ies smyN iswK Drm ivwc afey inGfr df muwK kfrn kOm dy
bxy lIzr hn; Auh BFvyN isasI hn jF Dfrimk . ijhVf vI iensfn afpxy afp ƒ
‘iswK’ smJdf hY, Aus hryk ivakqI dI ËumyvfrI hY ik Auh afpxy rIqI
irvfj iswK Drm anusfr kry. Aus dI isafsI pfrtI koeI vI hovy . afpF sfry
afm hI vyKdy hF, ik pMjfb jF Bfrq ivwc jd ikqy vI sfzy isafsI iswK lIzr
koeI AudGftn krdy hn, Auh jF qF afpxy nFa ilKy vfly iksy pwQr qoN prdf
htfAuNdy jF iPr irbn kwtdy vyKy jFdy hn. Èfied hI ikqy AudGftn smfgm qy
iswK Drm nfl sMbMDq koeI rsm kIqI hovy. ieh qF sgoN gYr iswK rsmF krky
dUjy Drm vfilaF ƒ KuÈ krn ivwc bhuqf XkIn rKdy hn qF jo sfzIaF votF
pwkIaF ho jfx; pr ienFH lIzrF dI vyKo vyKI jo afm iswK Drm qoN dUr huMdy
jf rhy hn iehnF nUM ies gwl dI koeI pRvfh hI nhIN hY.
ies smyN ihMdU Drm nfl sMbMDq isafsI lIzr koeI aijhf
mOkf hwQoN nhIN jfx dyNdy ijs nfl Auh afpxy Drm df pRcfr nf kr skx.
AunFH ny qF sfzy iswK aKvfAux vfilaF lIzrF dy vI guwtF ƒ molI dy gfny
bMnHf idwqy hn. ajy kuJ hI idn hoey hn iek ‘vYb sfeIt’ ‘qy piVHaf
sI ik iek iswK aKvfAux vfly lIzr ijsny qF pihlF hI kVy dI jgHf molI dy
Dfgy bwDy sn; pr hux jMJU vI pf ilaf hY. sfzy iswK lIzr ajy vI Ausƒ
afpxIaF Dfrimk styËF ‘qy vI hor iswK lIzrF nfloN bYTx aqy bolx ivwc
pihl dy rhy hn.
isafixaF dI iek khfvq suxdy af rhy hF, ik "guvFZ
dI Èkl qF nhIN afAuNdI pr mq af jFdI hY". pr duwK dI gwl ieh
hY, ik sfzy lIzrF Auqy qF ieh khfvq vI nhIN ZukdI; ikAuNik bhuqy iswK
lIzr AunFH qoN kuJ iswK nhIN rhy. mYN bhuqy ipCly smyN nf jFdf hoieaf
nyVy dy hI ihMdU lIzrF vwloN kIqy AudGftn smfgmF bfry gwl krdf hF, ijMnF
ƒ afp swB ny vI vyiKaf jF piVHaf hovygf. iek ryl gzI df AudGftn krnf sI
jo aMimRqsr qoN hrduafr vfsqy cflU kIqI hY. Aus df AudGftn pRDfn mMqrI
sR[ mnmohx isMG jI ny krnf sI . Aus qoN pihlF hI Bfjpf qy afr[ aYs[ aYs[
vfilaF ny molI df Dfgf bMnH ky qy nfrIal BMn ky afpxy vwloN AudGftn kr
idwqf sI. BFvyN ky bafd ivwc pRDfn mMqrI jI ny vI kIqf Aus smyN vI
aMimRqsr dy ihMdU Drm nfl sMbMDq lIzrF ny vI nfrIal BMinaf qy hor Dfrimk
kfrj kIqy. ievyN hI dUjf huxy kuJ idn pihlF muwK mMqrI amirMdr isMG jI
ny gurdfspur ijlyH dy kQlOr ivwKy rfvI diraf ‘qy bxfey nvyN pul df
AudGftx krn qoN ipCoN iPr 27 akqUbr ƒ Bfjpf dy lIzr sRI ivnod KMnf ny
gMgf jl df iCVkfa krvf ky iPr vyd mMqrF dy Aucfrn qoN bafd nfrIal qoV ky
AudGftn kIqf. Ërf ivcfrIey ! ikMny ku iswK isafsI lIzrF ny iksy jgHf
AudGftn krn smyN gurbfxI dIaF pivwqr pMgqIaF pVIHaF aqy pMQk ardfs kIqI
hY ? BFvyN koeI iswK lIzr akflI pfrtI nfl sMbMDq hovy jF kFgrs nfl jF
iPr iksy hor pfrtI nfl sMbMDq.
sfzy lIzrF ny afpxy Drm dy rIqI irvfË ƒ qF kI mMnxf
hY, sgoN afpxy Cwzky gvFZIaF dy mMnx lwg pey hn aqy ies glq-PYhmI ivwc
lwgdy hn ik asIN sFJIvflqf df sudyÈ dy rhy hF. gurbfxI afpxy ieÈt ƒ
Cwzky iksy hor ƒ mMnx vfly ƒ ieh sMdyÈ dyNdI hY:
awj sfzy lIzrF dI dyKf dyKI bhuigxqI mVIaF dI pujfrI
ho geI hY. lokF ƒ dwsx vfsqy afKdy hn ik asIN Plfxy sMq, bfby jF sfD dI
smfD qy aKMz pfT krvfAuxf hY jF gurduafry krvfAuxf hY; pr aijhy iswKF df
mksd gurbfxI ƒ suxnf jF Aus qoN isiKaf lYky afpxy jIvn ƒ suDfrn df
nhIN huMdf, iDafn qF Aus sMq, bfby dI krfmfq vwl huMdf hY. AuNJ pfT
krvfAux df qF iek bhfnf huMdf hY. asIN ieh qF socdy hI nhIN hF, ik jykr
iksy iensfn ivwc gurbfxI pVHky kuJ cMgy gux afey sn qF asIN vI Aus vFgU
afpxy jIvn ƒ bxfAux dI koiÈÈ krIey; iPr qF iksy dI brsI mnfeI vI
mubfrk ho skdI hY pr sfzI qF ÈrDf gurbfxI nfloN vwD Aus sMq qy huMdI hY
ijs dI brsI mnf rhy hoeIey . ieh qF sfƒ pqf hI nhIN huMdf ik Auh sMq hY
jF asMq hY. ieh qF hI sMBv ho skdf hY jykr asIN gurmiq dy isDFq qoN jfxU
hovFgy . ies sB dy jumyvfr sfzy Dfrimk qy isafsI lIzr hn. ies gwl df
aihsfs AunFH ƒ hoxf cfhIdf hY, ik sfzy vloN kIqy gurmiq ivroDI krm krn
nfl hornF iswKF ƒ vI iswK Drm bfry glq snyhf iml irhf hY.
BFvy ky sRI akfl qKq sfihb vwloN pRvfinq rihq mrXfdf
ivwc hornf DrmF dy Dfrimk rIqI irvfjF ƒ nf mMnx bfry bhuq spÈt rUp
ivwc iliKaf hY pr sfzI kOm ivwc Dfrimk ilKqF nf pVHn dI afdq kfrn jF
gurmiq df igafn nf hox dy kfrn aMDivÈvfsF ivwc Psy hox krky aijhIaF
ilKqF ƒ mMnx qoN kMnI kqrf jFdy hF aqy dr-dr qy mwQy JukfeI iPrdy hF.
afE vyKIey pMQk rihq mrXfdf:
gurimq dI rihxI: srlyK hyT iliKaf hY:
( s) jLfq-pfq, CUq-Cfq, jMqR-mMqR-qMqR, sLgn, iqwQ,
mhUrq, gRih, rfsL, sLrfD, ipwqr, iKafh, ipMz pwql, dIvf, ikiraf krm,
hom, jwg, qrpx, isKf sUq, Bwdx, iekfdsLI, pUrnmfsLI afid dy vrq, iqlk,
jMÖU, qulsI, mflf, gor, mwT, mVHI, mUrqI pUjf afid Brm-rUp krmF Auqy
inscf nhIN krnf. gur asQfn qoN iksy an-Drm dy qIrQ jF Dfm nUM afpxf
asQfn nhIN mMnxf. pIr, bRfhmx, puwCxf, suwKxf, sLIrnI, vyd sLfsqr,
gfieqRI, gIqf, kurfn, aMjIl afid Auqy insLcf nhIN krnf. hF, afm vfkPI
leI anmqF dy gRMQF df pVHnf Xog hY.
(k) hr iek kMm krn qoN pihlF vfihgurU awgy ardfs kry.
kI sfzy iswK lIzr koeI srkfrI jF gYr srkfrI AudGftn
krn dy smyN ardfs krdy hn ? keI sfzy vIr ieh vI bhfnf krdy hn, ik aijhy
AudGftn sfry Drmf vfilaF lokF nfl sMbMDq huMdy hn; pr kI jdoN keI Bfjpf
jF hor pfrtI dy ihMdU lIzr afpxy Drm dy mMqr pVHdy jF hor Dfrimk afpxI
ivDI ivDfn krdy hn qF Aus smyN bfkI DrmF df iKafl ikAuN nhIN kIqf jFdf ?
sfzy lIzr qF keI vfr sgoN afp joq jgfH ky AudGftn krn vfilaF ivwc Èfml
huMdy hn.
kfÈ ! sfzy iswK aKvfAux vfly isafsI lIzr jykr afp
afpxy Drm ƒ ipafr aqy gurmiq dI soJI nhIN rwKdy qF Gwto Gwt guvFZIaF ƒ
hI vyK ky kuJ iswK lYx.