ies nUM imlx ‘qy pqf lwgf ieh iek siVaf inhMg hY jy ieh
zyry nf vVdf qF swc jfixAu, iehnUM iksy ny idhfVI ‘qy vI nhIN sI KVnf.
iesdy hI zyry dy iehdy mMg dy tukiVaF ‘qy plx vfly drÈn isMG kIrqovfl ny ies
sfD dy bfry iek ikqfb ilKI hY ikqfb df nf rwiKaf (gurU grIb invfË) ieh gurU
grIb invfË ies ilKfrI ny ies sfD ƒ ikhf hY jo ik ilKfrI ny ies sfrI ilKq ivc
iek vI awKr gurmiq nfl sMbMDq nhIN iliKaf. ies ilKfrI ny ies sfD bfry ies
qrHF dI ikqfb ilKky Gor pfp kIqf hY. jfgI hoeI iswK-kOm mUMh qoVvF jvfb
dyvygI. ies sfD dI ikqfb bYn hovygI aqy jfgI jmIr vfly isMG ies ikqfb dIaF
kfpIaF, aÉbfr pwqrkfrF dy sfhmxy sfV ky aÉbfrF rfhIN ieh mnmwq jo Drm df burkf
pf ky kIqI jf rhI hY. iesdf pfj KolH ky Cwzxgy. ilKfrI ny ies sfD ƒ
gurU goibMd isMG Éud, Éud gurU gRMQ sfihb df srUp iliKaf hYy. kI ieh sfD
afp hI isRÈtI df krqf hY. gurU grIb invfË df ilKfrI ÈurU ivc hI keI
mnmwqF ilKx qoN bfad ilKdf hY ik CyvyN pfqÈfh ny vr idwqf ik ies CpVI ‘qy iek
avqfr pYdf hovygf qy ies Zfk ƒ Zfbsr. pivwqr asQfn sfrI dunIaF qoN aflIÈfn
scKMz sQfn bxfeygf. ies CwpVI df pfxI iCVk ky miraF ƒ ijAUNdy (AuTf ky
bYTf) idaf krygf.
gurU grIb invfj pMnf 10
ivcfr—gurU dI iswKI aMdr kihxI aqy krxI pRDfn hY.
ieh vr srfp ihMdU mq hn. vrF srfpF nfl gurmiq df koeI sMbMD nhIN. avqfrvfd
ƒ vI gurmiq aMdr koeI QF nhIN hY. kI ieh sfD dwsygf ik ieh Zfbsr, hirmMdr
sfihb aMimRqsr nfloN vI vwzf aflIÈfn hY. gurU dy pivqwr sQfn lfhOr ijQy
pMjvyN pfqÈfh qwqI qvI ‘qy bYTy, srhMd, cmkOr sfihb, hËUr sfihb, mukqsr
sfihb aqy hor keI pivwqr sQfnF nfloN vwzf swcKMz ies sfD ny ikwQoN lY
aFdf. sMn 84 ivc drbfr sfihb ‘qy hmlf ho igaf. ies sfD ny luk ky
jfn bcfeI, ikhVf miraf, ijMdf kIqf iesny? iek pRmfqmf qoN ibnF kOx hY mfrn
rwKx vflf? ijs CpVI dy pfxI dI ieh sfD gwl krdf hY Aus pfxI vwl qF vyKx ƒ
vI idl nhIN krdf. pIxf Auh iksy ny kI hY? ieh sfD hrnfKÈ dust df
srUp qF ho skdf hY. pr ‘‘gurU goibMd isMG jI’’ aqy DMn DMn gurU
gRMQ sfihb df rUp hox df ieh ikqy supnf vI nf lvy, iswK kOm ijAUNdI hY iehnUM
sfD ƒ mUMh qoVvF jvfb dyvygI.
ilKfrI awgy ilKdf hY AuuQy byr sfihb nfl GoVf bMnH ky afp
bfbf ibDI cMd ny ies jgHf dyg df rgVf lfieaf.
gurU grIb invfj pMnf 11
ivcfr—ieh sfD afp vI suwKf pINdf hY. ieh sB nÈy
Kfx dy bhfny hn guriswKI aMdr, ijMny vI sMsfr ‘qy nÈy hn ieh sfry mnHF
hn. koeI vI nÈf suwKf afidk vI nhIN KfDf pIqf jf skdf. aYsy vI gurU
dy iswK hn jo cfh vI nhIN Ckdy. ieh ikhVy rgiVaF dIaF gwlF krdy hn?
ilKfrI awgy ilKdf hY ik bfbf mOqf isMG jI ieQy hoey hn keI
vfrI AuhnF df srIr tukVy-tukVy hoieaf huMdf sI, koeI lwq ikqy peI, koeI isr ikqy
ipaf, koeI bFh ikqy, hwzIaF ikqy, lhU ikqy. iPr Auh jdoN mrËI afpxf srIr
iekwTf kr lYNdy.
gurU grIb invfj pMnf 12
ivcfr—iehnF sfDF dy srIr dy tukVy qF nf kdy hoey aqy nf
iksy ny dyKy qy nf dyKxy hn. ieh afps ivc ËrUr tukVy-tukVy hoey hn, iek
dUjy vfsqy eIrKf iehnF dy aMdr kuwt-kuwt ky BrI hoeI hY. iek dUjy ‘qy
golIaF clfAuNdy hn. iswK kOm dy vI iehnF tukVy kr idwqy hn. iksy sfD
vwloN kdy vI iswK kOm dy tukVy joVn vfsqy iekwTy krn vfsqy iek vI kdm nhIN
cuwikaf igaf. kI iehnF sfDF ƒ ‘‘DMn DMn gurU gRMQ sfihb jI’’ gurU
pMQ (guriswKI) dI afn-Èfn nfloN afpxy srIr dy tukVy vwD ipafry hn?
awgy ilKfrI ilKdf hY ik sMq bfbf mOqf isMG jI dy Qfxydfr ny
zMzf mfiraf qF Qfxydfr ƒ bMnH pY igaf.
gurU grIb invfj pMnf 16
ivcfr—gurU dy iswKF vfsqy qF ikhf ‘‘bYrI mIq
smfn..’’ ‘‘nf ko bYrI nhI bygfnf sgl sMig hm kAu binafeI..’’
isMG ny qF gurU dI afn-Èfn vfsqy, gurU pMQ dI afn-Èfn vfsqy, Ëulm dy iKlfÌ
sdf jUJnf hY. inwjI rMjÈF qoN Éflsf sdf AuWpr irhf hY. ieh inwjI
vYr vfly hrnfKÈ mwq dy sfD ikDroN jMm pey?
ilKfrI awgy ilKdf hY ik mhFpurK bfbf mOqf isMG 22 sfl dI lVkI
ivc pihry dy rUp afAuNdf irhf hY, isr ‘qy af ky boldf hY.
gurU grIb invfj pMnf 17
ivcfr—ieh bfibaF df isr cVH bolxf ieh pihry afAuxf sB
hrnfKÈ mwq hY. gurmiq aMdr ieh gwlF kdy vI nhIN mMnIaF jf skdIaF.
ieh bfby iËafdf lVkIaF ivc afAuNdy dsdy hn, kdy iksy Koqy, sUr, swp, mwJ, gF
‘c nhIN afey. Drm df burkf pf ky iehnF sfDF ny aYsIaF gwlF ikqfbF ivc
ilKky Gor pfp kIqf hY.
awgy ilKfrI ilKdf hY ik ieh jo bfbf ipqf ÈhId ijsdf Coty
huMdy df nF bfbf ipafr hY. ieh ‘gurU goibMd isMG’ df Kfs avqfr hY
ikAuNik bfby ÈhId dI mfqf ny iksy sfD koloN vr ilaf sI ik myry Gr klgIDr avqfr
jnm lvy jo dunIaF ƒ qfry glHoN gulfmI lfh juwg plt dey. qF Aus sfD dy vr
nfl ieh bfbf ÈhId (pihlf nf bfbf ipafr) ieh dsvF pfqÈfh hI jMm ipaf.
jMmidaF sfr hI dyviqaF Puwl brsfey, prIaF gIq (mMgl) gfey. cfry pfsy cfnx
hI cfnx ho igaf. ieqnF pRqfp ik sUrj vI lukdf iPry. irÈIaF munIaF
ny vI afp af ky vDfeIaF idwqIaF. ieh mfs df loQVf (rwb) ajy zyZ sfl df
hoieaf sI qF mf iesnUM kihMdI, cMgf! hux mYN swcKMz ƒ cldI hF, nf qUM
iksy df gulfm hovIN qy nf dunIaF ƒ iksy dI gulfm hox dyvIN. Ëulm rfj ƒ
Kqm krIN, swc df pRkfÈ clfvIN. so mfqf zyZ sfl dy ies rwb ƒ Cwz ky
swcKMz clI geI.
gurU grIb invfj pMnf 31-32
ivcfr—ilKfrI ny ies sfD ƒ ‘gurU goibMd isMG’ df
avqfr ilK ky guriswKF dy ihrdy ClnI kr idwqy hn ieh mslf hfeI lYvl ‘qy AuTf ky
iPr iesdf aslI jvfb ies sfD ƒ dyvFgy.
awgy ilKfrI ilKdf hY ik ieh bfbf jI skUl vI iek idn nhIN gey
afkfÈ ivcoN rYzImyz pVHfeI iehnF vfsqy AuqrI. awgy ieh ilKfrI QF-QF ‘qy
ies sfD ƒ ‘dsvyN pfqÈfh’ ilK irhf hY. ijQy vI ieh sfD bYTdf DrqI ƒ
Bfg lwg jFdy. iPr ipqf ny mwJF cfrn Byijaf AuQy vI smfDI lfeI rwKdy mwJF,
lokF dy Kyq AujfV idMdIaF pr KyqIaF iPr hrIaF ho jFdIaF aqy vwD JfV
inkldf. vfps ilaf ky 80 mwJF 5 imMt ivc ikwilaF ‘qy bMnH idMdy.
ilKfrI ilKdf hY ik ipqf ies ielfhI joq ƒ nf pCfx sikaf. Auh cpyVF vI
mfrdf irhf.
gurU grIb invfj pMnf 34-35
ivcfr—ieh sfrI gwl ieh ilKfrI ‘‘gurU nfnk dyv jI’’
nfl joV irhf hY jo srfsr glq hY.
ilKfrI awgy ilKdf hY ik bfbf jI ny rfeIPlF nfl bhuq iÈkfr
Kyizaf, keI jfnvr mfry, keI rUhF df AuDfr kIqf. iek bMdf vI golI mfr ky
mfr suwitaf. Qfxy jf ky pyÈ ho gey. iPr 20 sfl jylH ho geI.
bfbf jI ijMnf icr jylH ivc rhy Enf icr iek idn vI kYdIaF dI igxqI shI nhIN ho
skI. rlf goblf vwjf irhf. ajy 4 sfl jylH ivc hoey sn qF afkfÈvfxI
hoeI ik ieQy jylH ivc kI krdy ho? dunIaF df vflI vfrs kOx hY? jldI
bfhr jfAu. qF bfhr af gey.
gurU grIb invfj pMnf 37
ivcfr—iehnF sfDF dy kfrnfimaF df pfTk afp aMdfËf lfAux
aqy ilKfrI ny PokI KuÈfmd krky jo kuÌr qoilaf hY ies ivc sfD vI pUrf gunfhgfr
hY. awgy hor vI kuÌr, kUV iliKaf hY sMKyp krdf jf irhf hF.
ilKfrI awgy ilKdf hY ik DMn sRI ‘gurU goibMd isMG’ jI df
srIr rUpI colf bxn vflf DMn bfbf ÈhId jI dy nfl eIrKflU gurvyl ny sfr nf jfxI,
gurvyl ÈrfbI ho ky afieaf aqy bfbf ÈhId dy mUMh ‘qy brÈf mfiraf. mfr
ky brÈf qy afp hI cwuk ky hspqfl lY gey qy zfktr ƒ ikhf ik ieh awqvfdI hY ies
dy nfl dy do Bwj gey hn. pr zfktr nf mMny.
gurU grIb invfj pMnf 48-49
ivcfr—zfktr krdy vI kI, iËMdgI ivc pihlI vfr mfs dy
loQVy aKOqI inrMkfr ƒ jKmI hflq ivc AuhnF dyiKaf sI.
awgy ilKfrI ilKdf hY ik bfbf ÈhId inrMkfr ny bfbf akfl ƒ jf
dwisaf ik gurvyl ny srkfr ƒ pYsy dy ky mYnUM BgOVf krfr idvf idwqf hY.
mYnUM srkfr vwloN golI df hukm ho igaf hY. awgoN bfbf akfl jI jo inrMkfr
df hI srUp sI Auh vI kihMdy bfbf ÈhId jI quhfzy vMzy dI golI mYN Kf
lvFgf. qusIN aMimRqsr iËlHy ivc bfrzr dy kMzy Zfbsr jf ky Bfg lfAu.
so bfbf ÈhId Éud dsvyN pfqÈfh AuQoN cwl pey qy ieQy af gey.
gurU grIb invfj pMnf 50-51
ivcfr—so pfTk AuWpr pVH afey hn ik ieh ilKfrI ies sfD
ƒ dsvF pfqÈfh kih ky Gor pfp kr irhf hY. ieh sfD afps ivc golIaF dy vwty
swty vI kr lYNdy hn, golI iksy dI Kf koeI lYNdf hY. ijs golI df hukm ies
sfD ƒ sI Auh golI qF pqf nhIN iksy hor ny Kf leI pr iehny afpxy afp ƒ dsvF pfqÈfh
khf ky gurU dy iswKF dy ihrdy ClxI ClxI kr idwqy hn. ajy vI pqf nhIN ik
mnmwq rUpI rfeIPl ivc ieh sfD ikMnIaF golIaF Br Zfbsr zyry ivc bYTf hoieaf
hY.
ilKfrI awgy ilKdf hY ik ieh bfbf ÈhId anyk alMkI avqfr dsm
pfqÈfh afp hI Zfbsr phMuc igaf hY.
gurU grIb invfj pMnf 52
ivcfr—ilKfrI ny Èfied ieh anyk alMkI avqfr koeI nvF GV
ilaf (jMm ilaf) hY. iek ny klMk avqfr dI gwl ihMdU jgq ivc cldI hY.
gurmiq aMdr ny-klMk avqfr vfsqy koeI QF nhIN hY. kyvl ‘‘DMn gurU gRMQ
sfihb jI’’ jugo juwg atwl hn. ieQy vI ilKfrI ny pwkI afdq muqfbk kuPr
qoilaf hY.
awgy ilKfrI ilKdf hY ik bfbf ÈhId gurU goibMd isMG rUp Zfbsr
cOkIdfr bx ky borI ‘qy bYTy hn aqy bfbf ÈhId, iek KoqI ‘qy iewtF dI grfhI
krky ilafAuNdy kmry bxfAux vfsqy. iewtF df gËf krky ilafAuNdy.
gurU grIb invfj pMnf 57
ivcfr—ies ilKfrI dI soc df idvflf inkilaf ipaf
hY. gurU df qF bcn hY
gurU df qF koeI
mMgx nfl sMbMD hI nhIN hY. gurU smrwQ hY dfqf hY, mMgqf nhIN hY. ies
KoqI dI loV ies sfD ƒ hovygI, iewtF dI loV vI ies sfD ƒ hovygI. aYsy
sfDF iBKfrIaF ny iswK kOm df bhuq nuksfn kIqf hY aqy kr rhy hn. awgy sÌf
61 ‘qy vI ieh ilKfrI ies sfD ƒ dsm ipqf kih irhf hY aqy mnGVq JUTIaF khfxIaF
ƒ ies sfD dy kOqk dws irhf hY.
awgy ilKdf hY ik bfbf ÈhId dy sfry bcn pUry huMdy hn so DMn
ipqf ÈhId sfihb jI qy DMn sRI gurU gRMQ sfihb jI iek joq hn.
gurU grIb invfj pMnf 66
ivcfr—ieh ilKfrI hor vI hwdF bMny twpI jf irhf
hY. ieQy iehny kih idwqf hY ik ieh sfD hI ‘‘gurU gRMQ sfihb’’
hY. ieh ilKfrI kuÌr qol irhf hY. ieh ikqfb ‘gurU grIb invfj’
sfD dy sfhmxy hI Ausdy zyry ivc Èryafm ivk rhI hY ijld dy bfhr sfD dI Poto lwgI
hoeI hY. pr iswK kOm ijAUNdI hY mUMh qoVvF jvfb dyvygI.
awgy ilKfrI ilKdf hY ik DMn ipqf ÈhId sfihb qy DMn ‘‘sRI
gurU gRMQ sfihb jI’’ iek joq hn, iek srUp hY. hfËr nfËr gurU ipqf
inq nvF nroaf hY. BfeI vIro. iehnF dIaF sfrIaF sfKIaF gurU nfnk,
gurU goibMd isMG vrgIaF hI hn.
gurU grIb invfj pMnf 73
ivcfr—rihqnfmy dy bol Xfd af gey hn ‘‘krI Qfpnf jfs
kI moih jo apny hfiQ.. iqs kI smsir jo kry gr jfvy kul nfQ..’’
bcn hY ik ijs gurU ‘‘gurU gRMQ sfihb jI’’ ƒ asIN afpxy hwQIN gurU Qfp
idwqf hY, ijhVf iksy vI qrIky nfl (jfxy pCfxy) iesdI brfbrI krygf Auh kulF smyq
grk ho jfvygf. so ies sfD dI mF ijhVI eys pwQr ƒ jMm ky, iswK kOm dI jfn
df KO bxf ky mr geI Auh vI nrkF ƒ clI jfvygI.
ilKfrI ny awgy iek hor mnGVq khfxI ies qrHF ilKI hY ik blfkf
isMG ny bfbf ÈhId dI ÈoBf suxI ik Zfbsr dsm df avqfr afieaf bYTf hY qF iek idn
iksy kfrn krky awqvfdIaF ny blfkf isMG ƒ mfrn df pRogrfm bxf ilaf. blfkf
isMG ny soicaf awj KYr nhIN, Auh Bwj ky bfbf ÈhId kol jf bYTf. awqvfdI vI
AuQy phMuc gey. awqvfdI bVy grm kihMdy awj nhIN iehnUM Cwzxf qF shId bfbf
kihMdf ieh qF inafxf hY iehnUM nf mfro asIN iesdf ivafh krnf hY. lwzU
brÌI vMzxy hn. awqvfdI kihMdy bfbf pihlF qUM iswDf ho pihlF qYnUM
lMGfeIey. AuhnF kol Klo ky amr ÈhId AuWpr golIaF clfeIaF, iek vI golI
nhIN lwgI. sB Qwly izwgdIaF geIaF. bfbf jI kihMdy qusIN vfr kr ilaf
hux asIN krIey qF qrly mfr ky Cuwt gey. iek hÌqy dy ivc ivc ieh awqvfdI
mukfbly ivc mfry gey. blfkf isMG df vfl ivMgf nf hoieaf. zyry ivc
pihlF qoN rihMdI kuVI rfj nfl iesdf ivafh kr idwqf. lwzU vMzy brÌI
vMzI.
gurU grIb invfj pMnf 75-76
ivcfr—ieh mnGVq JUTI khfxI hY jo bfby dI PokI KuÈfmd
krn vfsqy vizafeIaF dy BuwiKaF ny kuÌr qoilaf hY.
awgy ilKfrI ilKdf hY ik pUry gurU qoN bÊYr mYnUM zfktrF ny
luwt ilaf qF DMn ÈhId ipqf idaflU pUrf siqgurU jo Èrn afvy iqs kMT lfvy.
gurU grIb invfj pMnf 81
ivcfr—ilKfrI ny ies ml mUqr dy QYly, suwKf pIxy sfD ƒ
pUrf siqgurU ilKky, iswKF dy mhfn ‘‘DMn gurU gRMQ sfihb’’ jI df Gor
apmfn kIqf hY. gurU pMQ ƒ sucyq hox dI loV hY. ies sfD ny ijhVI
sony dI klgI aqy sony df hfr ‘‘gurU gRMQ sfihb’’ ƒ ivKfvy dy qOr ‘qy
pfieaf hY, bVI jldI hI ieh sfD Auho klgI afpxy isr ‘qy lf lvygf aqy Auho hfr
afpxy gl ivc pf lvygf. Auh sfD mUMhoN vI kihMdf hY ik mYN gupq hF.
iek idn pRgt ho jfvFgf. so ieh sfD jldI hI afpxI dyhDfrI gwdI clfAux vfsqy
iqafr bYTf hY kuJ smyN bfad Èfied ‘‘gurU gRMQ sfihb dy srUp iesdy zyry ivc
pRkfÈ nhIN hoxgy. ieh amlI sfD afp hI pRkfÈ hox ƒ iPrdf hY. gurU
pMQ dy dfavydfrF ƒ jldI jfgxf cfhIdf hY, nhIN qF bhuq dyr ho jfvygI.
awgy ilKfrI dI ies ikqfb dy sÌf 82 qoN 92 qk aYsIaF khfxIaF
ilKIaF hn ik mry hoey bMdy ƒ ies sfD kol ilafAuNdy hn CpVI df pfxI ieh iCVkdf
hY aqy mry hoey bMdy AuWT ky bYT jFdy hn. aMinHaF dIaF awKF ivc Cwty mfrdf
hY Ausy vyly AuhnF ƒ idsx lwg pYNdf hY. lMgVy Bwj AuWTdy hn. gUMgy
Ausy vyly bol pYNdy hn. iek BYx surjIq kOr iesdy nfl hI pwky qOr ‘qy
rihMdI hY Auh (CotI rwbxI) hY Auh vI awKF mIt ky smfDI lf ky keI kuJ dws rhI
hY. Èbd ilK ky dy rhI hY Auhdy kOqk vI inafry hI hn, bfbf jI df rwiKaf
hoieaf vwg, mwJF, gFvF, ihrn, syh qwkilaF vflI, vlfieqI cUhy, shy, AUT, KoqIaF,
ByzF, boqIaF, bwkrIaF ijs iksy Kyq ivc BYx surjIq Cwz idMdI hY qF sgoN AujVy
KyqF dIaF kxkF dUxIaF inkldIaF hn.
gurU grIb invfj pMnf 82-82
ivcfr—pfTk afp aMdfjf lfAux ik Drm dy nF ‘qy ikvyN
TwgI cldI hY.