kI ieh isRsLtI kMnF dI mYl qo bxI hY?
srvjIq isMG
hF! ieh swc hY. ieh isRsLtI kMnF dI mYl qo hI bxI
hY . kI ikhf? ieh ho hI nhI skdf. asI nhI mMndy !
BfeI quhfzy mNMnx jF nF mNMnx nfl kI PLrk pYNdf
hY . ieh qF awj qo lwKF sfl pihlf ho cuwkf hY. jy myry qy XkIn nhI
qF afp pVHn dI Kycl kro jI.
dsm gRMQ ivc drj ‘bicqR nftk’ nfm dI iek rcnf
hY ijs dy kul 14 aiDafie aqy 471 CMd hn. ies dy dUjy aiDafie ivc
(ijs dy 36 CMd hn) kvI afpxy bMs df vrnx ‘sLuB bMs brnn’ krdf
hY. ies ivc qF ies qrF hI iliKaf hoieaf hY ik ieh isRsLtI kMnF dI
mYl qo bxI hY. ies dy lyKk bfry qf afp jI nMU pqf lwg hI igaf hoxf
hY. afE dUjy aiDafie dI ivcfr krIey.
qyrI mihmf apr apfr hY Aus df koeI aMq nhI pf
skdf.1. jy kfl dI ikRpf hovy qF gUMgf sLfsqr Aucfrn, ipMglf phfVF qy
cNVHn, aMnHf vyKx aqy bolf suxn dy smrwQ ho skdf hY.2. ijvy puwqr
ipqf dy jnm df Byd nhI jfxdf ies qrHF hI mY qyry bfry kI jfx skdf
hF. qyrI smrwQf df qF qYnMU hI igafn ho skdf hY. ijvy sLysLnfg
afpxIaF do hjfr jIBF nfl qyrf nfm rwt irhf hY pr Auh vI qyrf aMq nhI
pf sikaf. 6. jdo qyrI ikRpf hovygI qF mY qyrI mihmf df vrnx krFgf
hux mY afpxI kQf df vrnx krdf hf. ijs qrF soZI bMs pYdf hoieaf. 8.
kfl ny siRsLtI df psfrf kIqf qF kfl sYn nfm df
rfjf hoieaf, kfl kyq dUjf, kUrbsr qIjf aqy kfl Duj cOQf rfjf hoieaf
ijs qo jgq hod ivc afieaf.11. iewk hjfr awKF aqy hjfr pYrF vflf ieh
rfjf jo sLysLnfg dI syjf qy sONNdf hY ny afpxy iek kMn ‘co mYl
kwZI ijs qoN muD aqy kItB dYq bxfey aqy dUjy kMn ‘co mYl kwZI ijs
qoN ieh sfrI isRsLtI bxfeI.13.
eyk sRvx qy mYl inkfrf. qf qy mDU kItB qn Dfrf.
duqIaF kfn qy mYl inkfrI. qf qy BeI isRsit ieh
sfrI. 13.
kfl ny afp hI muD aqy kItB df vwD kr idwqf qF
AunHF dI imJ (myd) smuMdr ivc peI qF Auh pfxI qy qrdI rhI qF hI DrqI
nMU myDf ikhf jfx lwgf. ies qo awgy hor vI buhq rfjy hoey jy sfiraf
df ivsQfr krf qF gRMQ bhuq vwzf ho jfvygf. Aus qo awgy dksL pRjfpqI
rfjf hoieaf ijs dy ds hjfr lVkIaF pYdf hoeIaF. qy sfrIaF hI ivafh
idwqIaF .17. ksLXp irsLI ny cfr lVkIaF nfl ivafh kIqf aqy kdrU qoN
swp, binqf qoN gruV, idiq qoN dYq aqy aidiq qoN dyvqy pYdf hoey.
AuhnF bwicaf (dyviqaF) ‘co iek ny surj df rUp Dfrn kIqf (qfqy sUrj
rUp ko Drf) ijs qoN surj bMs cilaf. ies bMs ivc ‘rGU’ rfjf
hoieaf ijs qo rGUbMs cilaf. rGU df puwqr ‘aj’ aqy ‘aj’ df
puqr ‘dsLrQ’ hoieaf ijs ny iqMn rfxIaF (kOsLilaf, kYkeI aqy
suimqRf) nfl ivafh kIqf. ijs dy cfr puwqr (rfm, Brq, lwCmx aqy
sLqrUGn ) pYdf hoey aqy awgo rfm dy do puwqr lv aqy kus LpYdf hoey
.23. AunHF ny do ngr (lhOr aqy ksUr) vsfey ijnHF dI sLoBf dyK ky
ieMdrpurI vI sLrmsfr huMdI sI. (igafnI pUrn isMG ny swc boilaf sI ik
iswK lv-kusL dI aOlfd hn)
ikQo qwk rfijaf df vrnx krF cOhF Xugf dy rfijaf
dI igxqI nhI ho skdI. qyrI ikRpf nfl kfl kyqu aqy kfl rfie df nfm
lYNdf hf. 27. kfl kyqu buhq hI sLkqI sLflI sI ijs ny kfl rfie nMU
ngr ‘c kwZ idwqf. ijs ny snOZ jf zyrf lfieaf aqy AuQy dI rfjkumfrI
nfl ivafh kr ilaf ijs qoN soZ rfey ny jnm ilaf ijs qo soZI bMsL
cilaf.29. soZ rfey dy puwqr (soZI) jgq ivc buhq pRiswD hoey. AunHF
ny rfjsUX aqy asLÍmyD Xwg kIqy aqy afpxy rfj df buhq hI ivsQfr
kIqf. aMq soZI bMsL ivc afpsI JgVf buhq hI vD igaf aqy koeI vI AunHF
df rfjInfmF nf krvf sikaf. 33. Dn qy DrqI df purfxf vYr hY ijs ny
sfry jgq nMU jkiVaf hoieaf hY. Dn nMU DMn DMn kihxf cfhIdf hY ijs df
sfrf jgq gulfm hY sfry DNMnvfnF nMU pRnfm krdy hn . 35. kfl df vI
koeI aMq nhI ijs ny vYr ivroD aqy hMkfr nMU pYdf kIqf hY. ijs dI
iewCf krky hI sfry mr rhy hn. 36.
kfl n koAu krn sumfrf. bYr bfd ahMkfr psfrf.
loB mUl ieh jg ko hUaf. jf so cfhq sBY ko muaf.
36.
ieiq sRI bicqR nftk gRQy suB bMs brnnM duqIXf
iDafie sMpUrm squ suBm squ .2.
ieh hY Auh pUrI vfrqf jo ieh sfbq krdI hY ik ieh
isRsLtI kMnF dI mYl qoN bxI hY aqy ies nMU gurU goibMd isMG jI ny
afpxI klm nfl afpxI afqm kQf ‘bicqR nftk’ ivc drj kIqf hY.
ieQy ieh vI iKafl rhy ik isRsLtI dI rcnf krn vflf ‘kfl’ hY.
mhfn kosL ivc kfl dy 14 arQ ilKy hoey hn. pr kfl df arQ pRmfqmf nhIN
iliKaf imldf. guru gRMQ sfihb jI ivc vI kfl aqy akfl vwK-vwK sbd hn.
ijnf siqguru purKu n ByitE sy BfghIx vis kfl ](40
)
akfl mUriq vru pfieaf aibnfsI nf kdy mrY n jfieaf ](78)
ibprI gRMQF ivc kfl isrjxhfr leI hI vriqaf igaf
hY. akfl iek hY ies nMU vMizaf nhI jf skdf . mhfn kosL dy 14vy arQ
anusfr kfl dy iqMn Bfg hn . (1) BUq (pYdf krn vflf, bRhmf) (2)
vrqmfn (pflx vflf, ivsLnMU) (3) BivwK (KY krn vflf, isLvjI)
ihMdU imiQhfs kosL ivc (pMnf178) kfl nMU sfry
sMsfr df isrjk hI iliKaF hoieaf hY
ipRQm ‘kfl’ jb krf psfrf EaMkfr qy isRsit
Aupfrf.
kflsYx pRQmY BieE BUpf. aiDk bil rUp anUpf.
(bicqR nftk- b n 10)
sB qo pihlf pYdf hox vflf rfjf kflsYx (ivsnMU) hY
aqy dUjf kfl kyq (bRhmf) qIjf kUrbsr (isLvjI) aqy cOQf kflDuj
(pRjfpqI –ivsÍkrmf) hY. ihMdU imQhfs muqfbk pihlf dyvqf bRhmf hY.
(ihMdU iqRmUrqI df pRMQm dyvqf. ihMdU imiQhfs kosL pMnf 366) dUjf
ivsnUM aqy qIjf hY isLvjI. ies qo ieh spwsLt huMdf hY ik lyKk nMU nF
qF ihMdU imQhfs dI jfxkfrI hY qy nfhI gurbfxI dI. gurbfxI ivc vI
(ijQy ienHF aKOqI dyviqaF nMU rwd kIqf igaf hY) iehnf dI qrqIb ihMdU
imQhfs vflI hI hY .
bRhmf ibsnu mhysu n koeI ] avru n dIsY eyko soeI
] (1035)
ieh iqMn dyviqaF dy isDFq nMU qF gurbfxI ny
bfr-bfr rwd kIqF hY
eykf mfeI jugiq ivafeI iqin cyly prvfxu ]
ieku sMsfrI ieku BMzfrI ieku lfey dIbfxu ]
ijv iqsu BfvY iqvY clfvY ijv hovY Purmfxu ]
lokI ieh smJdy hn ik iek mfeI sI Aus ny iqMn cyly
pYdf kIqy. bRhmf pYdf krn vflf, ivsLnMU pflx posLx vflf aqy isLvjI
mOq smy ihsfb-ikqfb krn vflf. pr nhI! ijvy akfl purK nMU BfAuNdf hY
Auh Aus qrHF hI krdf hY. Aus df koeI slhfkfr vI nhI hY.
puiC n sfjy puiC n Zfhy puiC n dyvY lyie ]
afpxI kudriq afpy jfxY afpy krxu kryie ]
sBnf vyKY ndir kir jY BfvY qY dyie ]4] (53)
sfD krm jy purK kmfvY. nfm dyvqf jgq khfvY.
kuikRq krm jy jg mY krhI. nfm asur iqn ko sB Dr
hI.(b n 15)
jo pursL sfDF vfly Bly krm krdf hY Auh mnuwK
dyvqf aKvfAudf hY aqy jo mMdy krm krdf hY Aus nMU dYq ikhf jfdf hY.
spwsLt hY ik dyv aqy dYqF dI koeI vwKrI jfqI nhI huMdI sgo AunHF dy
krmf anusfr hI jfqI bxdI hY. pVo aglIaF pwgqIaF dYq qF jnm qo hI dYq
hn. afpxy ilKy dI afpy KMzxf!
eyk sRvx qy mYl inkfrf. qf qy mDU kItB qn Dfrf.
(b n 13)
bnqf kdR idiq aidiq ey irK brI bnfie.
nfg nfgirpu dyv sB deIq ley Aujfie.( b n 18)
13 vIN aqy 18 vIN cOpeI ivc hI dyvqy aqy dYq
vwK-vwK pYdf huMdy dwisaf igaf hY. kI nFgF dIaF lwg-Bwg 2700 iksmf
iensfn dI (ksLXp irsLI aqy Aus dI pqnI kdUr ) aOlfd hn?
ies sfry psfry dI rcnf bfry ielfhI swc aMimRqmeI
bfxI df pivqwr AupdysL hY:
iQiq vfru nf jogI jfxY ruiq mfhu nf koeI ]
jf krqf isrTI kAu sfjy afpy jfxY soeI ] (4)
gurU nfnk jI dI dsvI joq gurU goibMd isMG jI ieh
ikvy ilK skdy sn ik ieh isRsLtI kMnF dI mYl qo bxI hY. kI gurU
goibMd isMG jI gurU nfnk jI dI ivcfrDfrf qo axjfx sn? ihMdU imiQhfs
dI ieh mnoklpq sfKI gurmiq dy isDFq dy Ault hY. ies leI ieh bicwqr
nftk gurU goibMd isMG jI dI rcnf ho hI nhI skdf.