdf dyiK prfeI copVI, nf qrsfey jIAu ]
gurÈrn
isMG ksyl
hryk ivakqI dI pYsy kmfAux dI jrIhf vwK vwK huMdI hY. ies
dunIaF ivwc keIaF nUM qF sMsfrI suwK jMmidaF hI iml jFdy hn aqy keIaF nUM do
vwkq dI rotI df vI iPkr huMdf hY. dUsry lokF dI aYÈo arfm vflI ijMdgI ƒ vyKky
keI vfrI dUsrf mnuwK lflsf vws ho ky gYr-kfnUMnI qy gYr-smfijk kMm krn leI iqafr
ho jFdf hY. ijs nfl AusnUM sfrI Aumr pscfqfp krnf pYNdf hY. ies leI lflc vws ho
ky glq kMm krn qoN ijQy srkfrI kfnUMn rokdf hY, AuQy Drm vI sfnUM ies pfsy qoN
sucyq krdf hY. iswK Drm ivwc dsF nOhF (hwk hlfl ) dI ikrq krn nUM mhfnqf idwqI
hY. ijvyN Audwm krn nfl asIN afpxf rihx sihx cMgf bxf skdy hF AuQy gurU jI vwloN
dwsy igafn anusfr pRBU dy guxf dy DfrnI hox df Audwm kridaF afqimk jIvn imldf
hY: sloku ] Audmu kryidaf jIAu qUM kmfvidaf suK BuMcu ] iDafieidaf qUM pRBU
imlu nfnk AuqrI icMq ]ñ] (m:5, pMnf õòò) pr iswK Drm iensfn ƒ AudmI hox
dy nfl nfl hwk hlfl dI kmfeI krn ƒ hI pRvfn krdf hY. ies bfry gurbfxI sfnUM
cqfvnI dyNdI hY: hku prfieaf nfnkf, Aus sUaru Aus gfie ] guru pIru hfmf qf
Bry, jf murdfru n Kfie ](m:1, pMnf 141)
keI lok ivdyÈF ivwc af ky jd hornf dy vwzy jF cMgy kfrobfr
qy Gr bfr vyKdy hn qF afp vI CyqI CyqI amIr hox dI lflsf krdy hF. ies vfsqy jykr
knUMn anusfr shI qrIkf apxfieaf jfvy qF koeI mfVI gwl nhIN pr keI ivakqI
zFzy-mInzy (Èot kwt) ho jFdy hn. ijs krky Auh gYr knUMnI DMdy krdy hn aqy keI
kridaF PVy vI jFdy hn. ijs nfl ijQy AunFH dy Gr dI brbfdI huMdI hY AuQy sfrI kOm
df nFa vI bdnfm huMdf hY. gurbfxI ivwc sfƒ lflc qoN sucyq krn leI Aus bFdr dI
imsfl idwqI geI hY ijhVf dfixaF dI muwT Brn krky mdfrI dI kiVkI ivwc Pws jFdf
hY. ievyN hI iksy vwl vyKky CyqI amIr hox dI lflsf jyl Xfqrf krvf dyNdI hY:
mrkt
mustI anfj kI, mn bAurf ry, lInI hfQu psfir ]
CUtn ko shsf piraf, mn bAurf ry, nficE Gr Gr bfir ] (Bgq kbIr
jI, pMnf 336)
ies smyN ivdyÈF ivwc afAux vfsqy vI sfzy BfeIcfry ivwc bhuq
vwzI dOV lwgI hoeI hY. ies dOV ivwc sfzy iswK pirvfr swB qoN awgy jfpdy hn. Bfrq
ivwc vI jdoN iksy pirvfr ƒ pqf lwgdf hY ik koeI lVkf ivdyÈ ivwcoN afieaf hY qF
Aus lVky bfry kuJ vI jfxkfrI lYx qoN ibnF hI CyqI CyqI irÈqf krn dI krdy hn.
keI vfrI aijhy lok ijQy afpxy pYsy luwtf bihMdy hn AuQy afpxI DI, BYx dI iËMdgI
vI Krfb kr bihMdy hn. ievyN hI bhuq lok hornf dy irÈqydfr ivdyÈF ivwc vyK ky
afp vI glq qrIky nfl iksy irÈqydfr ƒ mMgvfAux dI koiÈÈ krdy hn. afpf sfry hI
jfxdy hF ik ikvyN ikvyN afpxy irÈqydfrF ƒ mMgvfAux leI JUTy irÈqy pyprF ivwc
bxfey jFdy hn. keI qF sRI gurU gRMQ sfihb dI hËUrI ivwc JUTIaF lfvF Pyry vI
lYxo sMkoc nhIN krdy. awj asIN ivafh dy bhuq hI mhwqqf vfly irÈqy ƒ vI iek
vpfr df rUp dyeI jf rhy hF. ienFH vwty-swty vfly ivafhvF dy kfrn vI sfzy
BfeIcfry ivwc bhuq sfrIaF muÈklF af rhIaF hn. ieh df kfrn vI iksy dI glq qrIky
nfl rIs krnI hY. irÈqydfrF dosqF dI mwdd krnI cfhIdI hY pr afpxI ËmIr mfrky
nhIN; ikAuNik afpxI ËmIr df lyKf joKf dyx lwigaF iksy hor ny sfzf sfQ nhIN
dyxf. ies df ÉimafËf sfƒ hI Bugqxf pYxf hY. ijvyN gurbfxI df Purmfn hY:
pkiV clfiein dUq jm, iksY n dynI Byqu ] Ciz KVoqy iKnY
mfih, ijn isAu lgf hyqu ] hQ mroVY qnu kpy, isafhhu hoaf syqu ] jyhf bIjY so
luxY, krmf sMdVf Kyqu](m:5, pMnf 134)
awj dy Xug ivwc mIzIaf bhuq hI mhwqqf rwKdf hY ikAuNik ies
rfhIN jnqf ƒ hr msly qoN jfgrUk kIqf jFdf hY. ijQy vI iksy iensfn nfl srkfrI jF
gYr srkfrI adfiraF vwloN DoKf, Dwkf jorI jF jnqf ƒ mfnisk qOr qy rogI kIqf jFdf
hY qF mIzIaf Aus pRqI avfË jnqf qy srkfr qIkr phMucfAuNdf hY . pr ies smyN duwK
dI gwl ieh hY ik ies bhuq hI cMgy pyÈy nfl sbMDq hox vfly keI adfiraF dy mflk
jd ky Auh bhuq hI vDIaf ‘copVI’ rotI Kf rhy hn aqy AunFH df lokF ivwc vI
bhuq siqkfr hY iPr vI Auh jfxy anjfxy ivwc Twg bfibaF dIaF mÈhurIaF rfhI AunFH
df pRcfr kr rhy hn. ijs nfl ijQy keI iswDy sfDy lok ienFH bfibaF dy cuMgl ivc Ps
ky pYsy dI lwut krvf rhy hn AuQy aijhy lok mfnisk rogI vI ho rhy hn . jd ik
mIzIey ny jnqF ƒ aijhy TwgF qoN sucyq krnf huMdf hY. gurbfxI sfƒ Twg bfibaF
qoN sucyq rihx qoN smJfAuNdI hY ik ienFH gpoVy Cwzx vfilaF bfibaF, pIrF qy joqÈIaF
aKOqI sMqF dy hwQ ivwc kuJ nhIN hY:
kotI hU pIr vrij rhfey jf mIru suixaf Dfieaf ] Qfn mukfm jly
ibj mMdr muiC muiC kuier rulfieaf ] koeI muglu n hoaf aMDf iknY n prcf lfieaf
](m:1, pMnf 417)
sfhf gxih n krih bIcfru ] sfhy AUpir eykMkfru ] ijsu guru
imlY soeI ibiD jfxY ] gurmiq hoie q hukmu pCfxY ]ñ] JUTu n boil pfzy scu khIaY
] hAumY jfie sbid Gru lhIaY ]ñ] rhfAu ] gix gix joqku kFzI kInI ] pVY suxfvY
qqu n cInI ] sBsY AUpir gur sbdu bIcfru ] hor kQnI bdAu n, sglI Cfru](m:1,pMnf
904)
sfzy bhuqy pRcfrk vI gvFZI pRcfrk dI koTI qy kfr vyK ky ‘dyK
prfeI copVI’ dI cmk ivwc Ps ky iswKI isDFq dI nf pRvfh krdy hoey aijhIaF
kQf-khfxIaF sMgq ƒ suxfAuNdy hn ijnHF df gurmiq nfl dUr df irÈqf vI nhIN
huMdf. AunFH df asl mksd qF pYsf iekwTf krnf hI huMdf hY ijs krky Auh afpxI
afAux jfx leI QF pwkI krn keI gurduafiraF dy keI aijhy pRbMDkF ƒ KuÈ krn dI
koiÈÈ krdy hn ijMnF ƒ gurmiq dI soJI nhIN huMdI aqy sMgq ƒ Bfvuk krn leI
gurmiq dy Ault ihMdU Drm dy mMny jFdy dyvI dyviqaF dIaF krfmfqI khfxIaF
suxfAuNdy hn. iswK Drm dy isDFq dI AunFH ƒ koeI pRvfh nhIN huMdI ikAuNik AunFH
dIaF awKF ivwc qF hr vyly gvFZI dI koTI qy kfr huMdI hY. sfzy keI cMgy smJy jFdy
pRcfrkF bfry suixaF hY ik Auh ikvyN ‘dyK prfeI copVI’ dI cmk ivwc af ky iswK
Drm dI duÈmx jQybMdI afr[aYs[aYs[ nfl iml gey sn aqy mOËUdf smyN vI hn. jo
gurU sfihbfn ƒ lwv kuwÈ dI Aulfd hox qwk kihx qoN nf gryË krdy hoey iswK kOm
ƒ ihMdU Drm df hI aMg dwsx dI koiÈÈ krdy hn.
ievyN hI sfzy lIzr iksy ƒ AucI kursI qy bYTy vyKky Aus kursI
ƒ afp hiQafAux dI Kfqr jF hmyÈF Aus kursI qy itky rihx dI Kfqr iksy vI iswK
ivrDI pfrtI dy afKy gurmiq dy iksy vI isDFq ƒ Korf lfAux lwigaF Ërf icr nhIN
lfAuNdy. ievyN jfpdf hY, ijvyN AunFH ivwc jmIr nfa dI koeI cIj hI nf hovy. Auh
ieh Buwl hI jFdy hn ik ienFH kursIaF ‘qy bYTx vfly keI afey aqy keI gey hn.
ipwCoN qF kOm ny ieh vyKxf hY ik ijsƒ kursI qy bYTfieaf sI, kI Aus nyy afpxy
Drm/kOm dI swcy idloN ËumyvfrI inBfeI hY ik iksy lflc kfrn gdfrI kIqI hY. ies
leI jykr iksy ƒ Drm/ kOm dI agvfhI krn df akfl purK ny mOkf bÉiÈaf hY qF
kursI dy nÈy ivwc Aus Drm ƒ hI nhIN Kqm krn lwg pYxf cfhIdf. aijhy lIzrF aqy
pRcfrkF ƒ sucyq krn leI Bgq PrId jI df ieh slok hY:
syK, hYXfqI jig, n koeI iQru rihaf ] ijsu afsix hm bYTy,
kyqy bYis gieaf ](Bgq PrId jI, pMnf 488)
gurU sfihb sfƒ iksy hor dy cMgy rihx sihx vwl qrsfeIaF nËrF
nfl qwkx nfloN afpxI vwloN Audm, myhnq kridaF hoieaF sbr nfl akfl pruK ‘qy vI
Brosf rwKx vfsqy smJfAuNdy hn:
sbru eyhu suafAu, jy qUM bMdf idVu krih ] viD QIvih drIafAu,
tuit n QIvih vfhVf
](Bgq
PrId jI,pMnf ñóøô)
iksy dy kfrobfr jF isafsI ruqby nUM vyK ky Aus qoN AuqÈfihq
ho ky Dfrimk, srkfrI kfnUMn qy smfijk dfiery ivwc rihMidaF hoieaF Audwm krnf
hryk iensfn df Prj hY. ies qrFH dI kIqI kmfeI nfl ijQy aijhy iensfn smfj ivwc
rihMidaF PKr nfl jIAux df mfx hfsl krdy hn, AuQy AunFH dy bwcy vI afpxy mfipaF
vwloN kIqI qrkI ‘qy PKr kr skdy hn. aijhy lok hornf leI vI mfrg drÈk bxdy hn.
gurbfxI sfƒ sucyq krdI hY ik hy mnuwK ! kfnUMn dy dfiery ivwc rihMdy hoey myhnq
kr aqy hmyÈF afÈfvfdI rih pr afpxI cfdr vyKky pYr psfr:
ruKI suKI Kfie kY, TMZf pfxI pIAu ] PrIdf dyiK prfeI
copVI, nf qrsfey jIAu] (Bgq PrId jI, pMnf1389)