. |
ipRM: igafnI surjIq isMG
|
gurduuafryy iWsWK df
jIvn hn. ieQoN gurmWq-gurbfxI soJI rfhIN mnuWKf jIvn df inkfs hI, isWK Drm dI
hirafvl hY. gurbfxI jIvn qoN pYdf hoeI sWcI sLrDf hI isWK Drm df ivkfs, iesdI
pRPulqf dI jLfmn hY, iesdy pRsfr dI gfrMtI hY. aMnHI sLrDf aqy krmkFz sfzy jIvn
dI pUrn qbfhI hn. pr aj asIN iks dorfhy qy KVy hF? kI sfzy gurduafry aMnI sLrDf
aqy krmkFzF df bihsLq qy nhIN bx cuWky?
isWK sMgqF sfhmxy kuJ suafl ??????
1[ smyN dI BfvyN koeI vI srkfr hovy, bysLWk KuWd akflI srkfr.
kI kfrx hY isWKF dy tfAUt gurduafry jF gurduafrf kmytIaF ivcoN hI ZUMzy jFdy hn.
jF iPLr ieQoN hI pYdf krn leI srkfrI vsIly vrqy jFdy hn. iesdy Ault mMdrF, crcF,
msijdF jF AuunHHF dy pRbMDkI vrgF pRqI ajyhf koeI mWslf hY hI nhIN, ikAuN?
2[ iesfeI vIrF nMU pqf hY ik AunHHHHF ny sfry sMsfr nMU XsU
dI qflIm nfl joVxf hY. AunHF dy pRcfr df ieWk ieWk pYsf iesfeI mwq dI tWksflI
isiKaf nMU Gr Gr phuMcfAux Aupr lgdf hY. lokfeI dy vwzy mdWdgfr bxky, vwD qoN
vwD lokfeI nMU iesfeI mWq vfsqy pRyrx vfsqy.[[[[[[
iesdy Ault sfzy kroVF-arbF gurpurbF aqy
ngr kIrqnF smyN by-qrqIby BFq-suBFqy lMgrF, stflF jF sWVkF qy kuWlicaF-gWjryly
aqy PrUt qy AuWz jFdy hn, ikAuN?[[[[[aWq dI grmI smyN smfgm sQfnF aMdr, sMgqF dy
siqkfr vjoN qF gl iPLr vI Xog hY. pMjvyN pfqsLfh dy sLhIdI purb smyN sVkF qy
imWTIaF CbIlF dI doV ivc sMgqF dy lWKF lgf dyxy afiKr iks KusLI ivc?[[[[[ kIrqn
drbfrF qy nfm qy anHF-DuMd sMgq dI mfieaf aqy sLrDf sLkqI df iesqymfl pr sMgqF
ivWckfr iek vI gurmWq rihxI nhIN puWjdI ikAuN?[[[[mYNbrF nUM KrIdx-qoVx leI jF
kortF-kichrIaF ivc iek dUjy dI tMg-iKWcI aqy pWgF Auqfrx vfsqy kroVF lWg jfxy;
kI ieh pMQ dI syvf hY jF pMQ dI qbfhI?
iesy hI byaMq pYsy
aqy pMQk qfkq nfl- kI lokfeI nMU gurU
pfqsLfh dI AuWcI suwcI qflIm nfl joVx vfsqy-spWsLt vWkqf, gurmWq jIvn vfly Xog
aqy sulJy pRcfrk iqafr nhIN kIqy jf skdy?[[[[[ isWK pnIrI nUUM gurmWq dI pVHfeI
sihq muPLq I.A.S, I.F.S
dIaF tRyinMg ikAuN nhIN idWqIaF jf skdIaf?… hr sfl GWt qoN GWt hjLfr isWK
pnIrI vfsqy nvyN nvyN pRfjYkt cflU ikAuN nhIN kIqy jf skdyy?[[[[bRfhmxI aqy
anmWqI imlfvtF kfrx isWK ieiqhfs lWidaf ipaf hY aqy sLqfbdIaF dy nfm hyT apxIaF
jybF Brx dy pWj, AusynUM pMQ Aupr hor Qoipaf jFdf hY. sfzf ieh kfrf pMQ nUM
idn-rfq aMnmqIaF dI JolI ivc isWt irhf hY. Aus vfsqy inrol gurbfxI soJI aqy
isWKI jIvn vfly irsrc skflr iqafr ikAuN nhIN kIqy jf skdy… iesy qrHF gurmWq
irsrc sYNtr ikAuN nhIN sQfpq kIqy jf skdy?…[ kI gurU dI amfnq, pMQ dI ies
byaMq sLrDf sLkqI nfl asIN pMQ dyy lKF nOjuafn bwcy-bwcIaF dI pVHfeI, tRyingF,
izploimaF, korsF afid df pRbMD krn vfsqy pMQk adfry kfiem nhIN kr skdy? aqy hor
anykF skImF!!!!
3[ ijqnI sLrDf sLkqI akflpurK ny isWK kOm nMU bKsLI hY, hor
iksy kOm pfs nhIN. ieh sfrI sLrDf sLkqI pMQ kol, pMQ aqy mfnvqf dy kilafx vfsqy
akflpurK dI amfnq hY. kI asIN ies sLrDf-sLkqI nMU kyvl goylkF dy iZWz vWzy krky
pMQ nMU DVybMDIaF ivWc vMzx df kfrx qF nhIN bx rhy?[[[[ kI asIN krqy dI ies
bhumulI amfnq ivWc iKafnq krn dyy ijMmyvfr qF nhIN bxy hoey?[[[kI iesy dI
kuvrqoN sfzy aMdr coDr dI BuWK ‘qy tfAUtpuxf vDfAux df kfrx qF nhIN?[[[kI asIN
BfeI mnI isMG vrgy sLhIdF nUM vI BuWl cuWky hF ijnHF ny apxy bMd bMd qF ktvf ley
pr pMQ dI amfnq, sMgq dI mfieaf ivcoN tYks nhIN idWqf?
4[ kI siqgurU dI dfq, pMQ pfs ieh sfrI sLrDf-sLkqI kyvl
gurduafiraF ivc kVfhpRsLfid, rumfly cVHfAux (iesdI sImF hY), sMgmrmr dIaF
iblzMgf, sony ky klsF ‘qy pflkIaF, vfDU dy srovrF, aKMzpfTF dIaF lVIaF vfsqy
hI hY?
5[ kI iesy sLrDf-sLkqI dy Xog iesqymfl nfl sfzI pnIrI
piqWqpuxy vloN vfps muWV ky, sMsfr pWDr dI sB qoN aglI kWqfr ivWc KVI nhIN ho
skdI? kI ieh jLrUrI hY ik ajyhy sfry pRfjYkt gurduafiraF ivcoN hI arMB kIqy jfx?
kI ies byaMq sLrDf sLkqI aqy dsvMD nMU XojnfbWD qrIky nfl, gurduafiraF qoN bfhr
ho ky nhIN vriqaf jf skdf?
6[ ies ivc do rfvF nhIN ik rwjy puwjy ielfikaF ivc ijWQy gurU
kIaF sMgqf pfs vWDIaf kfrF-koTIaF hn, gurU asQfn vI suMdr sMgmrmr dy, glIcy
ivsLy aqy afDunk sfDnf nfl susWjq hoxy cfhIdy hn. aWj ienHHHF gurduafrf iblzMgF
ivcoN sMgq mWukdI jf rhI hY, ies bfry kox socygf?[[[[ kI ienHHF iblzMgF aMdr
syvf-sMBfl gurmWq pRsfr vfsqy AuWcy-su‘cy jIvn-gurmwq soJI dy nfl nfl sMsfrk
aqy anmwqf dI stwzI pRfpq Xog pRcfrkF, syvfdfrF aqy gRMQI sfihbfn dI loV nhIN?
aWj iblzgF vWDIaf, gRMQI-syvfdfr sWsqy. rfgI sohxf gfAux vflf
pr bfxI jIvn-soJI qoN KflI. pRcfrk-kQfvfck-ZfzI glF gWpF ‘qy cuWtkly suxf ky
vWkqkWtI krn vfly. pRcfrk ‘qy mYnyjmYNt-pRbMDkF, zyrHydfrF dy iek qoN vWD dUjf
cfplUs. pRbMDk ‘qy zyrHydfr- rfjsI afgUaF dy cfplUs. pMQ dI icMqf iks nUM? kI
ajOky pRcfr isWstm ivcoN DIrml df vfsf hI AuWGV ky hI qF pRgt nhIN ho irhf?
7[ gurduafrf iblzMgF vfsqy sMgmrmr do sO vrHy bfd vI iml
jfvygf. ijhVf iswK bwcf-bwcI aWj isWKI pRvfr nMU Cwzky DVf DV piqWq ho irhf hY,
ies dI gfrMtI kOx lY skdf hY ik iPr kdy pMQ ivc vfps af jfvygf?
8[ sfzIaF ienHF sMgmrmr dIaF gurduafrf iblzMgF dI afV ivc
ikWQy jf rhI hY sfzI ivrfsq. ikWQy geI sfzI ‘cmkOr dI kWcI gVHI’ ‘srhMd df
TMzf burj’ aqy hor byaMq amulI Drohr. sfzy mfnUmYNts Kqm kIqy jf rhy hn, kI
pMQ nUM ieh dobfrf iml skxgy? kI sfzy ieiqhfs df mlIaf myt krnf qF nhIN?
9[ iesfeI, muslmfn aqy ihMdU-ienHHF sfiraF kol vI isWiKaf
kyNdRF, skUlF, kfljF, hspqflF dyy bVy-bVy suMdr pRbMD hn. ieh sfry AunHF DrmF dI
dMpqI vI hn. kI ieh jLrUrI hY ik isWK Drm dy pRbMD hyT ijWqny vI ividaf kyNdR,
skUl, kflj jF hspqfl hox, Auh muV-quWV ky gurduafrf kmytIaF dI muWTI ivc hI hox?
kI ieh aqy hor pRfjYkt dUijaF dI qrHHF, sMgqF dI mfieaf dsvMD aqy sLrDf-sLkqI
nfl gurduafiraF qoN bfhr ho ky nhIN clfey jf skdy?
10[ gurduafrf styj kyvl sLrDf df ivsLf nhIN, isWKI sMBfl aqy
pRcfr-pRsfr df ivsLf vI hY. Drm dyxf-Drm lYxf, do vWK-vWK ivsLy hn. ieQoN khI
geI hr iek gl, gurU dI gl df drjf rKdI hY.…[kyvl sLrDf df ivsLf bxfky ies styj
nMU aj asF hriek kWcy-ipWly, aYry-KYry, anpVH, jIvn ivhUxyy, cOhdr dy BuWKy
mnuWKF df bihsLq qF nhIN bxf idWqf?[[[[[Gr Gr ivWc, hr iek isWK kol vWK vWK qrHF
dI isWKI, isWK pnIrI ivc sLMikaF-suaflF dI Brmfr, piqqpuxy ivc byaMq vfDf, hr
koeI isWKI df Tykydfr, sfzI aWj vflI iesy isWK styj pRqI lfprvfhI df ikRsLmf qF
nhIN?[[[[[[kI crcF, msijdF dIaF styjF nMU koeI iesqrHHF KuWly-kWcy, by-lgfm
qrIky nfl vrqx df hIaf kr skdf hY?[[[[ jy nhIN qF kI sfzIaF styjF sWcmuWc hI
ieWqnIaF byjLrUrq hn ik ieQoN jo kuJ mrjLI boly aqy ijhVf mrjLI ienHF dI kuvrqy
kry?[[[[[kI isWK Drm dy vWzy qoN vWzy ivdvfn nUM vI iejfjLq hY ik Auh sfzy qoN
hI vWK hoey, gurUzMmF df isLkfr rfDfsuafmIaF, inrMkfrIaF, sWcy sOdy vfilaF jF
pfKMzI afsUqosLF, BinafiraF afid iksy dI vI styj qy jfky isWK Drm dI spWsLt gl
kr sky?
11[ gurU sfihbfn dy smyN qoN isWKI df kdy vI jnF-KxF pRcfrk
nhIN sI huMdf. pRcfrk-jIvn-soJI aqy Xogqf nMU prK ky Qfpy jFdy sn. bfeI mMjIaF,
bvMjf pIVHy Qfpyy gey sn. msMd, zyrHydfr vI Qfpy jFdy sn. jdoN msMdf ivc Kot
afeI qF dsmysL jI ny AunHHHF dy BrvyN juwsy, pRBfvsLflI cyhry, gfqry ikRpfnF aqy
lMmy dfVHy nhIN sn dyKy. Kot vfly msMdf nUM krVIaF sjLfvF idWqIaF aqy msMd pRQf
hI KWqm kr idWqI. ajyhI sjLf afm sMgq ivc kdy iksy nMU nhIN sI imlI, ikAuN?
ikAuNik pRcfrk dI Kot hjLfrF-lKF dy jIvn ivc Kot Brx df kfrx bMxdI hY. ijs isWK
Drm dy pRcfr Aupr gurU sfihbfn df ieWqnf sKq pihrf sI. kI aj AunHF vfsqy iksy
aMkusL, iqafrI, soJI aqy jIvn dI loV nhIN?
12[ isWK Drm ivc gurUdr nfl ipafr krn aqy pMQ qoN afpf
inWCfvr krn vfly, dUjyy DrmF dy mukfbly keI guxF vWD hn. iPr vI kI kfrx hY ik
DVybMDI, cOhdr dI BuWK, tfAUUtF dI Brmfr ies smyN sB qoN vWD sfzy Drm ivWc hI
hY? ies sfry df muWK kfrx sLrDf-sLkqI df gurduafiraF ivc kyNdRq ho jfxf hI qF
nhIN?
13[ sMsfr pWDr qy iksy Coty qoN Coty Drm ny vI apxy Drm dI
sMBfl-pRsfr vfsqy coxF vfly GtIaf rsqy nUM nhIN apxfieaf. kI ienHHF coxf rsqy
asIN cMgy ‘qy spWsLt gurmWq soJI jIvn vfly sWjxF nUM agy Byj skdy hF?[[[[jykr
kuJ cMgy puuWj vI jfx qF kI bhuqy mfiVaF ivWcfly Auh kMm krn dy smRQ ho skdy
hn?[[[ jy nhIN qF kI ies duKFq bfry sfnMU socx ‘qy gur-ieiqhfs ivcoN Xog hWl
ZUMzx dI loV nhIN? ikAuNik isWK pRcfrk-mMjIdfr-msMd jF gWdIdfr sdf Qfpy jFdy sn.
cOxF nfl cuxy hoey gurmWq hIxy pRbMDkF dI muWTI cfpI krn vfly nhIN sn huMdy. kI
ieh gurduafrf cOx isWstm sfnUM sfzI smfpqI vfsqy sWdf qF nhIN dy rhI?[[[[ kI ies
hWd qIk zrfAuxI hflq ivc puWjx qoN bfd vI sfnUM pMQ dy BivWK bfry koeI Gbrfht
nhI?
13[ gurduafrf pRbMD aqy Drm-pRcfr dovyN aWz-awz ivsLy hn pr
hYx iek dUjy dy pUrk. iek qoN ibnf dUjf nhIN cl skdf. gurduafiraf df mnorQ-isWK
Drm df pRcfr-pRsfr hY. pRbMD kyvl ies vfsqy sfDn
hY. iesdy Ault, aj gurUdr qy Drm pRcfr, pRbMD dI pUrI qrHF muWTI ivc hY? kI ieh
sWc nhIN ik aj pRbMDk hI sB kuJ hY aqy mnorQ muwk hI cuWkf hY?[[[crcF-msijdF
vfsqy vI pRbMDk qF mOjUd hn. iblizMgF vI vWDIaf bxfdy hn. sohxf pRbMD vI krdy
hn. pr Drm pRcfr nfl AunHHHF df kuJ vI lYxf doxf nhIN.…jykr apxy ieiqhfs qoN
kuJ nhIN lYxf qF nf shI, kI zuWbdy pMQ nUM bcfAux vfsqy aWj asIN AunHF adfiraF
qoN vI sWbk nhIN lY skdy?
14[ ieh vI TIk hY ik aj cOxF vfly mOjUdf gurduafrf pRbMD dI
ikRpf sWdkf sfzy kol ies pWDr dy pRcfrk hI KWqm ho cuWky hn ijhVyy pMQ nUM
gurbfxI jIvn nfl joVx dI smRQf rKdy hox. pr ies pfsy gurU afsry kuJ Auprflf qF
arMiBaF hI jf skdf hY. kI iesdI vI loV nhIN jy hY qF iksqrHF aqy kI krnf hY?
15[ pMMMQ aMdr gurU bKisLaf josL aqy aquWt sLrDf pMQ dI hI
amfnq hn. loV hY iesdI suvrqo dI. pr aj isWK sMgqF ikWDr nMU? ikvyN bcygI isWK
pnIrI? ikvyN TWl pvygI ies piqWqpuxy nUM? isWK df jIvn gurU vfsqy sWcI sLrDf aqy
bfxI soJI Aupr afDfrq hY. aMnHIN sLrDf aqy krmkFz sfzI qbfhI hn. aWj ieh sfzI
aMnHI sLrDf aqy krmkFz jnm lY rhy hn, sfzy ajOky pRcfr isWstm ivWcoN. sfzy
gurduafiraF aqy zyirHaF dy pRbMD ‘qy AusdIaF kmjLorIaF ivWcoN. soJI ivhIn ieh
aWnHI sLrDf aqy PLokt krmkFz sfzy aMdroN gurbfxI jIvn aqy soJI bfry sfzy
idvflIeypx df sbUq nhIN qF hor kI hn?
aMnIN sLrDf kI hY?- lKF
lok, hruduafr pujy hoey sn. pUry Drm ivsLvfs ivWc gVuWc, bVI sLrDf nfl ipWqrF
nMU jl cVHf rhy sn. mWkf-mdInf, jgn nfQ purI, bnfrs, pRXfg, kurKyqR ivc ijhVy
lKF pujy sn-Auh ivcfry vI apxf ikrfieaf-BfVf Krc ky hI AuQy pujy sn. kI AunHF
pfs smF qy pYsf vfDU sI? XkIxn nhIN, blik Auh sfry lok Dfrmk ivsLvfs aqy byaMq
sLrDf aDIn hI AuQy pujy hoey sn. AunHHF ivWcoN anykF qF krjLy vI cuWk ky, apxy
kfr-rujLgfr bMd krky vI AuWQy pujy hoxgy. AunHF dI nIXq qy vI sLWk nhIN kIqf jf
skdf, sLrDf vI AunHF ivc hdON vWD sI. iPr vI, Aucycy qOr qy gurU pfqsLfh AuQy
pujy aqy AunHF nMU sucqy kIqf. AunHF dI ies krnI nMU pfqsLfh ny pfKMz krm aqy
aigafnqf disaf. Drm dy pKoN AunHF nUM pUrI qrHF lu‘ty-puWty disaf ikAuN?
ikAuNik AunHF aMdroN ivWcfr sLkqI nMU pUrI qrHF Kqm kIqf jf cuWkf sI.
Drm dy pVHdy hyT AunHF nMU krmkFzF aqy aMnHIN sLrDf ivWc
AulJfieaf jf cukf sI. DrmI ho ky vI ieh lok, sWcy Drm qoN kohF dUr DWky jf
cuWky sn. ieh sn anHIN srDf dy ikRsLmy. AunHF nMU suWitaf jf cWukf sI
aigafnqf dy Aus aMnHy KUh ivWc, ijQoN kWZn vfsqy gurU pfqsLfh vrgf koeI mhfblI,
mrd sUrmf aqy juJfrU joDf hI juraWq kr skdf sI. ikAuNik Aus sLrDf ivWc qF AunHF
dy koml jjLbfq vI Eq pRoq sn. Auh apxI Aus krnI ivruD, ieWk sLbd vI suxn nMU
iqafr nhIN sn.
drasl iehI Auh "aklI sfihbu syvIaY…" vflI
Gft sI ijsdf ik Auh pUrI qrHF isLkfr hoey pey sn. swcy-suwcy mnuKI Drm vflI gWl
AunHF nMU pUrI qrHF BulvfeI jf cuWkI sI. iehI qF akl-ivcfr vflI Auh cIjL hY
ijhVI ik pujfrI sLyRxI nMU kdy rfs nhIN afAuNdI. Pokt krmkFzF ivc AulJfey ibnF,
AunHHF rfhIN luwt KsuWt sMBv hI nhIN. Purmfn hY "pzIaf kvn kumiq qum
lfgy ] bUzhugy prvfr skl isAu rfmu n jphu aBfgy" (pMnf 1102)
sWcI sLrDf aqy aMnHI sLrDf?- sWcI
sLrDf isWKI jIvn df jLrUrI aMg hY aqy aMnHI sLrDf isWK Drm dI sMpUrx qbfhI.
ivcfrhIx hoky kyvl lokfcfrI jF apxy mn ipWCy turn vflf jF dUijaF dI dyKf dyKI,
sLfqr lokF rfhIN rIqI irvfjF dy nfm qy pfey gey Brm-BulyiKaF, sgxF-apsgxF df
isLkfr mnuWK-inrf purf aigafnqf vWs kyvl vihm ‘qy sihm dy jfl ivc hI PLisaf
rih jFdf hY. ieh sfrI krnI kyvl anHIN sLrDf dy afsry hI cldI hY. ieQy
idmfgL-ivcfr jF dlIl dI vrqON AuWkf nhIN huNdI. dUjy pfsy gurU pfqsLfh rfhIN
bKsLy sWc dy mfrg qy hriek krnI bfxI dI syD-isiKaf-ivcfr dy afsry huMdI hY. iesy
dy nfm hY isWKI jIvn dI kmfeI krnf. PLurmfn hY "isKI isiKaf gur vIcfir ]
ndrI krim lGfey pfir" (pM:465)
‘sLrDf’ jLrUrI hY pr iehI hY Auh
sWcI ‘sLrDf’ ijs Aupr isWK Drm dI buinafd KVI hY. PLYslf hY "BfAu
Bgiq kir nIcu sdfey ] qAu nfnk moKMqru pfey" (pM:470)
isWKI dI ‘sWcI sLrDf’ vflI ieh buinafd aj pUrI qrHF ihWlI peI hY. iesdy Ault
aWj dI isWKI Aupr ‘aMnI sLrDf’ dy bWdlF df hnyrf Cfieaf ipaf hY.
Drm aqy sLrDf df afpsI imlfp ikWQy huMdf hY? -afmqOr
qy mnuWK duWKF-qklIPF df grWisaf huMdf hY. PLurmfn hY "mfnu mFgAu qfnu
mFgAu Dnu lKmI suq dyh" (pM:1307)
iksy nMU puWqr cfhIdf hY, iksy nMU vpfr ivWc vfDf. iksy nMU mukWdmy ivWcoN ijWq.
iksy ny apxI pWqnI nMU vWs krnf hY aqy ikWDry pWqnI ny apxy pqI nMU. iksy nMU
qrWkI dI dOV hY aqy iksy nMU kuJ hor. afm qOr qy apxy duWKF df mfiraf mnuWK Drm
dI tyk lY lYNdf hY. ajyhI hflq df isLkfr mnuWK, gurU pfqsLfh dy dr qy vI mMgqf
bx ky afAuNdf hY. mOjUdf hflfq ivWc gurduafiraF df vfqfvrx vI pUrI qrHHF krmkFzF
nfl dUsLq kIqf jf cuWkf hY. jdoN gurUdr vl vWDdf hY qF pRclq kIqy jf cuWky
krmkFzF ivcoN iksy iek dI tyk vI lY lYNdf hY. koeI suKnf suWK lYNdf hY. koeI
cflIhy, koeI pfT, koeI iesLnfn jF kuJ hor. ieh dr qF hY hI gurU nfnk pfqsLfh df
dr, sB qoN vWzf dr. pRfpqI ho jFdI hY-kyvl ies dr df suaflI bxn kfrx. mMg qF
pUrI ho jFdI hY pr afDfr bx jFdf hY iek jF dUjf krmkFz.
jy sWcmuWc gurduafrf sfihb dy aMdroN gurbfxI ivcfr, gurbfxI
jIvn rfh, dI vrKf ho rhI hMudI. qF ieh mnuWK "duKu dfrU suKu rogu Bieaf
jf suKu qfim n hoeI" (pM: 469)
anusfr gurUdr qy BfvyN pujf qF sI-apxI mMg jF iksy duWK qklIP dy invfrx vfsqy.
pr ieh qF gurU df dr sI, hux sicafrf bxn vl agy vWDdf. Ausdy kdm sdIvI anMd
"jf suKu qfim n hoeI" vl vWDdyy. AusnMU sMsfrk duWKf
suWKF dI aslIaq "suKu duKu duie dir kpVy pihrih jfie mnuK"
(pMnf149)
aqy "duK suK doAU sm kir jfnY burf Blf sMsfr" (pMnf1256)’’
vflI idRVqf afAuNdI. Ausdf jIvn mnuWKI guxF aqy AuWcy sMskfrF vfly pfsy jfgRq
huMdf. Auh idnoidn sMsfrk mMgF ivWcoN AuBrdf aqy "mfgnf mfgnu nIkf, hir
jsu gur qy mfgnf" (pMnf1018)’’
vfly pfsy afpxy jIvn dI sMBfl krdf.
pVH qF bVI sLrDf nfl irhf hY "ibrQI kdy n hoveI jn kI
ardfis" (pMnf 819)
pr scfeI ieh hY ik Aus aMdr ‘jn’ bxn dI gl bx hI nhIN rhI. jn df arQ hY ‘hukmI
bMdf’. iesdy Ault ieQy qF krmkFz ‘qy Pokt ivsLvfs Aus aMdr inWq nvF rUp
Dfr-Dfr ky idRV hMudy jf rhy hn. gurU vfsqy sWcI sLrDf qF Aus aMdr gurbfxI
aiBafs aqy ivcfr qoN ibnF sMBv hI nhIN sI. nqIjf gurduafry aqy gurU vfsqy anHI
sLrDf qF Aus aMdr vWDdI jFdI hY pr isWKI jIvn aqy bfxI vflI sWcI sLrDf nhIN bx
afAuNdI. sfrI Aumr Pisaf rih jFdf hY vihmF-BrmF, mMglF-sincrF, jfq-brfdrIaF,
suWcF-iBWtF, rWKVIaF-itWikaF-kMjkF-guigaF, tUixaF-kWbrF-mVHIaF-mUrqIaF dI pUjf
ivc aqy pqf nhIN ikWQy iWkWQy. hukmI bMdf Bfv ‘jnu’ kdy bx hI nhIN skdf.
inrfsLf aqy BWtkxf, Ausdf jIvn bx cuWkI hY.
ies anHI sLrDf dI sfzy pRvfr nUM dyx- kihx
nMU qF aKvf irhf hY ‘iswK’. aMdr sLrDf vI bhuq hY, pr pRvfr ivwc hr kMm gurU
dI isWiKaf dy Ault hY. ‘DI’ dI nhIN, KfihsL ‘puwqr’ dI krdf hY. BrUn
hwiqaf, nUhF nfl ivwqkry, nisLaF dI Brmfr, sLgnF-rIqF dy isLWKr,
lohVIaF-idvflIaF-kMjkF qoN Pursq nhIN. sMgRFdF-mwisafvF dI jwkV. krvfcOQ qy
pUrnmfsLI dy vrq. sLrfDF-nrfiqaF dy vihm. kWbrF qy dIvy bfly jf rhy hn. dyvI
drsLn dI dOV ivc vI kmI nhIN. mMgl-snIcr, svyr-sLfm dy Brm, Gr ivc koeI
KusLI-gLmI hY qF isWKI kyvl pfT krvfAux qIk jF rKvfAux qIk hI rih cukI hY.
iesqoN agy isWKI dI iek vI gl nhIN. sfry pRvfr ivc bRfhmx mWq, hUVmWq jF mnmWq
df bol bflf hY. gurU dI mWq vflI gl ikWDry njLr hI nhIN af rhI-iPLr vI aKvfAuNdy
hF asIN pWky isWK. ieQoN qIk ik ivWBcfr dy awizaF aqy sLrfb dI KrId leI lfeInF
ivwc KVy hn qF Auh vI iswKI srUp ivwc. gurUdr vfsqy sLrDf dyKo qF aMqHf dI hY,
pr isWKI jIvn vflI gwl hI muwkI peI hY. gurbfxI ivcfr aqy jIvn rfhIN
srdfrI krnI sI sfrI dunIaF dI, pr ies sfry df nqIjf hY-rWldy jf rhy hn dunIaF dI
BIV ivwc. ijLMdgI dI rWg-rWg zuWbI peI hY ivcfrhIx anHIN sLrDf qoN pYdf hOey
krmkFzF dy icWkV ivc. ieh ikRsLmy hn bfxI soJI qoN KflI anHI sLrDf dy. zuWby hF
TIk Ausy ivcfrhIx aMnHI sLrDf dy icWkV ivc, ijQy zuWby pey sn, hrduafr aqy
kurKyqR afid jfx vfly.
anHIN sLrDf dy drsLn gurduafiraF ivcoN-
aWj ieh aMnHI sLrDf vflf rfKsL
gurduafiraF aMdr kfPI gihrIaF jVHf jmf cuWkf hY. kOm pfsoN ivcfr sLkqI pUrI qrHF
KohI jf cuWkI hY. aj isWK dI sLrDf df kyNdR gurbfxI soJI nhIN, blik gurduafiraF
dIaF sMgmrmr dIaF iblizMgF, sony dy kls, byloVy srovr, sony-cFdI dIaF pflkIaF,
jLrUrq qoN keI guxf vWD pRsLfid qy rumfly, aKMz pfTF dIaF lVIaF, dysI iGAu dIaF
cOvI GMty bl rhIaF joqF, kWcI lWsI nfl PLrsLF-QiVaF dy iesLnfn hn. aj qF sfnMU
BfeI zWly vflI sfKI vI cyqy nhIN "zilaf! sMsfrk vsqF dy bdly qYnMU sMsfrk
vsqF-qfkqF qF byaMq iml skdIaF hn, pr gurU qF ‘apxf mn’ dy ky hI
imlygf". ies smyN sfzy nfl vI iehI kuJ vfpr irhf hY. isWKF kol mfieaf aqy
PLokI sLrDf qF bhuq hY pr isWKI jIvn nhIN.
ies aMnHI sLrDf kfrx aj sfzy gurpurbF aqy smfgmF ivc vI itkfa
nhIN. sfzy gurpurb-gurpurb nhIN, myly bx gey hn. sfzy ngr kIrqn, dUijaF dI qrHF
jlUs bx cuWky hn. pRBfq PyrIaF nUM ‘kwcIaF DfrnfvF dy kyNdR aqy cfa PyrIaF’
kihxf vyDyry Xog ho cuWkf hY. sMsfr pWDr dIaF sfzIaF srb AuWqm sMsQfvF ‘gurU
kf lMgr aqy kVfh pRsLfid’-qihs nihs hoky kyvl BFq suBFqy lMgrF df rUp lY
cuWkIaF hn. ieh sfrf ikRsLmF vI aMnHI sLrDf df hI hY. afiKr, iks ZMg nfl asIN
dunIaF nMU pRgt krFgy ik gurU nfnk pfqsLfh dI AuWcI suwcI iswKI kI hY? kroVF
arbF aqy byaMq pMQk qfkq, ienHF gurpurbF aqy KIrF-PrUtF dy lMgrF qy Krc krky,
sLfm nMU iksy nMU socx dI Pursq hI nhIN ik piqwqpuxy nMU ikvyN Twl pfeI jfvy?
iksy sLrfb CwzIY jF nhIN? KMzy kI pfhul vflI lihr ikqwnI pRbl hoeI hY? kysF,
dfVHI dI byadbI……?
isWKI nUM PYlfxf hY qF pihlF afp isWK bxnf pvygf-
Xfd rKo! isWKI df PYlfa qF hI ho skygf jy isWKI dI KusLbo sfzy jIvn ivWcoN af
rhI hovygI. aj sfzI hflq ‘sLkl momnf krqUq kfiPLrF’ vflI bxI peI hY. jykr
asIN sWcmuWc idafnqdfrI nfl isWKI df PYlfa dyKxf cfhuMdy hF qF pihlF sfnUM afp
isWK bxnf pvygf. bfxI vl qF hI koeI iKWicaf afvygf jy bfxI vflf jIvn sfzy apxy
aMdr hovygf. nhIN qF lokfeI iesnMU isWKF dI cIjL smJ ky sfzy qoN dUr rvHygI
ijvyN ik aj ho irhf hY. sfzI pnHIrI vYsy hI sfzy qoN kWtI jf cuWkI hY. ikAuNik
bfxI dI ijs cuMbkI qfkq ny AunHF dI sMBfl krnI sI Auh qF sfzy apxy kol nhIN.
sfzf jIvn qF Biraf ipaf hY anHIN sLrDf, idKfvy ’qy krmkFzF dI sVHFd nfl, Auh
vI isWKI dy nfm qy.
vfh rI sfzI sLrDf! vfh!-
jl df iCVkfE?- gurU pfqsLfh dI svfrI
ieWk sQfn qoN dUjy sQfn qy lY jfxI hY. pYdl jf rhy hF, siqkfr df pihlU qF ieh hY
ik agy rsqf sfP hovy. sLbd kIrqn jF vfihgurU jfp afid ho irhf hovy qfik siqkfr
pKON dUUijaF df iDafn vI ies pfsy ho sky. ieh qF TIk hY pr ijQoN qIk pfxI dy
iCWVkf df qfluk hY-sVkF kwcIaF hMudIaF sn. imWtI nMU ibTfAux vfsqy pfxI df
iCVWkf kr ilaf jFdf sI qfik gurU pfqsLfh Aupr jF nfl jFdIaf sMgqF Aupr kWcI
imWtI AuWz ky nf pvy. aWj sVkF pWkIaF hn, iPr vI agy agy pfxI iCWVkI hI jf rhy
hF. pYr icWkV nfl Br jfx, gur-asQfn qy puWjky BfvyN AuQy ivWsLIaF cWdrF-kflInF
pYrF dy icWkV nfl gMdy ho jfx; pr asF qF ieh nIXm pUrf krnf jLrUr hY. hflFik
isWK rihq mirXfdf ivWc vI ajyhI koeI ihdfieq nhIN.
pfxI dI tWrflI aqy JfVU syvf- KflI
iCWVkf qIk vI Czo! ngr kIrqn hY, bfbf jI dI suafrI tRflIaF, tRYktrF qy susLoBq
hY. iPr vI agy agy pfxI dy tYNkr iCWVkf vfsqy lgf idWqy hn. hWQF ivWc JfVU PVy
sVkF soqI jf rhy hF. bdobdI imWtI GWtf Auzf ky, nfl jf rhIaF aqy drsLn krn
afeIaF sMgqF qy pfieaf jf irhf hY; socy kOx? ieh prpftI kuJ ieiqhfsk gurduafiraF
qoN turI ‘qy lokl ngr kIrqn vI ies dI jWkV ivWc af gey hn. agy qF rWb hI rfKf
hY.
jl qoN dUjy jl dI mhfnqf, rfq PyrIaF, kIrqn drbfr-
iksy swjx dy mn ivwc ivcfr AuiTaf, idWlI sIs gMj sfihb dI ieiqhfsk KUhI dfN jl
ilaf ky bMglf sfihb dy PrsL Doqy jfx. bs, sYNkVy sMgqF ies kMm ivwc ruwJ geIaF.
sIs gMj idWlI qoN bMglf sfihb-isrF qy pfxI dIaF gfgrF cuwkI, Auh vI bhuqyy nMgI
pYrIN.…hux qF kuJ pRBfq PyrIaF hI nhIN blik rfq PyrIaF vI arMB ho cuWkIaF hn
jo rfqI 12-1
vjy iek ieiqhfsk gurduafry qoN arMB hoky svyry 7-8
vjy dUjy ieiqhfsk gurduafry pujdIaF hn. dWs dWs iklomItr dy Pfsly qy pujxf, ieh
vI iek nvF mhfqWm bx cukf hY. pfqsLfh Purmf rhy hn "mnhiT iknY n pfieE
sB Qky krm kmfie ] mnhiT ByK kir Brmdy duKu pfieaf dUjY Bfie" (pM:593).
afiKr, asIN iks gurU nfnk pfqsLfh dI isWKI df pRcfr kr rhy hF, apxIaF ienHF
krnIaF ivwcoN?[[[[[[[ kOm dy lKF kroVF lgf ky, kIrqn drbfr ho rhy hn. pr gurU
vfsqy kyvl idKfvy dI sLrDf pRDfn hY. rosLnIaF, sjfvtF qF hn pr bfxI dI rosLnI
vflI loV hI muWk cuWkI hY? nf pqf hY ik bfxI kwcI pVHI jf rhI hY jF pwkI? pRmfx
vrqy jf rhy hn, Zuwkdy vI hn jF nhIN? sfKI hY jF mnGVMq khfxI? pVHx vflf afp vI
pfhulDfrI-bfxI jIvn vflf hY vI jF nhIN? keI vfrI qF kIrqnIey, kQfvfck vI gYrisWK
hI huMdy hn. PokI vfh vfh dI loV sI, Auh qF pRbMDkF nUM iml hI jFdI hY. kOm
dy lKF-kroVF zuWby qF kI hoieaf; afiKr ho qF sBkuC sLrDf nfl hI irhf hY.
dusLmnF qy kI ey igWlf [[-
iksy kvI ny pMQ dI ajOkI hflq qy apxI klm dY jLor ieh hAukf ilaf hY-
"dusLmnF qy kI ey igWlf pfqsLfh dY pfqsLfh] vyc idWqIaF qyry srdfrF, KuWd
srdfrIaF" smF sI jdoN anHIN sLrDF clI sI, pflkI dy pfvy Guwtx qoN, rumflf
cuwk ky drsLn krn qoN, mMjy hyT pfxI df brqn jF boql rKx qoN, suKxf suKwx qoN.
BfvyN ik ienHF ivcoN iek vI krnI gurmWq dI nhIN. iPLr suKxF qF gurU-akflpurK nfl
hY hI sLrq ijhVI ik gurUdr qy AWkf pRvfn nhIN. ieh Drm qF hY hI sLukrfny ‘qy
rjLf df Drm. iPLr jykr ieQy hI sMBl jFdy qF vI nuksfn Gwt hMudf. gl agy turI qF
grm-TMzy suKfsn sQfnF ‘qy rumfilaF qy jf pujI. ies vWkq mfno krmkFz aqy aMnHIN
sLrDf hI sfzf Drm bx cukf hY. gurU dI swcI sLrDf jo bfxI soJI qoN idRV hoxI sI,
KMB lf ky AuWzI peI hY. nqIjf-n koeI bfhroN iswKI vl iKWicaf af irhf hY, nf
pnIrI ivwc hI iswKI dI cfh hY. kyvl jjLbfqI-jnUMnI isWKI Pokf josL vwDdf
jf irhf hY aqy bdly ivc piqwqpuxf qyjLI qy hY. anHI sLrDf aqy Pokt krmF dy rUp
igMxdy jfeIey qF koeI aMq nhIN. Purmfn hY "krm Drm pfKMz jo dIsih iqn
jmu jfgfqI lUtY" (pM:747)
ajokI isWKI sLrDf qyry rMg inafry-
ipWCly idnIN hirafxy ivWc iek bWcy bfry
msLhUr kr idWqf igaf ‘ieh bWcf gurU nfnk sfihb df avqfr hY’. sfrf pMQ AumWz
ipaf. trwkF, trflIaF, pYdl, sfeIkl, skUtr Bfv drsLn krn vfilaF df koeI aMMq nhIN
sI. sLrfrqIaF ny lKF btory aqy rfqo rfq cldy bxy. sMgqF dI ijhVI byaMq sLrDf
sLkqI aqy DMn-qfkq brbfd hoeI Ausdf koeI ihsfb nhIN. ‘gurU nfnk pfqsLfh dI
mhfn hWsqI kI aqy AunHF df avqfr kI? kOx smJfey.
kuJ sfl pihlF isLmly ivc- iksy
s‘jx ny kuJ sfl pihlF isLmly ivc aYlfn kr idWqf ‘ieh colyH sfihbfjfidaF dy
hn, mWQf tykx vfsqy pujWx vfilaF dI koeI sImF nhIN sI. ieh sImF jykr drsLn krn
qIk rihMdI qF vI kuJ gl sI. ieQy qF cVHql dy aMbfr lg gey. jdoN ik asF mWQf
tykxf hY kyvl ‘sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI’ nMU. ieh ikRsLmf sI sfzI bfxI
pKoN aigafnqf df.
pRbMDk isafxy sfbq hoey-
"kuJ smF pihlF Pqir ngr, idWlI
ivKy iksy mfqf ny apxf invfs, gurduafrf sfihb ivc bdl idWqf. ‘mfeIaF df
gurduafrf’ msLhUUr ho igaf. iPr iksy ny sLuqwrI CwzI ‘mYnUM supny ivc
sfihbjfdIaF dy drsLn hoey hn aqy ieh sQfn sfihbjfidaF df hY, Auh ieQy pWDfry
sn-hr mMglvfr ijhVf ieQy bMUdI-brPI df pRsLfd JVHfeygf, AusdIaF mnokfmnfvF
pUrIaF hoxgIaF. kuJ idnF ivc hI Aus sQfn nfl ikwqnI sLrDf sLkqI juV geI, ‘suxn
qy dyKx nfl hI Prk df pqf lg skdf hY. jdik sfihbjLfdy kdy iewDr pDfry hI nhIN.
iPr mMglvfr aqy brPI-bMUdI df pRsLfd qF hnumfn dI pUjf nfl sMbMDq hY jF ik
gurduafry nfl? kOx socy.
KYyr ies pfT dI kyvl qIjI Cfp qIk ieWQy dy pRbMD ivc kuJ
ajyhy drdI aqy isafxy sWjxF ny pRvysL kIqf. sMgqF dI iesy aMnHI sLrDf nfl af rhI
mfieaf nfl iek vWDIaf hspqfl Ausfr ilaf hY. iesqrHF ies byaMq mfieaf nUM muV
sMgqF dy vWzy ihWqF ivc vrqxf, pRbMDk vIrF df DMnqf Xog kdm hY.
‘cMdRRmF ivcoN gurU nfnk pfqsLfh dy drsLn’-
ipWCly idnI ieh vI iksy idmfg dI Aupj
sI. jMgl dI awg dI qrHF PYl geI. sMsfr Br ivc sMgqF rfqF bwDI cMdRmF nMU dyK
rhIaF sn "Auh gurU nfnk pfqsLfh!— Auh gurU nfnk pfqsLfh!—Auh[["—.
iksnUM dsIey aj vflI sfzI isWKI sLrDf dI ieh aslI qsvIr!!!!
insLfn sfihbF dy coly aqy hor bhuq kuJ-
sfzy insLfn sfihbF dy coly suMdr nvyN
aqy cMmkdy hox, cMgf AuWdm hY. kuJ smyN bfd nIXm nfl hr iek gurduafry ivc ajyhf
nIXm honf cfhIdf hY. pr gurduafrf bMglf sfihb idWlI ivc drsLn kro, rojLfnf
insLfn sfihb vfsqy ieWk nvF colf puWj jFdf hY. keI sflF dI aYzvFs buikMg peI hY.
iPr ijs qrIky nfl pihlf colf pfV pfV ky hyTF suitaf jFdf hY aqy AuCfl-AuCfl ky
hYTF suWty jf rhy tuWkiVaF nMU, sMgqF bVI sLrDf nfl apxy apxy GrF ivc lY ky
jFdIaF hn. kYsI ajIb bnI peI hY aj sfzI ieh hflq! iesdy Ault jdo iksy srkfrI
dPqr ivc, purfny komI JMzy dy tuWkVy ivc, iksy ny gLlqI nfl, purfxIaF PfeIlF
bMnH idWqIaF qF sfry dysL ivc hfey qobf mWc geI. dUjy pfsy sfzI ivcfr sLkqI qoN
KflI ho cuWkI sLrDf, sfnMU ikQy lY jf rhI ho, kI ieh socx df ivsLf nhIN? kI ieh
pMQk insLfn sfihb df siqkfr hY jF byadbI? jF iPr sfzI aMnHI sLrDf?
Poto pUjf isWK Drm df aMg nhIN- gurU
pfqsLfh dy swcy suwcy aqy prqWK drsLn kyvl gurbfxI ivcoN hI hoxy hn. asIN igafn
dy pujfrI hF srIr dy nhIN. iPr vI aWj dI sfzy aMdr vWD cukI iesy aMnHI sLrDf dI
hI dyx hY. imsfl vjoN pihlF idWlI gurduafrf bMglf sfihb, cuBWcf sfihb ivKy gurU
hirikRsLn sfihb dI Poto lgfeI geI. holI holI ies nMU sony dI mUrqI ivc bdl idWqf
igaf. gurbfxI soJI qoN KflI aqy aMnHI sLrDf dy gulfm hox kfrx aj sfzy ivcoN
ikWqny, Aus sony dI mUrqI agy mWQf pihlF tykdy hn aqy aMdr bfd ivc. idWlI ivc hI
gurduafrf sIs gMj ivKy ieiqhfsk drKq dy qxy agy mwQf tykx vfly aqy Aus Aupr dyvI
pUjf dI nkl qy, lfl cuMnIaF cVHf ky ardfsF krn aqy krvfAux vfly vI GWt nhIN. Xog
pRbMDkF kfrx ieh pRQf hux kuJ rukI qF hY pr Poto pUjf, smfDI pUjf, qxf pUjf,
KUhI pUjf ajy vI idWlI dy gurduafrf sIs gMj, rukfb gMj, bMglf sfihb ivc jLorF qy
hY.
gurduafrf rOs strIt kYnyzf ivKy -
knyzf ivc pihly puWjx vfly do jfnbfjL GoV suafr isWK PLojIaF dI Xfd ivc AuQy
drsLnI stYcu lgfey gey sI. pRbMDkF dIaF iliKq bynqIaF dy bfvjUd cVHql Byt krn
vfilaF dI ieQy vI kmI nhIN sI. afiKr ieh sB kI hY? ijs pfsy vI njLr mfro-aMnHI
sLrDf sfzI rWg rWg ivc smf cuWkI hY. jykr bfxI jIvn bfry sfzI ies aigafnqf df
vyrvf dynf hovy qF kyvl gurduafioraF ivcoN hI idsdf koeI aMq nhIN. sfzy
anMdkfrj, jMmnf-mrnf pUrI qrHF sgxF-apsgxF, rsmF-rIqF, vihmF-BrmF, iQWqF-vfrF,
jfq-brfdrIaF dI jWkV ivc afey pey hn. pfhul df cyqf nhIN pr iBMn iBMn ndIaF dy
jl vFÕ‘crxfmRqF’ dI koeI igxqI nhIN.
aMnHI sLrDf aqy krmkFzF df ipCOkV-
gurbfxI ivWc ieWk-do jF cfr vfrI nhIN,
hjLfrHF vfrI mnuWK nMU krmkFzF qoN sucyq kIqf igaf hY. kmfl qF ieh hY ik aj ‘sfihb
sRI gurU gRMQ sfihb jI’ dI hjLUrI ivWc hI sfzI ieh aMnHI sLrDf aqy Pokt krmkFz
isLKrF nMU CuUh rhy hn, ikAuN? spWsLt AuWqr aqy iesdy kfrx vI sfnMU ieQoN hI
ZUMzxy pYxgy. dsmysL jI dy joqI joq smfAux AuprMq isWK bhuqf krky jMgF juWDF
ivWc hI Psy rhy. gurduafiraF df ieMqjLfm anaiDkfrI mhMqf-pujfrIaF pfs clf igaf.
AunHF ny hr iek bRfhmxI krmkFz Aupr gurmWq dI cfsLnI cVHf ky, isWK sMgqF nMU vWD
qoN vWD AulJfieaf. dUjf-bhuqy ieiqhfsk gurduafry, GxI vsoN qoN bfhrly ielfikaF
ivWc sn. apxy apxy ieMqjLfm aDIn gurduafry dI afmdn vWDfAux vfsqy anykF glF,
gurU pfqsLfh nfl joV ky gurduarf sfihbfn qy hfvI kIqIaF geIaF. ijvyN "ies
gurduafry bfrHF pUrnmfsLIaF iesLnfn krn nfl suWky-hry ho jfxgy[[ AuWlfd pYdf
hovygI" "ieQy ieWk vfrI sMnH (muGfr) ivWcoN inkln nfl curfsI kWtI
jfvygI" "ieQy lgfqfr bfxI jpu dy
84 pfT aqy 84
iesLnfn sfzI cOrfsI kWtdy hn"—ieWk
ieiqhfsk gurduafry nMU rog kWtx vflf aqy dUjy bfry ieh Brm pYdf kr
idWqf-"ijsnMU mfiek smRDI cfhIdI hY Auh ieQy jLrUr afvy" afid. hflFik
gurduafry sfry hI, ieko pfqsLfh dy dr hn aqy gurU df dr hI mn mMgIaF murfdF
pUrIaF krn dy smRQ hY. ieh qF Auh dr hY ijWQy afAux vfly lyI, sMsfrk kfrx BfvyN
kuJ vI rhy hox pr afAux bfd Auh afqmk avsQf pRfpq hoxI cfhIdI hY ijQoN ik mnuWK
apxIaF CotIaF-motIaF sMsfrk mMgF df gulfm rvy hI nhIN.
ies dy Ault aj sMgqF nMU joV idWqf igaf hY, vWK-vWK gurduafrf
iblizMgf nfl’. hflFik gur AupdysL qF vWK-vWK ikWDry nhIN sI. jdoN bfxI dI soJI
hI sMgqF ivWco KWqm kIqI jf cuWkI hY aqy inWq kIqI vI jf rhI hY qF dosL iksnUM!
ikWqxy hI gurduafiraF ivcoN aj byrIaF, ipWplF, smfDIaF, srovrF, joqF dI pUjf
krvfeI jf rhI hY. vWK vWK gurduafiraF dI ieiqhfsk mhfnqf qF ieWk vWKrI gl hY.
loV sI AuQoN dI ieiqhfsk pRyrnf lYx dI. AulJf idWqf igaf hY sMgqF nUM vWK vWK
iblizMgF ivWc. ieWqnf hI nhIN sMgqF nUM ijs ieiqhfsk ivrfsq rsqy isWKI dyxI sI,
akflpurK hI jfxdf hy pr iksy guWJI sfjLsL aDIn sfzI ieh sfrI ivrfsq hI awj pUrI
qrHF sMgmrmr dI Byt cVHfeI jf cuWkI hY.
isMG sBf lihr df arMB aqy aWj? -ies
qoN bfd isMG sBf lihr AuWTI aqy ies anHIN sLrDf nUM kuJ TWlH peI. pr awj kI hY?
asIN mhMqF-pujfrIaF qoN vI do kWdm agy inkl cuWky hF. igxy-cuxy pRbMDk, gRMQI
sfihbfn, pRcfrk, rfgI aWj vI hn ijhVy sWcmuWc hI drdI aqy jfgRq hn pr bhuiqaF dI
hflq iesdy Ault hY. aWj sPl pRbMDk Auh hY ijsny gurduafry dI iblizMg kWcI qoN
pWkI krvf idWqI hovy. bYNk bYlyNs keI guxF vWzf kr idWqf hovy. sPl pRcfrk qy
rfgI Auh hY ijsny vWD qo vWD lokfeI iekwTI kr leI hovy. sPl gRMQI Auh hY ijsdy
afAux qoN bfd golk df iZWz vWzf hoieaf hovy.
aj sfzy ivWcoN ikMny pRbMDk, rfgI, gRMQI jF pRcfrk hn ijhVy
bYlyNs sLIt iqafr krdy hn aqy ijnHF pfs mfpdMz hY ik AunHF dy syvfkfl ivc, ikMnI
sMgq ny pfhul pRfpq kIqI? ikMny gYrisWKF ny isWK Drm ivwc pRvysL kIqf? ielfky
ivWcoN mVHI-kWbr-buWq-guWgf pUjf afid ikMny lokF ny iqafgI? iksdy ielfky ivWc
vihmF-BrmF pKoN ikMnI jfgRqI afeI? jykr ielfky ivWcoN nhIN qF GWt qoN Gt sMgqF
ivWcoN hI shI ikMinaF nsLy Cwzyyy-ijhVy ik mfVI sMgq kfrx ies lpyt ivWc af cuky
sn?
kOm dy arbF lgf ky, ikMny-ikMny idnF dI bysLumfr imhnq krky
gurpurb smfgm huMdy hn. BfrI igxqI ivWc sMgqF dy iekWT ho jFdy hn. sMgq qF Br
geI-pRbMDk KusL hY "bVI sMgq sI". pRcfrk KusL hY "mfieaf KUb
afeI, sIjLn vDIaf lg igaf". isWK qF bfhroN sWjdf njLr hI nhIN af irhf,
piqWq hox vfilaF dIaF kqfrF lgIaF peIaF hn. ieh hY nqIjf-aWj sfzy ‘isWKI
pRcfr, kIrqn drbfrF, ngr kIrqnF aqy gurpurbF’ dy vWD cWVHky mnfAux df. ieh
isWtf hY aj DWVf DWV gurduafiraF dIaF iblzgF KVIaF krn df, iek sLqfbdI qoN bfd
dUjI sLqfbdI mnfAux df. ‘rfgI-ZfzI-kQfvfckF-pfTIaF-pRbMDkF’ dI igxqI vDfAuux
df. ieh kyvl iesLfry hn. aj sfzI hflq ieh hY ik ‘mrjL bVHqf igaf ijAuN ijAuN
dvf kI’
vfh ry sfzf mfpdMz!- jdoN
sfzI sfrI dOV Bwj hI ies pfsy hY ik iblzgF kWcIaF qoN pWkIaF bxn, bYNk bYlyNs
vDy, gurduafry dI afmdn vDy, BIV vWD qoN vWD kWTI hovy. jdoN aj sfzy isWKI pRcfr
dI soc, isWKI jIvn dI sMBfl hY hI nhIN, qF qrIky vI AuhI vrqFgy, ijhVy mhMq aqy
pujfrI vrqdy sn. vWD qoN vWD vihm-Brm-krmkFzF df jfl vCfE, aMnHIN sLrDf nMU pWTy
pfE, lokfeI df iDafn bfxI soJI vloN DuMdlf kro. afiKr jo bIj asIN pf rhy hF,
AuWgygf vI AuhI, AulHfmF iks nUM. ies kMm vfsqy KMzy dI pfhul jF iPr isWKI
jIvn-soJI dI loV vI kI hY? ies pfsy rihMdI ksr sfzIaF gurduafrf coxF vfly nIXm
ny vI pUrI kr idWqI hY.
Xfd rKO! jykr asF apxf bcfa krnf hY qF kyvl bfxI soJI vfly
jIvn qoN pYdf hox vflI ‘sWcI sLrDf’ nfl hI bWc skdy hF. ieh ‘aMnHI sLrDf’
sfzy srvnfsL nUM KuWlf sWdf hY aqy iesdy pUry afsfr vI bx cuWky hn. aj sfzI hflq
qF ieh hY "bIjy ibKu mMgY aMimRqu vyKhu eyhu inafAu" (pM:474)
aqy ieh gl bfxI syD anusfr hI ho rhI hY, iesqrHF sfzf bcfa kdficWq sMBv nhIN.
iesy hI qsvIr df dUjf ruK pihcfxn vfsqy sMgqF dI syvf ivc
gurmWq pfT nM: 28,23,41,3,7
nMbrvffr "gurduafiraF df mnorQ" "svfs kImqI hn, DMn pdfrQ
nhIN" "isWK styj df siqkfr" "BFq suBFqy lMgr"
"CbIlF qF lgfE pr jLrf soco" pRfpq hn afp vI pVoH aqy kyvl lfgq mfqR
Bytf qy sYNtr pfsoN mMgvf ky ‘hWQIN vMz syvf’ rfhIN gurmWq pRsfr ivc apxf
ihWsf pfvo jI.
0 6s94.4s040
Including this Gurmat Lesson No 110
piv‘qR gurduafiraF ivWc
aMnHIN sLrDf df bolbflf ikAuN?
For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh
Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily
available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of
Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in
rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat
Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S
Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808
web site- www.gurbaniguru.com
|
. |