aKMz pfT df Bog lf-suhfg bYNkuiet
hfl ivc pfAuxf?
15 akqUbr 2004 idn sLukrvfr nUM sR[ mnjIq isMG BoNdI ny
afpxy mYirjL pYils ivc guruU gRMQ sfihb dI bIV qoN aKMz pfT dI inrivGn
smfpqI kIqI. rfgI drsLn isMG jI, sfbkf jwQydfr akfl qKq, ijvyN sfrIaF sMgqF
nUM pqf hI hY ik Auh rfg ividaf ivc mfhr hn, ny Bog dI smfpqI qoN bfad kIrqn
kIqf.
rfjf rfm, qUM aYsf inrBAu, qrn qfrn rfm rfieaf ]1] rhfAu
] jb hm hoqy qb qum nfhI, ab qum hhu hm nfhI ] ab hm qum eyk Bey hih, eykY
dyKq mnu pqIafhI ]1] jb buiD hoqI qb blu kYsf, ab buiD blu n KtfeI ] kih
kbIr buiD hir leI myrI, buiD bdlI isiD pfeI ]2]21]72] {pMnf 339, Bgq kbIr
jI}
Bgq kbIr jI dy Auprly slok dI ivafiKaf krdy smyN rfgI
drsLn isMG jI ny ieh dwisaf ik ajoky smyN ivc asIN mYN dy cwkr ivc ikvyN Psy
hoey hF. ijqnI dyr mnuwK mYN dy cwkr ivc Pisaf rihMdf hY qy AuqnI dyr qk Auh
pRmfqmf dy Borf Br vI nyVy nhI phuMcdf. jdoN hI mnwuK mYN dy cwkr qoN QoVf
ijnHF hI dUr hox dI koisLsL krdf hY qF Ausy vkq hI Aus ivWakqI dI dUrI
pRmfqmf nfloN Gwt jFdI hY.
iesy mYN dI lVI nUM awgy qoridaF pMQ dy msLhUr rfgI jI ny
iksy hor slok dI ivafiKaf kIqI ijsdf mYnUM hux cyqf nhI af irhf ik iksy rfhI
nUM rfq dy smyN rsqy ivc iewk swp ipaf idKfeI idMdf hY qy socdf hY ik clo
AuzIk kr lYNdf hF swp iksy pfsy nUM clf jfvygf qF mYN rsqf pfr kr jfvFgf. pr
idn cVHn qy pqf cwilaf ik ieh qF rwsI sI. iesy hI qrHF iksy hor pFDI ny rfq
dy vkq rsqy ivc pey swp nUM rwsI smJ ky hwQ jf pfieaf qy zMgx qy mr igaf.
Bfv mYN dy cwkr ivc pey hoey dovyN ivafkqI glq sfbq huMdy hn.
iesy pRsMg nUM awgy qoridaF rfgI drsLn isMG jI ny
hukmnfimaF, qwpVF qy bYT ky lMgr Cwkxf, bYNkuiet hflF ivc guru gRMQ sfihb dI
bIV nUM lY ky jfxf afid, bfry muV qoN vIcfr krn dI apIl kIqI. jwQydfr gUUny
(mwD pRdysL) rylvy stysLn qoN gwzI cVHn lwgf jy koeI hukm nfmf jfrI krdf hY
qF ieh iswK pRMprfvF dy ibwlkul Ault hY. AunHF ieh vI dwisaf ik ikvyN 1932
qoN 1945 qk bfr bfr vIcfr krn qoN bfad 32 pMinaF df iewk Cotf ijhf ‘iswK
rihq mrXfdf’ df ikqfbcf iqafr kIqf igaf sI. iehI ivDI sfnUM iksy vI
hukmnfmy nUM jfrI krn qoN pihlF apnfAuxI hoeygI qF iPr Aus nUM hukmnfmf ikhf
jf skdf hY. hukmnfmf jfrI krn vflf ivWakqI BFvyN akfl qKq df jwQydfr vI
ikAuN nf hovy iswK jgq nUM idwqf hoieaf adysL hukmnfmf nhI ikhf jf skdf.
koeI vI jwQydfr srbwq Kflsy df spoksmYn qF ho skdf hY pr koeI vI jwQydfr
srbwq Kflsf nhI ho skdf.
ipCly 30 ku sflF qoN sLRo[ gu[ pR[ kmytI df rfjsI krn hox
nfl akfl qKq df jwQydfr afpxy afikaF dI rbV dI mohr bx ik rih igaf hY. jdoN
ik purfxy simaF ivc srdfr rxjIq isMG nUM vI jwQydfr akflI PUlf isMG dy pysL
ho ky koriVaF dI sjf lgvfAuxI peI sI. iek Aucy afcrx vfly iswK dy sfhmxy
iksy nIvyN afcrx vfly iswK df pysL hoxf qy sjf Bugq ky Aucy afcrx nUM pfAux
df vfhdf krnf hI huknfmy dI pUrqI sI. ieh sI purfxy vyly df qOr qrIkf. awj
sfzf afkf jI GroN hI dyg dI kVfhI bxf ky lY jFdf hY qy jwQydfr jI AusnUM
puwCdy hn ik mYN quhfnUM pRsLfd krfAux dI sjf lgf dyvF. jwQydfr rxjIq isMG
ny qF afpxy afkf jI dI muafPI nfmy leI GwlI icwTI hI bdl idwqI qy asl Poto
nUM nklI kih ky afpxy mUMh ivcoN JUT dIaF nihrF vgdIaF hI idKf idwqIaF.
muhflI ivc dfVHI cVHf ky koTI lYxI qy vycxI, bfbf DwnvMq isMG nUM ryp dy kys
ivcoN 70000 (swqr jjLfr) rupY lY ky brI krnf afid ienHF jwQydfrF dIaF afcrx
qoN igrIaF hoeIaF hrkqF sfzy sfhmxy hn qF ieh glq hukmnfmy jfrI krky iswK
jgq nUM vMzx qoN vI guryj ikAuN krngy?
awj iswK jgq hukmnfmy qoN ies qrHF hI zrI jf irhf hY
ijvyN afpF pihlF Aupr rwsI qy swp vflI khfxI ivc dyK afey hF. awj smJx dI
loV hY ik koeI ivWakqI guruUU nhI ik jo vI Ausdy mUMh ivcoN inkilaf sLbd hY
asIN mMnxf hI hY. asIN iksy ivWakqI nUM akfl qKq nhI mMn skdy. akfl df mqlb
hY jo smyN dI mfr qoN bfhr hY. ies qrHF akfl qKq df mqlb hoieaf jo smyN dI
mfr hyT nhI afAuNdf Bfv sdIvI qKq. iPr ieh qF pRmfqmf df qKq hI ho skdf hY.
ies qKq qoN hoieaf hr Purmfn sfzy leI swq bcn hI hoxf cfhidf hY. pr ijhVI
iksm dy jwQydfrF dI igxqI afpF pihlF kr afey hF Auh ies pRIBfsLf muqfbk qF
akfl qKq nhI ho skdy. ikAuNik Auh JUUTy hn qy JUT nUM akfl qKq qy koeI QF
nhI iml skdI. ikAUNik:
pAuVI ] ivxu scy sBu kUVu, kUVu kmfeIaY ] ivxu scy
kUiVafru bMin clfeIaY ] ivxu scy qnu Cfru Cfru rlfeIaY ] ivxu swcy sB BuK,
ij pYJY KfeIaY ] ivxu scy, drbfru kUiV n pfeIaY ] kUVy lflic lig, mhlu
KuafeIaY ] sBu jgu TigE Tig, afeIaY jfeIaY ] qn mih iqRsnf aig sbid buJfeIaY
]19] {pMnf 147}
JUT dI iek msfl hor sfzy kol mOjLUd hY. sR: svrn isMG
pwqV, dy spuwqr gurbIr isMG dy anMd kfrj dI rsm, sR: hrimMdr isMG mfn dI
spwuqrI punIq kOr nfl, ieQoN dy pRiswD bYNkuiet hfl (mYirjL pYils) ivc bVI
DUm Dfm nfl 2003 ivc kIqI geI. akfl qKq dy muwK syvfdfr, vydFqI jI nUM
Aucycy qOr qy swdf idwqf igaf. pr ies dy Auqr ivc vydFqI jI ny afpxy hsqfKrF
vfly pwqr nMbr a-3[03[3344, imqI julfeI 2003, anusfr ies anMd kfrjL ivc,
phuMc ky ihsf lYx qoN awsmrwQf pRgt kridaF hoieaF, AupRokq joVI leI hfridk
asLIrvfd vI Byijaf hY.
EntfrIE iswK gurduafrf kONsl, kYnyzf, hyTF ilKy svflF
pRqI quhzy koloN, gurmiq muqfbk, syD dI mMg krdI hY.
1[ kI 16 mfrc, 1998 vflf hukmnfmf hux rwd kIqf jFdf hY?
2[ kI afp jI vloN bYNkuiet hfl ivc bIV pRkfsL krn, anMd kfrjL dI rsm krn
aqy hor Dfrimk rsmF krn dI hux pRvfngI idwqI jFdI hY?
3[ ies anMd kfrjL qy afp jI dy asLIrvfdI pwqr pujx kfrn iswK pRIvfrF ny
knyzf dy bYNkuiet hflF ivc guru gRMQ sfihb df pRkfsL krky ivafh sLfdIaF krn
qy hor Dfrimk rsmF adf krn leI kmrksy kws ley hn, kI ieh TIk hoieaf hY jI?
4[ quhfnUM Byjy swdf pwqr ivc drsLn aiBlfsLI ilK ky Qwly, sR: svrn isMG
pwqV ny afpxy hsqfKrF qoN pihlF, ÃÄ siqgur pRsfid, iliKaf hoieaf hY. ieh
gwl quhzy iDafn ivc ikAUN nhI afeI jI? kI ieh, ÃÄ siqgur pRsfid, gur sLbd
dI inrfdrI qF nhI?
ieh EntYrIE iswK gurdvfrf kONsl vloN vydFqI jI nUM ilKI
geI icwTI df ihsf hY ijsdf jvfb awj qk nhI afieaf. jy ieh gwl TIk hY qF aih
lok kOx huMdy hn ijhVy afpxy afp Qfxydfr vflf ahudf sFB lYNdy hn qy jwQydfr
dy hukm dI pflxf df adysL jfrI krdy hn. jdoNN ik jwQydfr afp afpxy hukm dI
pflxf nhI krdy. sfnUM hux sucyq hox dI loV hY qy nf hI iksy qoN zrn dI loV
hY. ies dI msfl mnjIq isMG BoNdI ny quhfzy sfhmxy kfiem kIqI hY.
jy ies krky guruU gRMQ sfihb nUM bYNkuiet hfl ivc nhI lY
ky jfxf ky AuWQy sLrfb pIqI jFdI hY qF sfnUM afpxy mqlb leI gurUu gRMQ sfihb
nUM glIaF ivc iljf ky pYsy iekwTY krn qy vI mnfhI lfAuxI peygI. BFvyN ies
kMm nUM asIN ngr kIqrn df nfm dy idwqf hY pr hY qF ieh gurUu gRMQ sfihb nUM
vrq ky pYsy iekwTy krn vflf kMm hI. jy nhI qF ieh dwso ik ngr kIrqn krn nfl
ikhVf iswKI df pRcfr hoieaf? jy iswKI df koeI kMm hoieaf vI qF pihlF ieh
pihcfnxf peygf ik ikhVI iswKI df? iksy iksy gurdvfry ivc ieh vI dyKx nUM
sfhmxy afieaf hY ik gurdvfry dI pfrikMg lft ivc hI ngr kIrqn krn leI sMgqF
nUM swdf idwqf igaf qy Drm qoN nfvfkP lok mfieaf dy gwPy gurdvfry vfilaF nUM
cVHf ky afpxI afpxI KYr mMgdy KflI jyb afpxy afpxy Gr vfps prq gey. kI ieh
guru nfnk vflI iswKI df pRcfr hY jF iksy srkfrI jwQydfr dI iswKI df? iswKF
nUM jfgx dI loV hY qy ieh vI socx dI loV hY ik glIaF ivc ikqny kuqy ibilaF
dI twtI ipsLfb qoN ielfvf hor ikqnf kuwJ ipaf huMdf hY jo iksy bYNkuiet hfl
ivc kdI vI dyKx nUM nhI imldf. ijqnI dyr guruU df pRkfsL iksy bYNkuiet hfl
ivc huMdf hY km sy km AuqnI dyr qF AuWQy sLrfb dI vrqoN nhI huMdI. ijnHF
iswKF dy Gr guruU gRMQ sfihb dI bIV df hmysLf pRkfsL kIqf jFdf hY AunHF
ivcoN ijLafdfqr pRIvfrF dy Gr ivc sLrfb dI Kul ky vrqoN kIqI jFdI hY. ieh
koeI lukI hoeI gwl nhI. iPr jwQydfrF nUM ies bfry vI koeI hukmnfmf jfrI krnf
cfhIdf hY. afKr ivc iek vfr iPr qoN mnjIq isMG BoNdI df aYsy sLlfGf Xog kdm
cuwkx leI hfridk DMnvfd.
iswK pMQ dy syvk,
isMG sBf ieMntrnYsLnl kYnyzf,
gurcrn isMG ( ijAux vflf) brYNptn.