| . |
|
☬ ਰਾਮਕਲੀ
ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੩ ☬
(ਪੰ: ੯੪੭ ਤੋ ੯੫੬)
ਸਟੀਕ,
ਲੋੜੀਂਦੇ
ਗੁਰਮੱਤ ਵਿਚਾਰ ਦਰਸ਼ਨ
ਸਹਿਤ
(ਕਿਸ਼ਤ-ਤੀਹਵੀਂ)
ਪ੍ਰਿਂਸੀਪਲ ਗਿਆਨੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ, ਦਿੱਲੀ, ਪ੍ਰਿਂਸੀਪਲ
ਗੁਰਮੱਤ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ, ਦਿੱਲੀ,
ਮੈਂਬਰ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕ: ਦਿ: ਸਿ: ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਕਮੇਟੀ, ਦਿੱਲੀ: ਫਾਊਂਡਰ
(ਮੋਢੀ) ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਲਹਿਰ ਸੰਨ 1956
(ਲੜੀ ਜੋੜਣ ਲਈ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆ ਚੁੱਕੇ ਇਸਦੇ
ਉਨੱਤੀ ਭਾਗ ਵੀ ਪੜੋ ਜੀ)
ਪਉੜੀ ਨੰ: ੧੭ਦਾ ਮੂਲ ਪਾਠ ਸਲੋਕਾਂ ਸਹਿਤ:-
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧॥ ਸਾਵਣੁ ਰਾਤਿ ਅਹਾੜੁ, ਦਿਹੁ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਖੇਤ॥ ਲਬੁ
ਵਤ੍ਰ ਦਰੋਗੁ ਬੀਉ, ਹਾਲੀ ਰਾਹਕੁ ਹੇਤ॥ ਹਲੁ ਬੀਚਾਰੁ ਵਿਕਾਰ, ਮਣ ਹੁਕਮੀ ਖਟੇ ਖਾਇ॥ ਨਾਨਕ ਲੇਖੈ
ਮੰਗਿਐ, ਅਉਤੁ ਜਣੇਦਾ ਜਾਇ॥ ੧ ॥
ਮਃ ੧॥ ਭਉ ਭੁਇ ਪਵਿਤੁ ਪਾਣੀ, ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਬਲੇਦ॥ ਹਲੁ ਹਲੇਮੀ ਹਾਲੀ,
ਚਿਤੁ ਚੇਤਾ ਵਤ੍ਰ ਵਖਤ ਸੰਜੋਗੁ॥ ਨਾਉ ਬੀਜੁ ਬਖਸੀਸ ਬੋਹਲ, ਦੁਨੀਆ ਸਗਲ ਦਰੋਗ॥ ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਕਰਮੁ
ਹੋਇ, ਜਾਵਹਿ ਸਗਲ ਵਿਜੋਗ॥ ੨ ॥
ਪਉੜੀ॥ ਮਨਮੁਖਿ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ, ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਬੋਲੈ॥ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਸਦਾ ਦੁਖੁ
ਹੈ, ਨਿਤ ਨੀਰੁ ਵਿਰੋਲੈ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ, ਮਥਿ ਤਤੁ ਕਢੋਲੈ॥ ਅੰਤਰਿ ਪਰਗਾਸੁ
ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ, ਹਰਿ ਲਧਾ ਟੋਲੈ॥ ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਦਾ, ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ॥
੧੭ ॥
( ਪਉੜੀ
ਨੰ: ੧੭ ਦੀ ਸਟੀਕ-ਸਲੋਕਾਂ
ਅਤੇ
ਲੋੜੀਂਦੇ
‘ਗੁਰਮੱਤ ਵਿਚਾਰ ਦਰਸ਼ਨ’ ਸਹਿਤ)
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧॥ ਸਾਵਣੁ ਰਾਤਿ, ਅਹਾੜੁ ਦਿਹੁ, ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਖੇਤ॥ ਲਬੁ
ਵਤ੍ਰ, ਦਰੋਗੁ ਬੀਉ, ਹਾਲੀ ਰਾਹਕੁ ਹੇਤ॥ ਹਲੁ ਬੀਚਾਰੁ, ਵਿਕਾਰ ਮਣ, ਹੁਕਮੀ ਖਟੇ ਖਾਇ॥ ਨਾਨਕ ਲੇਖੈ
ਮੰਗਿਐ, ਅਉਤੁ ਜਣੇਦਾ ਜਾਇ॥ ੧॥
{ਪੰਨਾ ੯੫੫}
ਪਦ ਅਰਥ :
—ਦਰੋਗੁ—ਝੂਠ।
ਬੀਉ—ਬੀਜ।
ਹਾਲੀ ਰਾਹਕੁ—ਹਲ
ਵਾਹੁਣ ਵਾਲਾ, ਬੀਜਣ ਵਾਲਾ।
ਹੇਤ—ਮੋਹ।
ਮਣ—ਬੋਹਲ।
ਅਉਤੁ—
(ਅ+ਉਤੁ+, ਅ+ਪੁਤੁ) ਅਪੁੱਤ੍ਰਾ, ਅਉਤ੍ਰਾ, ਸੰਤਾਨ-ਹੀਣ।
ਜਣੇਦਾ—ਜਣਨ
ਵਾਲਾ, ਪੈਦਾ ਕਰਣ ਵਾਲਾ, ਪਿਤਾ।
ਅਰਥ :
— "ਸਾਵਣੁ ਰਾਤਿ, ਅਹਾੜੁ
ਦਿਹੁ, ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਖੇਤ" -ਜਿਸ
ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚਲੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਮਾਨੋ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਾਂਘ ਤੇ ਦਿਨ ਹਾੜ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਾਂਘ
ਅਤਿ ਦੇ ਗਰਮ ਤੇ ਤਪਦੇ ਹੋਣ।
ਭਾਵ ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਚਮੂਹ ਰਾਤਾਂ ‘ਕਾਮ ਵਾਸ਼ਨਾਵਾਂ ਤੇ
ਵਿਭਚਾਰ `ਚ ਖੱਚਤ ਰਹਿ ਕੇ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚਲੇ ਦਿਨਾਂ `ਚ ਕਾਰ ਵਿਹਾਰ ਵਰਤਣ
ਵਿਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਸੁਭਾਅ ਕਰਕੇ ਸਦਾ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਹੀ ਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਲ ਮਿਲਾਕੇ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਨ ਰੂਪੀ ਖੇਤ `ਚ ਮਾਨੋ
ਕਾਮ-ਵਾਸ਼ਨਾਵਾਂ ਤੇ ਕ੍ਰੋਧ ਦੀ ਖੇਤੀ ਫ਼ਸਲ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਉੱਗਦੀ ਹੈ।
"ਲਬੁ ਵਤ੍ਰ, ਦਰੋਗੁ ਬੀਉ, ਹਾਲੀ ਰਾਹਕੁ ਹੇਤ" - ਫ਼ਿਰ
ਜਿਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਰੂਪੀ ਖੇਤ `ਚ ‘ਲੱਬ’ ਦਾ ਵੱਤ੍ਰ ਤੇ ਝੂਠ ਦਾ ਬੀਜ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਭਾਵ ਜਿਹੜਾ ਜੀਵਨ
ਭਰ ਲੱਬ ਦਾ ਭਰਿਆ ਰਹਿਕੇ ਸਦਾ ਝੂਠ ਹੀ ਬੋਲਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਬ ਦੇ ‘ਮੋਹ’ ਦਾ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਅਜਿਹਾ ਹਾਲੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ `ਚ
ਕੇਵਲ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਬੋਹਲ ਹੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
"ਹਲੁ ਬੀਚਾਰੁ, ਵਿਕਾਰ ਮਣ, ਹੁਕਮੀ ਖਟੇ ਖਾਇ" -
ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਤੇ ਸੱਚ ਨਿਆਂ `ਚ ਅੰਤ `ਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਿਨਸਨ ਅੁਪ੍ਰੰਤ ਆਪਣੇ ਅਜਿਹੇ
ਵਿਕਾਰੀ ਮਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਹੀ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
"ਨਾਨਕ ਲੇਖੈ ਮੰਗਿਐ, ਅਉਤੁ ਜਣੇਦਾ ਜਾਇ॥ ੧॥ - ਹੇ
ਨਾਨਕ! ਜਦੋਂ ਅੰਤ `ਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸੱਚ ਨਿਆਂ `ਚ ਜਦੋਂ ਜੀਵ ਜੀਵ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਦਾ ਲੇਖਾ
ਮੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਜੀਵ-ਰੂਪ ਪਿਉ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਅਉਤ੍ਰਾ ਹੀ
ਵਾੋਿਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਇਸ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਨੂੰ ਅਜਾਂਈ ਗੁਆ ਕੇ ਤੇ ਬਿਰਥਾ ਕਰਕੇ ਹੀ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
੧।
ਮਃ ੧॥ ਭਉ ਭੁਇ, ਪਵਿਤੁ ਪਾਣੀ, ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਬਲੇਦ॥ ਹਲੁ ਹਲੇਮੀ, ਹਾਲੀ
ਚਿਤੁ, ਚੇਤਾ ਵਤ੍ਰ, ਵਖਤ ਸੰਜੋਗੁ॥ ਨਾਉ ਬੀਜੁ, ਬਖਸੀਸ ਬੋਹਲ, ਦੁਨੀਆ ਸਗਲ ਦਰੋਗ॥ ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ
ਕਰਮੁ ਹੋਇ, ਜਾਵਹਿ ਸਗਲ ਵਿਜੋਗ॥ ੨॥
{ਪੰਨਾ ੯੫੫}
ਪਦ ਅਰਥ :
— ਭਉ—
ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਿਰਮਲ। ਭੁਇ—ਪੈਲੀ,
ਜ਼ਮੀਨ। ਪਵਿਤੁ—ਸ਼ੁੱਧ
ਆਚਰਨ। ਬਲੇਦ—ਬਲਦ।
ਸੰਜੋਗੁ—ਗੁਰੂ
ਨਾਲ ਮਿਲਾਪ। ਦਰੋਗ—ਨਾਸਵੰਤ।
ਦੁਨੀਆ ਸਗਲ ਦਰੋਗੁ—ਸਾਰਾ
ਸੰਸਾਰ ਹੀ ਨਾਸਵੰਤ ਹੈ।
ਕਰਮੁ—ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼, ਫ੍ਰਭੂ ਦੀ
ਮਿਹਰ। ਹਲੇਮੀ—ਨਿਮ੍ਰਤਾ।
ਚਿਤੁ—ਮਨ
ਤੇ ਸੁਰਤ ਕਰਕੇ। ਚੇਤਾ—ਸਿਮਰਨ।
ਵਖਤ—ਬੀਜਣ
ਦਾ ਸਮਾ, ਪ੍ਰਾਪਤ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ।
ਅਰਥ :
— "ਭਉ ਭੁਇ, ਪਵਿਤੁ ਪਾਣੀ,
ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਬਲੇਦ" - ਜੇ
ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ, ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਿਰਮਲ ਭਉ ਰੂਪ ਪੈਲੀ ਬਣੇ, ਸ਼ੁੱਧ ਆਚਰਨ ਉਸ ਪੈਲੀ ਲਈ ਪਾਣੀ ਹੋਵੇ, ਸਤ
ਤੇ ਸੰਤੋਖ ਉਸ ਪੈਲੀ ਨੂੰ ਵਾਹੁਣ ਲਈ ਬਲਦ ਹੋਣ।
"ਹਲੁ ਹਲੇਮੀ, ਹਾਲੀ ਚਿਤੁ, ਚੇਤਾ ਵਤ੍ਰ, ਵਖਤ ਸੰਜੋਗੁ" -
ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ `ਚ ਨਿਮ੍ਰਤਾ ਰੂਪ ਹਲ ਹੋਵੇ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਚਿੱਤ
ਵਾਹੁਣ ਲਈ ਹਲ ਹੋਵੇ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਵੱਤ੍ਰ ਹੋਵੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਦਾ ਸਮਾ
ਪ੍ਰਭੂ ਵੱਲੋਂ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇ।
"ਨਾਉ ਬੀਜੁ, ਬਖਸੀਸ ਬੋਹਲ, ਦੁਨੀਆ ਸਗਲ ਦਰੋਗ" -
ਜੇ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਕੋਲ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ‘ਨਾਮ’ ਸਿਮਰਨ ਵਾਲਾ ਬੀਜ ਵੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ `ਚ
ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਤੇ ਮਿਹਰ ਦਾ ਬੋਹਲ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝ ਪੈ ਜਾਂਦੀ
ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਇਹ ਸਮੂਚੀ ਸੰਸਾਰ ਰਚਨਾ ਹੀ ਨਾਸਵੰਤ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਸਦਾ ਸਾਥ ਨਿਭਣ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ।
"ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਕਰਮੁ ਹੋਇ ਜਾਵਹਿ ਸਗਲ ਵਿਜੋਗ"॥ ੨॥ - ਹੇ
ਨਾਨਕ! ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਉੱਦਮ ਬਦਲੇ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਮਿਹਰ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਜੀਵ
ਦੇ ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਾ ਵਿਛੋੜੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
੨।
ਪਉੜੀ॥ ਮਨਮੁਖਿ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ, ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਬੋਲੈ॥ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਸਦਾ ਦੁਖੁ
ਹੈ, ਨਿਤ ਨੀਰੁ ਵਿਰੋਲੈ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ, ਮਥਿ ਤਤੁ ਕਢੋਲੈ॥ ਅੰਤਰਿ ਪਰਗਾਸੁ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ,
ਹਰਿ ਲਧਾ ਟੋਲੈ॥ ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਦਾ, ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ॥ ੧੭॥
{ਪੰਨਾ ੯੫੫}
ਪਦ ਅਰਥ :
—ਗੁਬਾਰੁ—ਡੂੰਘਾ
ਹਨੇਰਾ। ਭਾਇ—ਭਾਉ
`ਚ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਪਿਆਰ `ਚ।
ਦੂਜੈ ਭਾਇ—ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ
ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਮੋਹ `ਚ, ਸੰਸਾਰਕ ਰਸਾਂ `ਚ ਖੱਚਤ।
ਨੀਰੁ—ਪਾਣੀ।
ਵਿਰੋਲੈ—ਰਿੜਕਦਾ
ਹੈ। ਮਥਿ—ਰਿੜਕ
ਕੇ। ਤਤੁ—ਅਸਲੀਅਤ।
ਟੋਲੈ—ਟੋਲਿ,
ਟੋਲ ਕੇ।
ਅਰਥ :
— "ਮਨਮੁਖਿ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ
ਹੈ, ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਬੋਲੈ" - ਜੋ
ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਮਨ ਪਿੱਛੇ ਟੁਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅੰਦਰ ਸੰਸਾਰਕ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਦਾ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ ਬਣਿਆ
ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੋ ਕੁੱਝ ਵੀ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਉਹ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ `ਚ ਡੁੱਬਾ ਹੋਇਆ ਹੀ ਬੋਲਦਾ ਹੈ।
"ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਸਦਾ ਦੁਖੁ ਹੈ, ਨਿਤ ਨੀਰੁ ਵਿਰੋਲ" - ਉਹ
ਮਾਨੋ ਸਦਾ ਪਾਣੀ ਹੀ ਰਿੜਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਕਾਰਣ ਉਹ ਸਦਾ ਮਨ ਕਰਕੇ ਦੁੱਖੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ
ਹੈ।
"ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ, ਮਥਿ ਤਤੁ ਕਢੋਲੈ" - ਜੋ
ਮਨੁੱਖ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਤ ਤੇ ਸਦਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ `ਚ ਟੁਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ
ਸਿਮਰਦਤ ਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਮ ਰੂਪ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਰਿੜਕ ਕੇ ਉਸ ਚੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ-ਰੂਪ ਮੱਖਣ ਕੱਢ
ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
"ਅੰਤਰਿ ਪਰਗਾਸੁ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ, ਹਰਿ ਲਧਾ ਟੋਲੈ" - ਉਸ
ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਘਰ `ਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਲਾਹ ਤੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅੰਦਰ
ਪ੍ਰਭੂ ਗਿਆਨ ਹੀ ਪ੍ਰਜਵਲਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅੁਹ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਤੇ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਸਦਕਾ ਜੀਂਦੇ ਜੀਅ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਅਭੇਦ
ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਸਲੇ ਪ੍ਰਭੂ `ਚ ਹੀ ਸਮਾਅ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
"ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਦਾ, ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ" -॥ ੧੭॥
ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੇ ਸੱਚ ਨਿਆਂ `ਚ ਜਿਸ ਕਿਸੇ
ਨੂੰ ਜੀੜਂ ਪੱਖੋਂ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਪਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸੱਚੇ ਜੀਵਨ ਦੇ
ਰਾਹ `ਤੇ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਬਿਆਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ੧੭।
(ਚਲਦਾ)
#Instt.Pau.17. Instt.30th.v… Ramkali ki vaar
M.-3-02.20-P.17th
ਸਾਰੇ ਪੰਥਕ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਾਰੇ
‘ਗੁਰਮੱਤ ਪਾਠਾਂ’, ਪੁਸਤਕਾ ਤੇ ਹੁਣ ਗੁਰਮੱਤ ਸੰਦੇਸ਼ਾ ਵਾਲੀ ਅਰੰਭ ਹੋਈ ਲੜੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ
ਮਕਸਦ ਇਕੋ ਹੈ-ਤਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਸੰਬੰਧਤ ਪ੍ਰਵਾਰ ਅਰਥਾਂ ਸਹਿਤ ‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਦਾ
ਸਹਿਜ ਪਾਠ ਸਦਾ ਚਾਲੂ ਰਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੋਝੀ ਵਾਲਾ ਬਣਾਏ। ਅਰਥਾਂ ਲਈ ਦਸ ਭਾਗ
‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਦਰਪਣ’ ਪ੍ਰੋ: ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜਾਂ ਚਾਰ ਭਾਗ ਸ਼ਬਦਾਰਥ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਜੀ।
ਰਾਮਕਲੀ
ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੩
(ਪੰ: ੯੪੭ ਤੋ ੯੫੬)
ਸਟੀਕ,
ਲੋੜੀਂਦੇ
ਗੁਰਮੱਤ ਵਿਚਾਰ ਦਰਸ਼ਨ
ਸਹਿਤ
(ਕਿਸ਼ਤ- ਤੀਹਵੀਂ))
For all the Self Learning Gurmat Lessons ( Excluding
Books) written by ‘Principal Giani Surjit
Singh’ Sikh Missionary, Delhi-All the rights are reserved with the writer
himself; but easily available in proper Deluxe Covers for
(1) Further Distribution within ‘Guru Ki Sangat’
(2) For Gurmat Stalls
(3) For Gurmat Classes & Gurmat Camps
with intention of Gurmat Parsar, at quite nominal printing
cost i.e. mostly Rs 400/-(but in rare cases Rs. 450/-) per hundred copies
(+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- A/16
Basement, Dayanand Colony, Lajpat Nagar IV, N. Delhi-24
Ph 91-11-26236119, 46548789 ® Ph. 91-11-26487315 Cell
9811292808
Emails-
[email protected] &
[email protected]
web sites-
www.gurbaniguru.org
theuniqeguru-gurbani.com
gurmateducationcentre.com
|
. |