kuwJ idn pihlF pRo: Audy isMG jI dI
iewk 34 sPy dI, bhuqI hwQ ilKq aqy kuwJ tfeIp kIqI hoeI iewk PfeIl eI-myl rfhIN
imlI sI ijhVI ik skYn krky pI[ zI[ aYP[ POrmyt ivc sI. ies ivc AunHF ny kuwJ
nukqy AuTfey hn. ieh nukqy bhuqy kflf aPgfnF dIaF ilKqF nfl aqy hor mYgjLInF aqy
ivafkqIaF nfl sMbMDq hn. ikAuNik mY vI kflf aPgfnF dIaF ilKqF Cfpdf hF ies leI
AunHF ny mYnUM vI ieh Byjy hn aqy mYN vI QOVf ijhf Prj smJ ik ienHF vfry afpxy
kuwJ vIcfr ilK irhf hF.
bIbI BfnI vfry vIcfr bfad ivc krdy
hF, pihlF sMKyp ijhIaF kuwJ vIcfrF dUsiraF nukiqaF vfry kr lYNdy hF. pRo: Audy
isMG jI ies ivc koeI sLwk nhIN ik pMQ df drd afp jI dy rom rom ivc smfieaf
hoieaf hY pr nfl sB nUM ieh vI pqf hY ik afp jI bVy aVbY suBf dy mflk ho aqy
afpxI socxI vI kuwJ qMg dfiery ivc hI rwKdy ho. BfeI rxDIr isMG jI dIaF ilKqF
qoN Ault quhfzy leI sihx krnF kuwJ aOKf lgdf hY. mYN vI BfeI rxDIr isMG dIaF lg
Bwg sB ikqfbF pVHIaF hn aqy myry kol vI hn. sUrf pypr vI 25 ku sfl piVHaf hY.
pihlF pihl mYN vI AunHF df kuwJ pRBfv kbUilaf sI aqy ies pRBfv aDIn kuwJ smF
bRfhmxF vfLlI suwc iBWt aqy CUaf Cfq vI kIqI sI. srb loh dy BFzy ivc vI kuwJ smF
Kf ky dyiKaf hY. keI mKOl vflIaF gwlLF vI suxIaF ijvyN ik, kI Auh mwJF aqy gFvF
aMimRqDfrI hn, ijnHF df duwD sfry hI asIN pINdy hF? kI Auh pMj kkfr pihn ky pMj
bfxIaF df pfT vI krdIaF hn? kI AunHF df duwD aMdroN crbI Kur ky mfs ivcoN nhIN
afAuNdf? kI nlky df pfxI cmVy dI bokI nfl apivwqr ho jFdf hY? kI KUh dy pfxI ivc
rihx vfly jIv jMqU ml-mUqr KUh dy ivc hI nhIN krdy? kI kfr, gwzI jF bws dy sPr
smyN asIN iewk dUjy df Quwk nhIN KFdy?
jdoN pRo: sfihb isMG jI dIaF ikqfbF
aqy tIkf piVHaf, BfeI kfnH isMG nfBf df mhfn kosL aqy gurmiq mfrqMz piVHaf, pRo:
sLyr isMG aqy BfeI sLyr isMG jI dIaF iPlfsPI dIaF ikqfbF pVHIaF aqy hjfrF dI
igxqI ivc hor ikqfbF aqy mYgjLIn pVHy qF mYN ies qMgidlI qoN bfhr af
igaf.
mYN afp afpxI sfrI ijMdgI ivc kdy vI
mIt nhIN KfDf aqy nf hI Kfxf hY. mfs Kfx vfilaF nfl mYnUM nPrq vI koeI nhI hY.
cMgf gurisWK koeI vI ho skdf hY, Kfx vflf vI aqy nf Kfx vflf vI. mYN ies mUrKF
vflI bihs ivc ibWlkuwl nhIN pYxF aqy nf hI ieh bihs muwkx vflI hY. ieh qF gurU
nfnk dyv jI dy vyly vI cldI sI, sdIaF bfad hux vI cwl rhI hY aqy agFh vI cldI
rihxI hY, gurU nfnk dyv jI ny aYvyN qF nhIN iliKaf:
mfsu mfsu kir mUrKu
JgVy igafnu iDafnu nhIN jfxY.. gurU gRMQ pMnF 1290 ..
ies leI mfs Kfx dy hwk ivc jF ivroD
ivc �isWK mfrg� qy mYN koeI vI ilKq nhIN pfeI aqy nf hI pAuxI hY ijhVI ik inrol
KMzn mMzn vflI hovy.
hux afpF bIbI BfnI dI sfKI vfry kuwJ
vIcfrF krdy hF. ies ivc koeI vI swLk nhI ik bIbI BfnI jI ieWk bhuq hI mhfn
iesqRI hoey hn pr afpF vIcfr Aus vr aqy srfp vflI sfKI qy krnI hY. ieh cONkI dy
tuwty pfvy vflI sfKI qkrIbn hr iewk ny suxI hoeI hovygI. awj qoN koeI 20 ku sfl
pihlF myry mn ivc vI ieh aVfAuxI afeI sI ik ieh sfKI TIk hY jF glq. ies sfKI nUM
glq isWD krn leI jo kflf aPgfnF ny iliKaf hY ies nfl rldf imldf pRo: sfihb isMG
jI bhuq smF pihlF ilK cuwky hn. pVHo AunHF dI ikqfb �srbwq df Blf�. mYN vI ieh
ikqfb pVH ky hI ies aVfAuxI ivc aiVaf hoieaf sI ik BfeI gurdfs jI dIaF vfrF ivc
vI ies df ijkr imldf hY.
ieh pAuVI ies qrHF hY:
idwcy pUrb dyvxf ijs dI vsq iqsY Gr
afvY]
bYTf soZI pfiqsLfh rfmdfs siqgurU khfvY]
pUrn qfl Ktfieaf aMimRqsr
ivc joq jgfvY]
Aultf Kyl KsMm df AultI gMg smuMd smfvY]
idqf leIey afpxf
ax idqf kC hQ n afvY]
iPr afeI Gr arjny puq sMsfrI gurU khfvY]
jfn n dysF
soZIEN hors ajr n jiraf jfvY]
Gr hI kI vwQ Gry rhfvY ]47]
ieh GuMzI 1984 ivc zf: gurbKsL isMG
jI ny KolI sI jo ik dsm gRMQ vfry vI bhuq zUMGI jfxkfrI rwKdy hn pr QoVy kIqy
iksy nfl sFJI nhIN krdy. KYr! AunHF ny iksy hor ZMg nfl dwisaf sI pr mYN afpxy
vIcfr afpxI soc muqfbk ilK irhf hF. ies pAuVI ivc afeIaF pMgqIaF, "iPr afeI
Gr arjny puq sMsfrI gurU khfvY] jfn n dysF soZIEN hors ajr n jiraf jfvY"]
Kfs iDafn mMgdIaF hn. ieWQy bIbI BfnI jI afpxy puwqr gurU arjn dyv jI nUM kihMdy
hn nf ik ipqf gurU amrdfs jI nUM ik gurgwdI Gr ivc hI rhy.
AuNj vI vfrF dIaF keI pAuVIaF dI
vIcfr gurmiq nfl nhI imldI. afpF hux iewk sfKI DMny Bgq dI lYNdy hF. ieh sfKI vI
bVI msLhUr hY aqy jfxdy vI sB hn ik DMny Bgq nUM rwb pwQrF ivcoN imilaf hY. ies
df ijLkr BfeI gurdfs jI dIaF vrF ivc vI imldf hY. dsvIN vfr dI qyrvIN pAuVI jo
ies qrHF hY:
bfmHxu pUjy dyvqy DMnf gAU crfvx
afvY.
DMny izTf cilqu iehu pUCy bfmHxu afiK suxfvY.
Tfkur dI syvf kry jo ieCY soeI Plu pfvY.
DMnf krdf jodVI mY iB dyh iek jy quDu BfvY.
pQru iek lpyit kir dy DMnY no gYl CuzfvY.
Tfkur no nHfvfilkY Cfih rotI lY Bogu cVHfvY.
hiQ joiV imnqF krY pYrIN pY pY bhuq mnfvY.
hAuN BI muhu n juTflsF qU ruTf mY ikhu n suKfvY.
gosfeI prqiK hoie rotI Kfie Cfih muih lfvY.
BOlf BfAuN goibMd imlfvY.
ies Aupr vflI pAuVI ivc DMny Bgq nUM
rwb pwQrF ivcoN imilaf drsfieaf igaf hY pr ieh gwlL gurbfxI isDFq dy ibWlkuwl
Ault hY. gurbfxI qF kihMdI hY ik pwQrF ivcoN rwb iml hI nhIN skdf, pwQr pUjk dI
GflL QFeyN nhIN pYdI aqy pwQr dI syvF krnI ivarQ hY:
jo pfQr kAu khqy dyv ]
qf kI ibrQf hovY syv ] jo pfQr kI pFeI pfie ] iqs kI Gfl ajFeI jfie] pMnF 1160
]
qQf:
ijsu pfhx kAu Tfkuru
khqf ] Ehu pfhxu lY Aus kAu zubqf ]2] gunhgfr lUx hrfmI ] pfhx nfv n pfrigrfmI ]
pMnF 739 ]
DMnF Bgq Kud gurbfxI ivc kihMdf hY ik
mYnUM rwb sMqF dI sMgq kr ky imilaf hY:
afsf bfxI Bgq DMny jI
kI �� siqgur pRsfid ]
BRmq iPrq bhu jnm iblfny qnu
mnu Dnu nhI DIry ] lflc ibKu kfm lubD rfqf min ibsry pRB hIry ]1] rhfAu ] ibKu
Pl mIT lgy mn bAury cfr ibcfr n jfinaf ] gun qy pRIiq bZI an BFqI jnm mrn iPir
qfinaf ]1] jugiq jfin nhI irdY invfsI jlq jfl jm PMD pry ] ibKu Pl sMic Bry mn
aYsy prm purK pRB mn ibsry ]2] igafn pRvysu gurih Dnu dIaf iDafnu mfnu mn eyk
mey ] pRym Bgiq mfnI suKu jfinaf iqRpiq aGfny mukiq Bey ]3] joiq smfie smfnI jf
kY aClI pRBu pihcfinaf ] DMnY Dnu pfieaf DrxIDru imil jn sMq
smfinaf ] pMnF 487 ]
arQ
:-(mfieaf dy moh ivc) BtkidaF keI jnm gujLr jFdy hn, ieh srIr nfs ho jFdf hY, mn
Btkdf rihMdf hY qy Dn BI itikaf nhIN rihMdf . loBI jIv jLihr-rUp pdfrQF dy lflc
ivc, kfm-vfsLnF ivc, rMigaf rihMdf hY, ies dy mn ivcoN amolk pRBU ivsr jFdf hY
.1.rhfAu. hy kmly mn ! ieh jLihr-rUp Pl qY� imwTy lwgdy hn, qY� sohxI ivcfr nhIN
PurdI; guxF vloN hwt ky hor hor iksm dI pRIq qyry aMdr vD rhI hY, qy qyrf jnm
mrn df qfxf qixaf jf irhf hY .1.
hy mn ! qU� jIvn dI jugq smJ ky ieh
jugiq afpxy aMdr pwkI nfh kIqI; iq�sLnf ivc sVdy qY� jmF df jfl, jmF dy Pfhy pY
gey hn . hy mn ! qU� ivsLy-rUp jLihr dy Pl hI iekwTy kr ky sFBdf irhf, qy aijhf
sFBdf irhf ik qY� prm purK pRBU Buwl igaf .2.
ijs mnuwK � gurU ny igafn df
pRvysL-rUp Dn idwqf, Aus dI suriq pRBU ivc juV geI, Aus dy aMdr sLrDf bx geI,
Aus df mn pRBU nfl iewk-imwk ho igaf; Aus � pRBU df ipafr, pRBU dI BgqI cMgI
lwgI, Aus dI suK nfl sFJ bx geI, Auh mfieaf vloN cMgI qrHF rwj igaf, qy bMDnF
qoM mukq ho igaf .3.
ijs mnuwK dy aMdr pRBU dI srb-ivafpk
joiq itk geI, Aus ny mfieaf ivc nfh Cly jfx vfly pRBU � pCfx ilaf . mYN DMny ny
BI Aus pRBU df nfm-rUp Dn lwB ilaf hY jo sfrI DrqI df afsrf hY; mYN DMnf BI sMq
jnF � iml ky pRBU ivc lIn ho igaf hF .4.1.
Auh sMq ikhVy sn, ijnHF dI sMgq nfl
DMny nUM rwb imilaf? ies BulyKy � dUr krn leI aqy Bgq DMnf jI dy sLbd dI aKLIrlI
quk � cMgI qrHF iswKF dy sfhmxy spsLt krn leI gurU arjn sfihb jI ny aglf sLbd
afpxy vloN Aucfr ky drj kIqf hY.
mhlf 5 ] goibMd goibMd
goibMd sMig nfmdyAu mnu lIxf ] afZ dfm ko CIpro hoieE lfKIxf ]1] rhfAu ] bunnf
qnnf iqafig kY pRIiq crn kbIrf ] nIc kulf jolfhrf BieE gunIX ghIrf ]1] rivdfsu
ZuvMqf Zor nIiq iqin iqafgI mfieaf ] prgtu hoaf sfDsMig hir drsnu pfieaf ]2]
sYnu nfeI buqkfrIaf Ehu Gir Gir suinaf ] ihrdy visaf pfrbRhmu Bgqf mih ginaf ]3]
ieh ibiD suin kY jftro AuiT BgqI lfgf ] imly pRqiK gusfeIaf DMnf vzBfgf
..
arQ
:-(Bgq) nfmdyv jI df mn sdf prmfqmf nfl juiVaf rihMdf sI (Aus hr vyly dI Xfd dI
brkiq nfl) awDI kOzI df grIb CINbf, (mfno) lKpqI bx igaf (ikAuNik Aus � iksy dI
muQfjI nfh rhI) .1.rhfAu.
(kwpVf) Auxn (qfxf) qxn (dI lgn) Cwz
ky kbIr ny pRBU-crnF nfl lgn lf leI; nIvIN jfiq df grIb julfhf sI, guxF df
smMudr bx igaf .1.
rivdfs (pihlF) inwq moey hoey psLU
ZoNdf sI, (pr jdoN) Aus ny mfieaf (df moh) Cwz idwqf, sfD sMgiq ivc rih ky AuWGf
ho igaf, Aus � prmfqmf df drsLn ho igaf .2.
sYx (jfiq df) nfeI lokF dIaF buwqIaF
kwZx vflf sI, Aus dI Gr Gr soBf ho qurI, Aus dy ihrdy ivc prmfqmf vws ipaf qy
Auh BgqF ivc igixaf jfx lwg ipaf .3.
ies qrHF (dI gwl) sux
ky grIb DMnf jwt BI AuWT ky BgqI krn lwgf, Aus � prmfqmf df sfiKafq dIdfr hoieaf
qy Auh vwzy BfgF vflf bx igaf .4.2.
pRo: Audy isMG jI, hux dwso jI swcf
iks nUM mMneyN? DMny Bgq aqy gurU arjn dyv jI nUM jF iPr Aus bRfmx qy pwQrF vflI
khfxI nUM, ijhVI ik BfeI gurdfs jI dIaF vfrF ivc drjL hY? jy kr bhuqI sLrDf nfl
pwQrF ivcoN vI rwb iml skdf hY qF gurbfxI ivcoN 5-7 sLbd jrUr ilKxy jI. afp jI
ny ies df Kulfsf jrUr kr dyxF jI qF ik vIcfr agFh qur sky.
afp jI ny afpxI ilKq mfeIkrosOPt vrz
ivc ilK ky ByjxI jI jF iPr vrz pYz qy r[t[P[ POrmyt ivc Byj dyxI. hwQ ilKq
pI[zI[aYP[ ivc nhIN. PONt qusIN anmol ilpI, gurbfxI ilpI, gurbfxI awKr, anMdpur
ilpI jF iPr cfqirk ivcoN koeI vI vrq skdy ho.
DMnvfd sihq,
mwKx isMG puryvfl.
jnvrI 26, 2003[