. |
|
afsf kI vfr
gurmiq ivcfr drsLn aqy stIk
ipRMsIpl
igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI
sloku
mÚ 1 ] gAU ibrfhmx kAu kru lfvhu gobir qrxu n jfeI ] DoqI itkf qY jpmflI Dfnu
mlyCF KfeI ] aMqir pUjf pVih kqybf sMjmu qurkf BfeI ] CozIly pfKMzf ] nfim lieaY
jfih qrMdf ]1] (471)
pd arQ: kru- msUl,
cuMgI. lfvhu- qusIN lFdy ho. gobir- gobr nfl, gohy dy pocy mfrx nfl. qY- aqy.
jpmflI- mflf. Dfnu- DMn pdfrQ, Bojn, kmfeI. mlyCF- mlyCF qoN, (ijnHF nUM qusIN)
mlIn buWDI kihMdy ho, kmfeI AunHF muslmfnF qNo hI KFdy ho. aMqir- aMdr, luk ky,
Gr aMdr bYT ky. sMjmu- rihq, rihxI bihxI, pihrfvf bolI. qurkf-qurkF vflI,
muslmfnF vflI. BfeI-hy BfeI (aY dogly iensfn!). CozIly
pfKMzf- pKMz –Cwz dy, bfhroN hor qy
aMdro hor vflI dohrI Kyz Cz dy. nfim lieaY- jy nfm leyNgf, jy isPq sflfh kryNgf,
jy jIvn nUM krqfr dIaF isPLqF nfl joVyNgf. jfih qrMdf- qr jfeyNgf, jIvn dI bfjLI
ijWq jfvyNgf.1.
arQ: (hy KqRIE!)
pWqx qy bYTky (ijs gobr nUM dyx vflI) gAU aqy (apny hI Drm gurU) bRfhmx Aupr
tYks lfAuNdy ho (ibnf tYks idqy ijhVy ndI pfr nhIN kr skdy qF soco qF shI) Gr
aMdr bYTky qusIN Ausy dy gobr nfl lypf-poqI krky sMsfr smuMdr qoN ikvyN pfr ho
jfvogy? Bfv sMsfr smuMdR qoN qrx leI ieh PLokt ivsLvfs kMm nhIN afAuNdy (Auh qF
jIvn df rfh hI hor hY).
(iesy qrHF qusIN bRfhmx nUM apxf Drm gurU mMn ky Aus dy khy
anusfr Gr aMdr bYT ky) DoqI, (pihxdy ho mWQy qy lMmy) iqlk (lFdy qy gl ‘c)
mflf pFdy ho. pr bfhr ‘Dfnu mlyCF KfeI’ anusfr afpxI rotI rojI AunHF
qoN pRfpq krdy ho ijMnHF nUM (aMdr Kfqy) qusIN mlyC jF mlIn buDI kihMdy ho. (hor
lvo!) apxy Gr aMdr bYT ky) pUjf afid qF afpxIaF Drm pusqkF anusfr krdy ho pr
bfhr ‘ pVih kqybf sMjmu qurkf BfeI’ cfplUsI
qy jI hjLUrI AunHF dI krdy ho (ijMnHf df rfj pRbMD quhfzIaF rhu rIqF dy ivruwD)
qy muslmfnI Drm pusqkF muqfbk hY. (qFqy hy BfeI! ies doglI, axK hIxI) pKMz BrpUr
nIqI nUM iqafg idE. ikAuNik sMsfr smuMdR qoN pfr hox leI pRBU dI isPLq slfh hI
jIvn rfh hY, dUjf rsqf nhIN.1.
gurmiq ivcfr drsLn- 1.
"gobir qrxu n jfeI" ieQy
pfqsLfh ny ihMdU mWq dy KqRIaF nUM sMboDn krky AunHF aMdroN mr cukI jmIr nUM
JMjoiVaf hY, jo bfhroN hor hn aqy aMdroN hor. Gr aMdr bYT ky ijs nUM apxf Drm
dsdy hn, bfhr apxI inWq dI krnI ‘c Ausy hI Drm dy kfiql vI Auh afp hI hn. ies
qy pfqsLfh PurmFdy hn, aijhy pfKMz krm ‘c ruwJy mnuwK dI afqmf kdy blvfn nhI
ho skdI aqy nf hI Aus aMdr axK-gLYrq hI pYdf ho skdI hY. kyvl pRBU dI isPq slfh
rfhI hI mnuwK afqmk qOr qy blvfn ho skdf hY. ies dy Ault qF sc dy mfrg qy ieh
gobr dI lIpf poqI jF bRfhmxI krmkfz koeI mul nhIN rKdy.
2. "CozIly pfKMzf ]
nfim lieaY jfih qrMdf" bRfhmxI vrx
vMz anusfr ihMdU mq ivc KqRI dI ijMmyvfrI ihMdU Drm dI rfKI krnf hY. ies vrg nUM
icrF qoN ihMdU mWq ivc bhfdur aqy vzI axK-gLYrq vfly mnuWK disaf igaf hY.
ivdysLI hfkmF ny smyN-smyN qy Bfrq dy ihMdUaf nUM kuWclx leI sdf ienHF KwqRIaF
qy bRfhmxF nUM hI vriqaf hY jdik hWQly slok ‘c ivsLf kyvl KqRIaF df hI hY.
ieiqhfs vficaF spsLt huMdy dyr nhIN lgdI ik ivdysLI hmlfvr afpxy Aupr iksy qrHF
dI bdnfmI lYx dI bjfey, ieQoN dy vsnIk ihMdUaF qy vD qoN vD jLulm krvfAux leI
ienHF dy jfq BfeI, KqRIaF nUM hI tfAut bxfky vrqdy sn. iesy leI rfj drbfrF ‘c
Auh lok, KqRIaF nUM vzy-vzy ahuidaF qy ibTFdy qy jfgIrF, iKlqF, nvfbIaF nfl
invfjdy afey hn.
ies slok rfhIN gurdyv ny aijhy aKOqI dogly DrmIaF df hI pfj
AuGfiVaf hY. ajyhy lok jo afpxy afp nUM ijs Drm aQvf ivsLvfs df mudeI ds rhy
huMdy hn, injI suafrQF kfrn Ausy hI Drm dy vzy vYrI ‘qy kfiql vI iehI huMdy
sn. vzy suafrQI hox kfrx AunHF aMdroN jmIr qF Aukf hI murdf ho cukI huMdI sI.
ies hflq ‘c AunHF df jIvn dogly px, pfKMz, JUT-PLryb-TWgI vrgy aAugxf dIaF
hWdF tWp irhf huMdf sI. pRBu dI isPLq slfh ijs rsqy ik mnuWK aMdr afqmk jfgRqI
hoxI hY, axK qy gLYrq ny jfgxf hY, ielfhI guxF ny pRvysL krnf hY, Auh qF AunHF
dy pUrI qrHF bMd ho cuky huMdy sn. iesy leI gurdyv ajyhy dogly pfKMzIaF nUM
vMgfr ky kih rhy hn "CozIly pfKMzf ] nfim lieaY jfih qrMdf".
mÚ 1 ] mfxs Kfxy krih invfj ] CurI vgfiein iqn gil qfg ] iqn
Gir bRhmx pUrih nfd ] AunÙf iB afvih EeI sfd ] kUVI rfis kUVf vfpfru ] kUVu
boil krih afhfru ] srm Drm kf zyrf dUir ] nfnk kUVu rihaf BrpUir ] mQY itkf qyiV
DoqI kKfeI ] hiQ CurI jgq kfsfeI ] nIl vsqR pihir hovih prvfxu ] mlyC Dfnu ly
pUjih purfxu ] aBfiKaf kf kuTf bkrf Kfxf ] cAuky Aupir iksY n jfxf ] dy kY cAukf
kZI kfr ] Aupir afie bYTy kUiVafr ] mqu iBtY vy mqu iBtY ] iehu aMnu asfzf iPtY
] qin iPtY PyV kryin ] min jUTY culI Bryin ] khu nfnk scu iDafeIaY ] suic hovY
qf scu pfeIaY ] 2 ] (472)
pd arQ: mfxs Kfxy-
mnuWKF nUM Kfx vfly, vWZI Kor, gLrIbF mjLlUmF df KUn cUsn vfly. krih invfj-
nmfjF pVHdy hn, jLihrf apxy Drm krm vI krdy hn pr jIvn pKoN Drm qoN KflI hn.
CurI vgfiein- jo lok CurI clfAuNdy hn, gLrIbF mjLlUmF byksUrF Aupr jLulm krdy
hn. qfg- jMJU, jnyAU. iqn Gir. AuhnF hI KqRIaF dy GrF ‘c. pUrih nfd- (bRfhmx)
nfd pUrdy hn, sMK vjfAuNdy hn, AunHF dy sfry Drm krm krvfAuNdy hn. AunÙf
iB- AunHF (Drm krm krvf rhy bRfhmxF)
nUM vI. EeI sfd- AuhI suafd afAuNdf hY jo ienHF KqRIaF nUM af irhf hY. afvih EeI
sfd- AuhI suafd afAuNdy hn, (AunHF pdfrQF dy suafd AunHF bRfhmxF nUM vI AuhI
suafd afAuNdf hY ijhVf suafd ik AunHF pdfrQF coN AunHF KqRIaF nUM af irhf hY
ikAuNik ienHF bRfhmxF dI rojI-rotI df afDfr vI qF AuhI KqRI hn). kUVu
boil-ikAuNik Auh KqRI hn jF bRfhmx kmfeI qF dovyN hI kUV vflI rihxI dI hI Kf rhy
hn. krih afhfru- afhfr krdy hn, rojI kmfAuNdy hn.
srm- lWjf, sLrm ihXf. srm Drm kf zyhrf dUir-(kfjLI hn, bRfhmx
jF KWqRI ieh sfry pihrfvy qy idKfvy dy hI DrmI hn) ienHF mnuWKF aMdr qF DrmI hox
kfrn jo afqmk jIvn jF sLrm-ihXf honI cfhIdI hY Auh qF ienHF sfiraF dy nyVy vI
nhIN Ptk rhI. jgq kfsfeI- jgq dy lokF Auqy vWs ligaf jLulm krn vfly, (pysLy jF
ikWqy kfrn ijnHF nUM ksfeI ikhf jFdf hY AunHF dI gl qF vKrI hY pr asl) sMsfr pDr
dy sB qoN vzy ksfeI qF ieh lok hn jo DrmF dy afgU bxky GuMmdy hn pr,
grIbF-mjLlUmf-kmjLorF qy byksUrF qy vzy qoN vzf jLulm krdy vI ienHF nUM rqf qrs
nhIN afAuNdf. hovih prvfxu- kbUl huMdy hn, Bfv mulfjmq vyly nIly kpVy pf ky jFdy
hn qF hI hfkmF kol jfx dI afigaf imldI hY. ly- lY ky. mlyC Dfnu ly- ijnHF nUM
(nPLrq kfrn) mlIn buDI kihMdy hn pr apnI kmfeI (rotI-rojLI) AunHF koloN hI lYNdy
hn. pujih purfx- (iPLr AunHF qoN leI hoeI kmfeI nfl ieh lok) apxIaF Drm pusqkF
dy pUjfrI bMxdy hn, pVHdy hn jf pUjf arcf krdy hn. aBfiKaf-(ihMdUaF anusfr) nf
bolx jog BfsLf (arbI-PLfrsI), ihMdU ijsnUM nf bolx jog mlyC BfsLf kihky nkfrdy
qy nf bolx jog BfsLf kihMdy hn. kuTf-(ihMdUaF anusfr) klmf pVH ky kohy jfnvr qoN
bixaf mfs, muslfmfn iesy mfs nUM apxI bolI ‘c klmf pVH ky hlfl kIqf hoieaf mfs
kihMdy hn. dy kY cAukf kZI kfr- pihlF gobr df pocf krky iPLr Aus dy cOqrPy kfr
kZ ky iqafr kIqf hoieaf cONkf. Kfxf- KLurfk. mqu iBty- mqF iBitaf jfey, (AunHF
muqfbk) iksy dUjy df hWQ jo ajy suWcf nhIN hoieaf jF iksy CotI jfq goq df hWQ nf
lg jfvy, ikDry jLfieaf krx jog nf ho jfvy. iPtY- jUTY, asLuD. min jUTY- mn
ivc qF apivqRqf BrI hY. culI Bryin- mUMh nfl culIaF krky suWcf hoxf cfhuMdy hn.
scu iDafeIaY- akflpurKu dy inrml BAu ‘c rhIey. suic hovY qf- ieh quhfzIaF bfhr
dIaF cOky culIaF afid vflIaF sfrIaF suWcF ivcy hI af jFdIaF hn. scu pfeIaY-
(jykr) ihrdy Gr ‘c akflpurKu vs jfvy qF.2.
arQ: kfjI (qy AunHF
dy muslmfn hfkm jIvn rihxI qoN) qF vZI Kor hn (pr apxy afp nUM DrmI dsx leI)
pVHdy hn nmfjLF. iehnF hfkmF dy agy munsLI Auh KqRI hn jo gLrIbF, mjLlUmF,
byksUrF Auqy julm krdy hn pr AuhnF dy gly ‘c (AunHF dy DrmI hox df icMnH)
jnyAU hn . (iehnF hI jLflm KqRIaF dy) GrF ‘c jf ky bRfhmx sLMK pUrdyy hn
(ienHF jLflm KqRIaF dy sfry Drm krm bRfhmx hI krvfAuNdy hn, KUbI ieh ik ienHF
bRfhmxF (Drm dy aKAuqI afgUaF nUM vI AunHF KqRIaF dI jLulm dI kmfeI vflyy Bojnf
ivcoN, AunHF rfhIN kIqI jLulm dI kmfeI njLr nhIN afAuNdI blik Aus kmfeI dy BojnF
ivcoN) ienHF bRfhmxF nUM BI AuhI suafd afAuNdy hn (ijhVf suafd AunHF KqRIaF nUM
af irhf hY).
(ies qrHF ienHF sfry aKAuqI Dfrmk lokF dI iPLr BfvyN Auh
kfjLI hn, bRfhmx hn jF KqRI) jIvn dI rfs (pUMjI) vI JUTI hY aqy ies JUT dI pUMjI
rfhIN ho irhf (jIvn dI sMBfl vflf ienHF df) vpfr vI JUTf hY. qFqy (kfjLI hn,
bRfhmx jF KWqRI ieh sfry pihrfvy-idKfvy dy hI DrmI hn aqy) sfry JUT dI kmfeI hI
Kf rhy hn.
(iesy krky ienHF aMdroN scy DrmI hox dI sUrq ivc jo afqmk
jIvn aqy) sLrm-ihXf pRgt hoxI cfhIdI hY Auh qF ienHF dy nyVy vI nhIN Ptk rhI.
gurU nfnk pfqsLfh PLurmFdy hn (ienHF lokF kol Drm qF kyvl idKfvy df hI bfkI hY
aqy) sB QfeI JUT df hI psfrf hY.
ieh KqRI (apny afp nUM pWkf DrmI dsx leI) mQy ‘qy itWkf
lfAuNdy hn, lWk duafly gyrUey rMg dI DoqI bMndy hn pr iesdy Ault ienHF ny apxy
hQ ‘c qF julm-Dky dI CurI PVI hoeI hY Bfv sMsfr pDr dy sB qoN vzy ksfeI
qF asl ‘c iehI hn jo AuNJ qF DrmI qy Drm dy afgU bxky GuMm rhy hn pr
grIbF-mjLlUmf-kmjLorF-byksUrF qy vzy qoN vzf jLulm krdy ienHF nUM rqf qrs vI
nhIN afAuNdf.
(apxy afp nUM hfkmF df vzf vPfdfr sfbq krn leI) nIly rMg dy
kpVy pf ky (qurk) hfkmF dy kol jFdy hn. (KUbI ieh ik ijMnHF nUM ieh mlyC (mlIn
buDI) afKdy hn. AunHF hI hfkmF dy qluey ctdy hn ‘hovih prvfxu’) iPLr AuhnF
hI hfkmF pfsoN apxI rojI qy kmfeI vI ilafAuNdy hn, iesdy bfvjUd kihx nUM ieh
purfx (afid Drm pusqkF) hI pUjdy (qy smJdy vI hn ik asIN apxy purfxF afid vfly
Drm anusfr hI cl rhy hF).
(ieQy hI bs nhI, ienHF KqRIaF dI) Kurfk vI AuhI bkrf hY jo
(ienHF muqfbk) nf pVHx-bolx jog BfsLf (arbI-PLfrsI ‘c klmf pVH ky) kuTf kIqf
(koihaf hoieaf) hoieaf hY . iPLr vI (iDafn rKdy hn ik) ienHF dyy (gobr, kfrF qy
suWcmF dy nIXmF nfl pivqR kIqy cAuky) Auqy koeI (iksy nIvIN jfq-goq df nf af
jfvy) iesy kfrn cAukf bxf ky duafly lkIrF vI kZdy hn (kmfl ieh hY ik) ies cAuky
Auqy afky bYTdy Auh lok hn jo afp (jIvn qy mn krky) apivqR hn.
dUijaF bfry afKdy hn, sfzy cAuky dy nyVy nf afAux, ikDry sfzf
(ieh ‘sucf’ cAukf) iBitaf hI nf jfey aqy ies qrHF sfzf bixaf sfrf pdfrQ
ikDry sutxf hI nf pY jfvy ‘iPtY’. AuNJ ieh lok afp iesy apivqR srIr nfl mMdy
kMm krdy hn. (ienHF dy mn qF aigafnqf-mlInqf qy mjLlUmF mjbUrF df KUn cUs ky
Ausy) jUT nfl Bry hn (iPLr vI aMdroN Aus jUTy-mlIn jIvn vfly huMidaF hoieaF vI
bfhroN kyvl) culIaF kr-kr ky smJ lYNdy hn ik asIN suwcy ho gey hF.
gurdyv PYslf dyNdy hn ik jykr mnuWK sWcy pRBU dy rMg ivc
rMigaf jfvy qF hI Auh sWc Bfv akflpurKu nUM pf skdf hY qy afqmk pKON blvfn ho
skdf hY. jIvn dI ajyhI avsQf ‘c, AusnUM idKfvy dIaF sucmF dI loV nhI rih
jFdI.2.
gurmiq ivcfr drsLn- 1.
‘mlyC’ qy’ aBfiKaf’ pd?-
iehnF dohF slokF ivc mlyC aqy aBfiKaf dovyN pd ivsLysL iDafn mMgdy hn. ieh dovyN
pd gurU pfqsLfh ny afpxy vloN nhIN vrqy, blik bRfhmxF ‘qy KqRIaF dI bolI ‘c
hI vrqy hn. ‘mlyC’ dy arQ hn ‘mlIn buwDI’ vfly. ihMdU lok, muslmfnF nUM
mlyC ies krky swddy sn ik iek qF Auh buwqF (mUrqIaF) qy buWq KfixaF
(mMdrF-isLvfilaF) nUM qoVx ‘c XkIx rKdy sn. dUjf-ihMdU dy buWq pRsq hox kfrx
ienHF nUM Auh kfiPLr (nfsiqk) mMndy sn. qIjf- ihMdUaF Aupr vD qoN vD jLulm jF
ienHF df kql krn ‘c ivsLvfs rKdy sn. cOQf- gAU nUM ihMdU, mfqf krky mMndy qy
pUjdy hn pr Ausy gAUksLI nUM Auh suafb (vDIaf kMm) mMndy qy Ausdf mfs vI KFdy
sn. pMjvF-ihMdU murdy nUM sfVxf Drm-krm mMndy hn jdik iesdy Ault muslmfn murdy
nUM dPnfAuNx ‘c ivsLvfs rKdy sn.
iesqrHF ieh qy kuJ hor kfrnF krky ihMdU, muslmfnF nUM mlyC
sddy sn. iek gl hor ik bRfhmx vrg rfhI icrF qoN ivsLvfs idqf jf irhf sI ik
sMsikRq, bRhmf dI Aucfrx kIqI, bRhm-BfsLf hY. iesy leI, ies dI ilpI nUM dyv
nfgrI, Bfv dyviqaF dI ilpI df nF idqf hoieaf sI. ihMdUaF jF bRfhmxF anusfr mlyCF
(muslmfnF) rfhIN vrqIaF jf rhIaF arbI, PfrsI, AurdU BfsLfvF nf bolx qy nf pVHx
jog BfsLfvF sn ikAuNik ieh ‘dyv’ BfsLfvF nhIN sn; apxI iesy socxI kfrn ienHF
ny AunHF BfsLfvF nUM ‘aBfiKaf’ krky pRcfiraf hoieaf sI qy pRcfrdy vI sn.
ieQy ‘mlyC’ qy ‘aBfiKaf’sLbdfvlI gurU sfihb apxy vloN nhIN blik
bRfhmxF-KqRIaF nUM AunHF dI bolI ‘c hI, AunHf dI kmI AunHF nUM smJf rhy hn.
2. mfxs Kfxy krih invfj-
‘kfjI’ ijs df pivqR ikWqf hI ies
leI hY ik Ausny kurfn sLrIPL muqfbk hryk nfl iensfPL krnf hY, iksy nfl
ijLafdqI-DWkf nhIN hox dyxf. iPLr AunHF dy hI muslmfn hfkm hn jo kul imlfky
jfihrf qF iehI kihMdy hn ik AuhnF df inaF sLrh muqfbk qy sWcf hY. AuNJ Drm dy
jnUn ‘c aMny hoey ieh lok mjLlUmF-byksUrF-gLrIbF Aupr kihrF dy julm krdy hn.
iesqrHF jLulm krdy ienHF nUM qrs vI nhI afAuNdf. iPLr vI apxf Dfrmk nIXm kyvl
pMj nmfjF adf krky hI Auh smJ lYNdy sn ik pky DrmI hn.
pfqsLfh spsLt krdy hn ik jIvn krky DrmI bMdf kdy jLflm nhIN
huMdf. pr Drm bfhrly krmF jF idKfvy-pihrfvy df nF nhIN. Drm Aucy aqy afdrsLk
jIvn qy afcrx df nF hY. jLulmF nfl BrpUr jIvn bfhrI idKfvy dy krmF jF pihrfvy
krky, alHf dI drgfh ‘c kdy kbUl nhIN huMdf.
2 [ ‘CurI vgfiein iqn
gil qfg’-– ‘qfg’ dy arQ hn ‘jnyAyu’-hflFik
KwqRIaF df ijLkr ipCly slok c vI af cuWkf hY. ies slok ‘c pfqsLfh ny AuhnF dI
hor vI kleI KolHI hY. disaf hY, iks qrHF ieh lok apxy afp nUM axKIly qy dUjy
vrxF df juJfrU aMg aKvfAux vfly apxy hI jfq BfeIaF qy jLulm krn ‘c sB qoN agy
huMdy hn. ies sfry dy bfvjUd kyvl kuJ bfhrI qy aKAuqI Dfrmk krmkFzF ‘c ruwJy
rihky hI, afpxy afp nUM swcy DrmI qy KqRI hI smJdy hn. mugLl hfkmF ny ienHF
KwqRIaF nUM sLurU qoN hI afpxf hQTokf qy tfAut bxfky vriqaf sI. hfkm lok bhuqf
krky iehnF dy moZy ‘qy bMdUk rK ky qy ienHF nUM agy krky, iehnF qoN apxy hI
jfq BfeIaF Aupr jLulm-Dkf krvfAuNdy sn.
gl ‘c qF iehnF ny jnyAU pfey huMdy sn pr krm krky
mjLlUmF-byksUrF qy dUijaF leI ieh vwzy ksfeI huMdy sn. GrF aMdr pUjf arcf vyly
qF lMmy iqlk lfAuyNdy, gyrUaf DoqIaF bMxdy pr bfhr rotI-rojI leI AuhnF dy qluey
cWtdy, cfplUsIaF krdy, ijMnHF nUM aMdrKfqy mlyC (mlIn buDI) afKdy sn. iPLr AunHF
(mlyCF) dIaF hI njLrF ‘c vD qoN vD kbUl hox leI qy jgIrF, njLrfny, iKlqF qy
Auhdy lYx leI Aucycy nIly kpVy pihndy sn.
Gr aMdr Bojx iqafr krn leI cANuky kfrF smyN pUry bRfhmxI qy
sLfsqRF dy nIXm vrqdy. gobr dy pocy, kfrF, suWcmF df pUrf-pUrf iDafn krdy sn.
culIaF kr-krky smJd, Auh suWcy ho gey hn. dUjy pfsy- ienHF KqRIaF dI jLlflq dI
hWd ieh sI ik ijs arbI-Pfrs-AurdU nUM aBfiKaf (nf bolx jog ‘qy mlyCF dI BfsLf)
kihMdy sn, iPLr Ausy hI BfsLf ‘c klmF pVHky mfry gey bkry nUM ijsnUM ‘kuTf’
jF koihaf hoieaf kihMdy, afpxy aKAuqI ‘suWcy’ cAuikaF ‘c AuhI irndy vI.
iek qF Auh lok hn ijnHF df ik pysLf hI ksfeI hY aqy apxy
pysLy qIk sImq huMdy hn. dUjy ieh KqRI ijhVy ikWqy krky qF ksfeI nhIN pr gurdyv
PLurmFdy hn, asl ‘c iehI vzy ksfeI hn. ikAuNik ieh KqRI ijhVy afpxy DrmI hox
df nftk qF pUrf krdy hn pr vWZI lYx jF mjLlUmF-byksUrF ‘qy jLulm krn vyly Aukf
qrs nhIN KFdy, iPLr vI mfx krdy hn ik asIN vzy DrmI hF.
3 [ iqn Gir bRhmx pUrih
nfd- gurdyv ny ieQy Dfrmk qy jLmIr pKoN
bRfhmxF dI hflq KqRIaF qoN vI mfVI hoeI dWsI hY. Drm dy afgU df PLrjL huMdf hY
dUijaF dy afqmk pWDr nUM Aucf cukxf ‘qy AunHF dI sdfcfrk pKoN sMBfl krnI. ies
dy Ault bRfhmx qF Ausy jjmfn dIaF hI isPqF krdy qy soihly gfAuNdy, ijnHF qoN
AuhnF nUM vD qoN vD dfn-dwCxf imldI hY aqy rfj pRbMD ‘c afgU hox krky ieh
smrQf vI KwqRIaF pfs hI sI. pr ieh KwqRI asl ‘c mjlUm nhI blik ‘hiQ
CurI jgq kfsfeI’ anusfr
vWzy jflm sfbq ho rhy sn. iesleI ienHF
kol DMn dI koeI kmI qF huMdI nhIN sI. vWzI dwCxf pRfpq hox krky, bRfhmxF nUM vI
KwqRIaF dy krmF ‘c koeI Kot jF AunHF dI kmfeI ‘c mjLlUmF df KUn njr nhI sI
afAuNdf. iPLr AuhnF KwqRIaF dy sfry Drm kfrj qF bRfhmx ny hI krvfAuxy huMdy sn.
iesqrHF bRfhmx hI AunHF KqRIaF dy vWD qoN vWD soihly gf ky AunHF nUM cuWkx vfly
qy kurfhy pfAux vfly huMdy sn. jy Drm dy aKoqI afgU hI, iehnF jLflmF (KwqRIaF)
dI krnI nUM sflfhuMdy hoxgy qF iPr AuhnF nUM afpxy afp nUM GoKx dI loV hI kI rih
jFdI sI?
4. suic hovY qF, scu
pfeIaY - ‘suic
hovY qF, scu pfeIaY’ vflI pMkqI c ivsLrfm ‘qF’ qoN bfad dy ky pVHxf hY aqy
arQ hn ‘jykr mnuWK df jIvn afqmk qOr qy krqfr nfl juV jfvy, iensfn jINdy jIa
pRBu ‘c ieWk imWk ho jfvy qF bRfhmxI suWcmF qy hor ajyhy krmkFzF dI AusnUM loV
hI nhIN rihMdI Bfv ajyhy suaWC jIvn aMdr ieho jhy suWcF-iBtF vfly BulyKy rihMdy
hI nhIN.
qFqy slok dI aMqm pMkqI " khu
nfnk scu iDafeIaY ] suic hovY qf scu pfeIaY"
ivwc gurdyv inrxf dyNdy hn ik kyvl
bfhroN Drm dy ByK kr lYx nfl koeI bMdf DrmI jF suWcf nhI bx skdf. iPr ieh jo
idKfvy dIaF sucF, mUMh nfl bfr-bfr cuwlIaF, cONky-kfrF, ibnF loV aKOqI qIrQF dy
snfn, suWc-iBWt dy Brm kyvl Pokt krm hn. krqfr dy rMg ‘c rMgy jfxf hI asl ‘c
swcf DrmI hoxf hY. pRBu dI isPLq slfh vfly rsqy clx vflf mnuWK ienHF vfDU
suWcmF, suWc-iBWt afid dy krmkFzF jF iksy PLrjLI ‘mhfqm’ dy BulyKy ‘c nhIN
AulJdf. gurmiq ienHF vfDU suWcmF qy suWcF-iBWtF dI nhIN blik mnuWK nUM qf Aus
suaWCqf dI syD dyNdI hY, TIk Auh suaWCqf ijQy sYNkVY sflF qoN bfad aj mYzIkl qy
zfktrI sfieNs puWjI hY. iesy mUl suaCqf dI loV leI aj keI iktfxU nfsLk (Anticeptic)
sfbx qy losLn hoNd ‘c afey hn. mnuWK
smfj nUM sMsfr ‘c sB qoN pihlF ieh ivigafnk syD dyx df mfx vI gurUdr nUM hI
jFdf hY. bfkI ijWQoN qIk bRfhmxI suWcmf df qfluk hY, dUjy qF kI Auh suWcmF KuWd
bRfhmx dy cONky ‘c vI aj nf dy bfrbr rih cukIaF hn. gurU sfihb ny qF AunHF df
Bog sYNkVy vrHy pihlF hI pf idqf hY. iehI kfrn hY ik jIvn dy swcy mfrg qy clx
vflf, gurU kf lfl, cONky-kfrF aqy suwcF-iBWtF vfly hor ajyhy bRfhmxI Pokt
krm-kFzF ‘c ijLMdgI df amulf smf brbfd hI nhIN krdf.
5. ‘min jUTY culI
Bryin’-iDafn dyx df ivsLf hY ik jdoN
keI swjx "suic hovY qf scu pfeIaY" vflI pMkqI ‘c ivsLrfm ‘suic
hovY’ qoN bfad lgfAuNdy hn aqy arQ krdy hn, jykr pRmfqmf nUM pRfpq krnf hovY
qF suWcmF jrUrI hn. ajyhy lok arQF df anrQ qF krdy hI hn, aqy ieh arQ gurbfxI
isDFq nfl vI myl nhI KFdy. ajyhI soc vfly sWjxf nUM pRkrx anusfr gihrfeI nfl ies
slok dy arQF vl iDafn dyx dI loV hY gl afpy smJ ‘c af jfvygI. blik ieQy mn dy
mYly, cONky-kfrF kWZx qy cuwlIaF krky suWcy hox vfilaF nUM hI qF gurU sfihb
qfVxf krky smJf rhy hn.
iesy qrHF kuJ afp bxy sMq, sfD ‘qy zyhry vI AupRokq pMkqI
dy gLlq arQ dyky, BolIaF BflIaF sMgqF nUM gumrfh krdy ‘qy anykF bRfhmxI
vihmF-BrmF ‘c AulJFdy hn. "nlky df pfxI nhIN pIxf, ies ‘c cmVy df vfsLr
huMdf hY" jdik ieh vfsLr vI plfsitk dy ho gey hn. hor lvo "hr vfrI
jMgl pfxI qoN bfad iesLnfn avsL krnf hY", "ijMnHI vfr gurU gRMQ sfihb
dI qfibaf bYTxf hY, kysI iesLnfn krky hI bYTxf hY", "cInI-kWc dy brqnF
‘c jl-Bojn afid nhI Cwkxf", "mfisk Drm dOhrfn bIbI ny pfT ‘c ihwsf
nhIN lYxf" aqy hor bhuqyry bRhmxI qy apxy vloN GVy hoey ZoNg. ajyhy sfry
vihm-Brm ienHF suWcF-iBWtF dI hI dyx hn ijnHF df gurmiq nfl kuJ vI lYxf-dyxf
nhIN. sfnUM aijhy zyrydfrF koloN ies pKo sucyq hoxf jLrUrI hY. gurUdr qy aijhIaF
vfDU socxIaF nUM koeI QF nhIN. suaWCqf-sPfeI df iDafn rKxf hor gwl hY pr
mnuwK-mnuwK ivwckfr ivWqkrf, vfDU dIaF suwcF iBwtF ‘c Psy rihxf jF dUijaF nUM
PsfAuxf, iswK Drm nhIN.
6. kUVI rfis kUVf
vfpfru- ienHF slokF ‘c ijhVf
AulHfmf gurdyv ieQy Drm dy afgU kfjLIaF, bRfhmxf qy KqRIaF nUM dy rhy hn awj
iswK afgUaF, pRcfrkF ‘qy gRMQIaF ‘c vI aijhy JolI cuWkF df Gftf nhIN. cMgI
qrHF jfxdy hoey vI ik iksy dI kmfeI TwgI, blYk mfrkIitMg jF sInf jorI, irsLvq
afid dI hY, Auh kyvl ies vfsqy AunHF dy gux gfAuNdy hn, qfik AunHF nUM hor vwD
Bytf iml sky. iesqrHF ajoky smyN aijhy pRcfrk kyvl milk Bfgo vrigaF df hI pwK
pUr ‘qy soihly gf rhy huMdy hn. cyqy rhy! gurU dr qy do mfp dMz nhI hn. gurU
sfihb aijhy pRcfrkF nUM qF spsLt pKMzI, jLmIr ProsL aqy amfnq ‘c iKafnq krn
vfly hI dwsdy hn. aijhy pRcfrk, gRMQI isMG, jF pRbMDk akflpurKu dI drgfh coN
ikvyN surKrU ho skdy hn. sMgqF nUM vI aijhy pfKMzIaF qoN sucyq rihx dI loV hY.
pAuVI ] icqY aMdir sBu ko vyiK ndrI hyiT clfiedf ] afpy dy
vizafeIaf afpy hI krm krfiedf ] vzhu vzf vz mydnI isry isir DMDY lfiedf ] ndir
AupTI jy kry sulqfnf Gfhu krfiedf ] dir mMgin iBK n pfiedf ] 16 ]
(472)
pd arQ: icqY aMdir-
pRBU dy icq ivc, iDafn ivc, krqfr dI sMBfl ivc. sBu ko-hryk jIv. vyiK- vyK ky,
ghu nfl. clfiedf- qordf hY, kfry lfeI rKdf hY, afhr lfeI rKdf hY. vzhu vzf-
vizaF qoN vI vzf, ijsqoN vzf hor koeI nhIN. mydnI- isRsLtI, DrqI, rcnf. vz
mydnI- (krqfr dI) bhuq vzI qy byaMq rcnf. isry isir- hryk jIv nUM QfAuN QfeI.
AupTI- AultI. sulqfnf- bfdsLfhF nUM. Gfhu krfiedf- kKoN hOlf kr dyNdf hY, iPLr
AunHf vl koeI qkdf vI nhI. dir- dr dr ‘qy. mMgin- (kl dy Auh sulqfn aj) mMgdy
iPLrdy hn. iBK- iBiKaf, KYr.16.
arQ: pRBU hryk jIv
nUM afpxy iDafn qy sMBfl ‘c rKdf hY qy hryk jIv nUM afpxI njLr ‘c rK ky kfry
vI lfeI rKdf hY.
(ies sMsfr ‘c ijnHF kol vizafeIaF, isPLqF jF pRfpqIaF
huMdIaF hn) Auh vizafeIaF vI jIvF nUM krqfr ny afp hI bKsLIaF huMdIaF hn. (drasl
ijnHF jIvF nUM Ausny vfDy jF vizafeIaF bKsLxIaF huMdIaF hn) AunHF nUM Auho jyhI
socxI qy rsqy vI Auh afp hI GVky dyNdf hY.
(scfeI iehI hY ik) krqf qF vizaF qoN vI vzf blik sB qo vzf hY
aqy AusqoN vzf hor hY hI koeI nhIN. (kyvl ieMnf hI nhIN ik pRBu afp vzf hY blik)
Aus dI rcI hoeI isRsLtI vI byaMq hY. iPLr ieMnI byaMq isRsLtI dy huMidaF BI pRBU
hryk nUM QfAuN-QfeIN DMiDaF ‘c afhry vI lfeI rKdf hY.
(iesdy Ault) nfsmJ iensfn (afm qOr qy AunHF vizafeIaF,
pRfpqIaF, isafxpF nUM jo Aus kol krqfr dI hI dyx huMdIaF hn, ies rWbI scfeI nUM
smJy ibnf apxI akl qy isafxp df nqIjf smJ lYNdf hY aqy keI vfrI hMkfiraf jfky
Aultf aAugxF nfl BrpUr ho jFdf qy jIvn nUM gMdf kr lYNdf hY. Ausy df nqIjf huMdf
hY ik ajyhy mnuWKF nUM, iPLr BfvyN Auh dunIaf dy bfdsLfh vI ikAuN nf bx cuWky
hox) iksy kfrn pRBu jykr AunHF Auqy gusy dI njr kr dyvy, qF AuhnF (bx cuWky
bfdsLfhF) nUM vI kKyN hOly kr idMdf hY. (iPLr AuhI kl dy bfdsLfh) lokF dy dr-dr
qy jf ky iBiKaf mMgdy hn, qF a‘goN AunHF nUM koeI KYr vI nhI pYNdI.16.
pAuVI aqy slokF dI afpxI sFJ:
pAuVI rfhI pfqsLfh smJfAuNdy hn ik aY iensfn! ijMnHF vizafeIaF nUM qUM afpxIaF
smJ ky apxI pWkV ‘c rKx leI keI vfrI qUM aYnf hyTF izg jFdf hY, ik sfrIaF
mnuWKI kWdrF kImqF hI iCky tMg dyNdf hYN. cyqy rK ieh qfkqF qYnUM mfilk ny afp
hI idqIaF sn. iPLr ieMnI vI gl nhIN, drasl ijnHF jIvF nUM Ausny koeI vfDy jF
vizafeIaF bKsLxIaF huMdIaF hn AunHF nUM Auho jyhI socxI qy rsqy vI Auh afp hI
GWV dyNdf hY. iPLr jy iksy kfrn akflpurKu qyry qoN qfkqF vizafeIaF vfips Koh
lvy, qF vI qUM kuJ vI nhIN kr skdf. ies vfsqy qUM jIvn dI ies scfeI nUM smJ aqy
krqfr nUM ismr qf ik qUM afqmk qOr blvfn ho ky jIa skyN ijsqoN qyrf ieh jIvn kdy
kurfhy pvy hI nf.
iesy qrHF slokF rfhI pfqsLfh ny AuhnF lokF df nksLf iKicaf hY
jo sMsfr dIaF JUTIaF mfx vizafeIaF qy qfkqF Aupr apxI vD qoN vD pkV rKx dy iKafl
nfl sfrIaF mnuwKI kWdrF-kImqF nUM hI iCky tMg idMdy hn. ieh ruWqby AuhnF pfsoN
ikWDry Kus nf jfx, iehnF Aupr AunHF dI pWkV pwkI bxI rhy, bs iesy suafrQ aDIn
AunHF dy mn aYny kfly ho jFdy hn ik AuhnF aMdr axK qy gLYrq dy nF dI koeI cIjL
hI bfkI nhIN rihMdI. AuhnF df bfhroN DrmI hoxf jF Drm krm kyvl lokfcfrI ivKfvf
‘qy pKMz hI huMdy hn. ajyhy kurfhy pey lok, apxI qfkq dy nsLy ‘c mjLlUmF,
kmjLorF qy byksUrF Aupr vzy qoN vzf Dwkf ‘qy jLulm qIk krn qoN nhI ihcikcFdy.
drasl ajyhy lokF aMdr axK-gLYrq jF ielfhI Drm aqy pRBU dy atl inXmF dI koeI soJI
rih hI nhI geI huMdI .16.
|
. |