| . |
|
ੴਸਤਿਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ।।
ਉਦਾਸੀ ਸੰਪਰਦਾ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ
ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, (ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ)
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਖਾਲਸਾ ਪੰਚਾਇਤ,
ਟੈਲੀਫੋਨ: +919876104726
ਇਹ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੁਤਰ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਤੋਂ
ਚੱਲੀ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਨੋਂ ਪੁੱਤਰ ‘ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ
ਚੰਦ` ਅਤੇ ‘ਬਾਬਾ ਲਖਮੀਂ ਦਾਸ` ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪ੍ਰੋੜਤਾ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ
ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ:
“ਪੁਤ੍ਰੀ ਕਉਲੁ ਨ ਪਾਲਿਓ ਕਰਿ ਪੀਰਹੁ ਕੰਨੑ ਮੁਰਟੀਐ।। ਦਿਲਿ ਖੋਟੈ ਆਕੀ
ਫਿਰਨਿੑ ਬੰਨਿੑ ਭਾਰੁ ਉਚਾਇਨਿੑ ਛਟੀਐ।। “ {ਰਾਮਕਲੀ ਕੀ ਵਾਰ ਰਾਇ ਬਲਵੰਡ ਤਥਾ ਸਤੈ ਡੂਮਿ ਆਖੀ,
ਪੰਨਾ ੯੬੭}
(ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੇ) ਪੁਤ੍ਰਾਂ ਨੇ ਬਚਨ ਨ ਮੰਨਿਆ, ਉਹ ਗੁਰੂ ਵਲ
ਪਿੱਠ ਦੇ ਕੇ ਹੀ (ਹੁਕਮ) ਮੋੜਦੇ ਰਹੇ। ਇਹ ਲੋਕ ਖੋਟਾ ਦਿਲ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ (ਗੁਰੂ ਵੱਲੋਂ) ਆਕੀ ਹੋਏ
ਫਿਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ (ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਧੰਧਿਆਂ ਦੀ) ਛੱਟ ਦਾ ਭਾਰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਚੁੱਕੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਨੇ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੀ
ਜ਼ਿਮੇਂਵਾਰੀ ਸੌਂਪ ਕੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ
ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਗੁਰਗੱਦੀ ਤੇ ਮੇਰਾ ਹੱਕ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ
ਵਧੀਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੇ ਸੱਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਕਿਸੇ
ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਕਾਬਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗ ਹਨ। ਆਮ
ਤੌਰ ਤੇ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸੇ ਦੇ ਰੋਸ ਵੱਜੋਂ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਲੱਗ ਉਦਾਸੀ ਸੰਪਰਦਾ
ਚਲਾ ਲਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਮਾਣ ਇਹ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸੰਪਰਦਾ ਸਤਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ
ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ।
ਉਦਾਸੀ ਲਫਜ਼ ਉਦਾਸ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਘਰ-ਬਾਰ ਤਿਆਗ ਕੇ
ਦੁਨਿਆਵੀ ਸੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਵਿਰਕਤ ਰਹਿਣਾ। ਜਦਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਦਾ ਧਰਮ ਹੈ, ਇਥੇ ਆਪਣੇ
ਗ੍ਰਹਿਸਤ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਪਾਲਦੇ ਅਤੇ ਅਕਾਲ-ਪੁਰਖ ਵਲੋਂ ਬਖਸ਼ੇ ਹੋਏ ਦੁਨਿਆਵੀ ਸੁੱਖ ਮਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਜੀਵਨ
ਮੁਕਤਿ ਹੋਣ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਪਾਵਨ ਬਚਨ ਹਨ:
“ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰਿ ਭੇਟਿਐ ਪੂਰੀ ਹੋਵੈ ਜੁਗਤਿ।। ਹਸੰਦਿਆ ਖੇਲੰਦਿਆ ਪੈਨੰਦਿਆ
ਖਾਵੰਦਿਆ ਵਿਚੇ ਹੋਵੈ ਮੁਕਤਿ।। ੨।। “ {ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੫੨੨}
ਹੇ ਨਾਨਕ !
ਜੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਮਿਲ ਪਏ ਤਾਂ ਜੀਊਣ ਦੀ ਠੀਕ ਜਾਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਤੇ ਹੱਸਦਿਆਂ ਖੇਡਦਿਆਂ ਖਾਂਦਿਆਂ
ਪਹਿਨਦਿਆਂ (ਭਾਵ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ) ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆਂ ਹੀ ਕਾਮਾਦਿਕ ਵਿਕਾਰਾਂ
ਤੋਂ ਬਚੇ ਰਹੀਦਾ ਹੈ। ੨।
ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਹ ਲੋਕ ਬਹੁਤੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜਟਾਂ ਬਣਾ
ਕੇ ਜਾਂ ਸਿਰ ਮੁਨਾ ਕੇ ਰਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬਹੁਤੇ
ਕੇਵਲ ਲੱਕ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਕੱਪੜਾ ਲਪੇਟ ਕੇ, ਪਿੰਡੇ ਤੇ ਸੁਆਹ ਮਲਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ
ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਇਲਾਹੀ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ, ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨ ਢਾਲਣ ਦੀ ਬਜਾਏ,
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵਾਂਗ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ, ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਦਸਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਪੂਜਦੇ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ
ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਸ਼ਿਵ, ਵਿਸ਼ਨੂ, ਸੂਰਜ, ਦੁਰਗਾ ਅਤੇ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ
ਗੁਰਬਾਣੀ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਪੂਰਨ ਖੰਡਨ ਕਰਦੀ ਹੈ:
“ਜੋ ਪਾਥਰ ਕਉ ਕਹਤੇ ਦੇਵ।। ਤਾ ਕੀ ਬਿਰਥਾ ਹੋਵੈ ਸੇਵ।। ਜੋ ਪਾਥਰ ਕੀ ਪਾਂਈ
ਪਾਇ।। ਤਿਸ ਕੀ ਘਾਲ ਅਜਾਂਈ ਜਾਇ।। ੧।। “ {ਮਹਲਾ ੫, ਪੰਨਾ ੧੧੬੦}
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਇਹ ਕੇਵਲ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭੁਲੇਖਾ ਪਾਉਣ
ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਨਾਤਨੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ
ਵੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰੰਗਤ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ ਉਨੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ
ਦੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਦਵਾਨ ਅਨੰਦ ਘਾਨ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਟੀਕਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਪੂਰੀ
ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਵੈਦਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਬ੍ਰਾਹਮਣੀਕਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹਨ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ, ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ
ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਅੱਗੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮੰਨ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਸਹੀ ਵਾਰਿਸ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਹੋ।
ਕੇਸਰ ਸਿੰਘ ਛਿੱਬਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੇ ਅਕਾਲ ਪਾਇਆਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਦੋ
ਪੱਗਾਂ ਭੇਜੀਆਂ, ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਜੀ ਵਾਸਤੇ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ
ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਵਾਸਤੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ
ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਆਰਥਾਂ ਲਈ ਉਦਾਸੀ ਸੰਪਰਦਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖੀ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਡੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਖਾੜਾ
ਜਾਂ ਧੂਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਬੂਟਾ ਅਖਾੜਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁਖ ਅਖਾੜਿਆਂ
ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਫਿਰਕੇ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਇਸ ਵੇਲੇ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਡੇਰੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਫਿਰਕੇ ਨੰਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ,
ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਂਗੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ ਭੰਗ, ਅਫੀਮ ਅਤੇ ਚਰਸ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਤਰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਬਹੁਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ, ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਚਾਰ
ਦੌਰਿਆਂ ਸਮੇਂ ਗਏ ਸਨ, ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੂੜ
ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਉਥੇ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਵੀ
ਸਨ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਚਿੱਟੇ ਕਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਧੀਨ ਭਗਵੇ ਕਪੜੇ
ਪਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਰਾਉਂਦੇ, ਹੁਣ ਬਹੁਤੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਆਹ ਕਰਾ ਲਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ
ਹੁਣ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਅਗੋਂ ਗੱਦੀਦਾਰ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੱਤਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ
ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਨਹੀਂ, ਹਰ ਡੇਰੇ, ਹਰ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਇਕੋ
ਗੱਲ ਸਾਂਝੀ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦਾ ਨਾਂ ਵਰਤ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ
ਸਤਿਕਾਰ-ਯੋਗ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਸੋਸ਼ਨ ਕਰਨਾ।
ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਭੁਲੇਖੇ ਪਾਕੇ, ਆਪਣੀ ਘੁਸਪੈਠ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ,
ਇਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਪਰਦਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਚਲਾਉਣ ਲਈ
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪ ਆਪਣੇ ਸਪੁੱਤਰ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਨੂੰ
ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਆਓ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਾਰਥਕਤਾ ਵੀ ਪਰਖ ਲਈਏ। ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਦਵਾਨ
ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਦੀ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਜਾਨਕਾਰੀ ਬਾਰੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ
ਕੋਈ ਭੁਲੇਖਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਲਿਖਤ, ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ
ਪ੍ਰਮਾਣੀਕ ਗ੍ਰੰਥ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੰਨਾ ੨੫੧ ਤੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੀ ਮੌਤ
੧੫ ਅਸੂ ਸੰਮਤ ੧੬੬੯ (੧੬੧੨ ਈ.) ਨੂੰ ਚੰਬੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਹੋਈ
ਲਿੱਖੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕੱਤਕ ਸੁਦੀ ੧੫ ਸੰਮਤ ੧੬੭੦ (੧੬੧੩ ਈ.) ਨੂੰ ਪਿੰਡ
ਡਰੌਲੀ ਜ਼ਿਲਾ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। (ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼, ਪੰਨਾ ੪੧੬) ਇਸ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ
ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਤੋਂ ੧੩ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ। ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ
ਜਨਮਿਆਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਗੱਦੀ ਦਾ ਵਾਰਸ ਬਣਨਾ, ਕਿਸੇ
ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕੂੜ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੋਂ ਕੌਮ ਦੇ ਬੜੇ ਉਘੇ ਵਿਦਵਾਨ
ਵੀ ਭੁਲੇਖਾ ਖਾ ਗਏ ਹਨ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਕੀ ਇਹ ਗੱਲ ਮੰਨਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰੂ ਆਪ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ
ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ, ਜਿਸਦੀ ਉਹ ਆਪ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੇ ਕਿਸੇ
ਹੋਰ ਪੰਥ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਭੇਜਣਗੇ?
ਜਿਵੇਂ ਉਪਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ, ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਜੀ ਅੱਗੇ
ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਕੇ ਇਹ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਅਸਲੀ ਵਾਰਸ ਸਤਿਗੁਰੂ ਹੀ ਹਨ। ਜਾਪਦਾ ਹੈ
ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੇ ਕੁੱਝ ਚੇਲਿਆਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਦੀਆਂ ਚਲਾ ਲਈਆਂ,
ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਲਿਅਉਣ ਲਈ
ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸੇ ਤੋਂ ਇਹ ਵੱਡਾ ਭੁਲੇਖਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਦਾ ਵਧੀਆ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਗਿਆ,
ਜਦੋਂ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਜੰਗਾਂ ਜੁੱਧਾਂ ਕਾਰਨ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਗੁਰਧਾਮਾਂ
ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ-ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ
ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਰੀਤਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਅਤੇ
ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਰੱਜ ਕੇ ਘਾਣ ਕੀਤਾ। ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਣ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਦੇ
ਮਾਇਆ ਦੇ ਖੁੱਲੇ ਗੱਫੇ ਆਉਣ ਨਾਲ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਇਤਨਾ ਨਿਘਾਰ ਆਇਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ
ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਬਿਆਨੇ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਅੰਦਰ ਭਾਰੀ ਰੋਹ
ਜਾਗ ਪਿਆ, ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਚੱਲੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਦ ਕਰਾਉਣ ਲਈ
ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਵੱਡੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਹੀ ਇੱਕ ਮਹੰਤ ਨਰੈਣ
ਦਾਸ, ਜਿਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਮਹੰਤ ਨਰੈਣੂ ਕਹਿ ਕੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ
ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ, ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਬੰਦ ਗੁੰਡਿਆਂ ਕੋਲੋਂ ਸੈਂਕੜੇ
ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਾਇਆ। ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜੰਡਾਂ ਨਾਲ ਬੰਨ ਕੇ ਕੁਟਿਆ ਅਤੇ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ,
ਅਕਹਿ ਅਤੇ ਅਸਹਿ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਬਾਕੀ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਲਾਸਾਨੀ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ
ਕਰਨੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਜਿਥੇ ਸਿੱਖ ਅਬਾਦੀ ਘੱਟ ਹੈ, ਉਥੇ ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੇ ਇਹ ਅੱਜ ਵੀ
ਕਾਬਜ਼ ਹਨ।
ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਦਾ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਲੱਭਦੇ ਰਹਿੰਦੇ
ਹਨ। ਬਦਲੇ ਹਾਲਾਤ ਵੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕੇਸ ਰਖਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ, ਤਾਂਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ
ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੀ ਔਕੜ ਨਾ ਆਵੇ। ਅੱਜ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡੇਰੇ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁਖ ਗੋਬਿੰਦ ਸੱਦਨ ਦਿੱਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ
ਸਥਾਪਕ ਵਿਰਸਾ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀ ਪ੍ਰਚਲਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨ ਤੇ ਬਾਬਾ
ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਆਪ ਇਸ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ, ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਮਾਰਗ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਡੇਰੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ
ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉੱਥੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਹਵਨ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਹਿੰਦੂਤੱਵੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਏਜੰਟ ਬਣ ਕੇ ਇਹ ਵਿਰਸਾ ਸਿੰਘ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ
ਅੰਗ ਬਨਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ। ਵਿਰਸਾ ਸਿੰਘ ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਭੋਗ ਕੇ ਜਾ
ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਪਰ ਆਪਣੇ ਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪਾਪ ਦਾ ਬੀਜ ਉਹ ਬੀਜ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਸੰਤਾਪ
ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਤਨੀ ਦੇਰ ਭੋਗਣਾ ਪਵੇਗਾ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਉਸ ਵੇਲੇ ਮਿਲਦੀ
ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਹਿਤਾਂ ਵਾਸਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਂਦੇ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਤਿਕਾਰ
ਦੇਂਦੇ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਤਨਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ
ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਸਤੰਬਰ, ੨੦੧੦ ਵਿੱਚ ਤੇ ਹੁਣ ਫੇਰ ੬ ਸਤੰਬਰ ੨੦੧੧ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ
ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿੱਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਮੌਕੇ ਤੇ
ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੱਡਰੀਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ।
ਜਿਥੇ ਉਘੇ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ, ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਖੌਤੀ ਜਥੇਦਾਰ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੇ
ਜਾ ਕੇ ਭਾਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੇ ਦੱਸੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸੇਧ ਲੈਣੀ
ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੁਆਰਾ ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਾਏ ਗੁਰਮਤਿ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ
ਉਲਟ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਸਿਰੀ ਚੰਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੇ
ਅਨਮੋਲ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਦੇਣਾ। ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ
ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਜਾਣਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣੀ, ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਉਣਾ ਹੈ।
|
. |