jQydfr sfihb nMU kOx inXukq kry?
(svwdI) ipCly smyN ivwc vfprINaF kuJ GtnfvfN ny iewk svfl KVf
kr idqf ik sRI akfl qKq sihb dy jQydfr nMU kOx inXukq kry ies ivsLy nUM lY ky
dysLF ivdysLF ivwc kfnPrMsF aqy sYmInfr vI ho rhy hn. keI sMsQfvF qF jQydfr dI
hoNd nUM hI nhIN mMndIaF aqy ienHF pdvIaF nUM pujfrIvfd df nF dy ky ies nUM
muwZoN hI Kqm krnF cfhUMdIaF hn. imsfl vjoN ipCly idnIN muhflI ivwc hoeI ivsLv
kfnPrMs df nF sB qoN Aupr hY. ies kfnPrMs nfl sbMDq sMsQfvF koeI aYrIaF gYrIaF
nhIN blik iswK Drm ivwc pMQk qOr qy jfxy jFdy iswK imsLnrI kflj aqy isMG sBfvF
hn. ies dy mukfbly kuwJ aijhIaF sMsQfvF vI hn jo akfl qKq sfihb dy jQydfr dy
mUMhoN inkilaf sLbd gurUu df hukm smJ ky isr mwQy qy mMn rhIaF hn pr Auh akfl
qKq sfihb qoN pRvfixq rihq mrXfdf nUM nhIN mMndIaF.
svfl hY jQydfr sfihbFn dI inXukqI df, jykr asIN purfqn iswK
ieiqhfs vwl njLr mfrIey qF akflI PUlf isMG qoN pihlF aqy lMmF smF bfad qwk iksy
vI jQydfr df ijkr nhIN afAuNdf. keI swjn iewQy imsfl idMdy hn ik Aus smyN isWK
jMglF ivwc rihMdy sn pr bfbf bMdf isMG bhfdr dy rfj-Bfg smyN jF iswK imslF vyly
vI iksy jQydfr df ijkr nhIN imldf. sqfrvIN sdI ivwc jd iswK idvflI aqy ivsfKI
smyN srbwq Kflsf bulf ky koeI gurmqf krdy sn, AunHF simaF ivwc vI sRI akfl qKq
sfihb dy jQydfr df ijkr nhIN afAuNdf. kI ienHF simaF ivwc sRI akfl qKq sfihb dy
jQydfr sfihb dI koeI Bimkf rhI hY? aqy Aus smyN jQydfr sfihb dI kOx inXukqI krdf
sI? mhFrfjf rxjIq isMG dy rfj jfx qoN bfad qkrIbn smuwcy ieiqhfsk gurduafry
mhMqF dy kbijLaF ivwc cly gey. mhMq kfl vyly ies pdvI df jrUr ijkr afAuNdf hY pr
Aus smyN ies pdvI qy ibrfjmfn inXukqI nUM srbrfh jF iPr pujfrI ikhf jFdf sI.
ijnHF ivwc Kym isMG bydI jF arUV isMG dy nF vrnxXog hn.
ieQy ieiqhfsk scfeI hY ik ieh srbrfh aMgRyj
srkfr dy hmysLF ipwTU rhy sn. ieQoN qwk ik arUV isMG ny qF jilaF vfly bfg dy
sLhIdI sfky dy dosLI jnrl zfier nUM akfl qKq sfihb qoN sropf idwqf sI aqy isMG
sBf lihr dy bfnI pRo[ gurmuK isMG dy iKlfP hukmnfmF jfrI krky iswK pMQ ivwcoN
Kfrj kr idwqf sI. smuwcy isMG sBIaF qy gurduvfiraF ivwc bolx qy pfbMdI lf idwqI
sI. aqy pRo[ gurmuK isMG dy sfQIaF nfl vI rotI-bytI dI sFJ nF rwKx df huknfmF
jfrI kr idwqf sI. Aus smyN qF isMG sBIaF dy pMQk ipafr nfl pMQk jjLby awgy
pujfrIaF dy hukmnfmy isMG sBf lihr nUM TwlH nF pf sky. isMG sBf lihr vloN iswK
kOm nUM pMQk jjby dI cfVHI pfn gurduvfrf suDfr lihr ho inbVI.
iesy lihr qoN bfad gurduvfrf aYkt bixaF aqy sRomxI gurduvfrf
kmytI hoNd ivwc afeI. gurdvfrf aYkt bxn qoN bfad akfl qKq sfihb dy jQydfrF dI
inXukqI sRomxI gurduvfrf pRbMDk kmytI krdI af rhI hY. asl ivwc jQydfr sLbd qyjf
isMG Buwcr qoN sLurU hoieaf hY, BfvyN imslF dy muKIaF jF iksy jQy dy muKI nUM qF
pihlF hI jQydfr ikhf jFdf sI pr akfl qKq sfihb df jQydfr "sLbd" qyjf isMG Buwcr
qoN hI pRcwlq hoieaf hY. ijs vyly akfl qKq sfihb qy pujfrIaF df kbjf sI qF Aus
smy sRI drbfr sfihb aMimRqsr aqy sRI akfl qKq sfihb AuWpr dlqF df kVfh pRsLfd
pRvfn nhIN sI kIqf jFdf. qkrIbn sMn 1920 dy krIb Kflsf pMQ ny Kflsf kflj
aMimRqsr ivwc iewk iewkT swidaf aqy Aus ivwc gurmqf kIqf igaf ik iewk jQf dlq
iswKF df kVfh pRsLfd lY ky drbfr sfihb ivwc jfvy jy kr pujfrIaF ny kVfh pRsLfd
pRvfn nf kIqf qF awj df ieh smuwcf iekwT drbfr sfihb jfvygf aqy drbfr sfihb nUM
mhMqF qoN mukq krvfeygf. AuhI gwl hoeI pujfrIaF ny kVfh pRsLfd lYx qoN ienkfr kr
idwqf. Aus smy jQydfr qyjf isMG Buwcr dI rihnmfeI hyT Kflsf kflj qoN jQf drbfr
sfihb leI rvfnF hoieaf. pMQk jLjby nUM dyK ky mhMq drbfr sfihb df pRbMD Cwz ky
Bwj gey aqy jQydfr qyjf isMG Buwcr ny pRbMD sMBfl ilaf. aMgRyj srkfr nUM vI afKr
drbfr sfihb dIaF cfbIaF pMQ dy hvfly krnIaF peIaF. iesy smy ivwc hI gurduvfrf
aYkt bx igaf sI. ies smy qoN hI jQydfrF dI inXukqI sRomxI gurduvfrf pRbMDk kmytI
krdI af rhI hY. gurduvfrf aYkt ivwc sRI akfl qKq sfihb dy jQydfr aqy iksy hor
qKq dy jQydfr dI pdvI df koeI ijkr nhIN. qKq sRI dmdmf sfihb qlvMzI sfbo nUM qKq
df drjf pMizq jvfhr lfl nihrU aqy mfstr qfrf isMG drimafn hoey smJOqy qoN bfad
gurduvfrf aYkt ivwc soD krky imilaf hY. pihlF ardfis ivwc vI cfr qKqF df iDafn
Dr ky bolo jI vfihgurU hI ikhf jFdf sI jo ik purfqn gutikaF ivwc awj vI mjUd hY.
gurduvfrf aYkt ivwc isrP drbfr sfihb dy hYwz gRMQI df ijkr hY, Aus nUM vI cIP
minstr kih ky sMboDq kIqf igaf hY. BfvyN akfl qKq aqy hor qKqF dy jQydfr sfihbFn
dI inXukqI sORmxI kmytI krdI hY pr sMn 1984 dy sfky qoN pihlF jQydfr guridafl
isMG ajnohf jI qoN ibnf iksy vI jQydfr dI koeI BUimkf nhIN rhI. AunHF simaF dy
jQydfr iksy pfrtI dy pRDfn jF iPr numfieMdy hI sn. asl ivwc sMn 1984 dy sfky qoN
bfad hI akfl qKq sfihb dy jQydfr dI pdvI ijafdf qr AuwBr ky sfhmxy afeI hY
ikAuNik ies smyN smuwcI akflI lIzrisLp jylHF ivwc clI geI sI. Aus vyly pMQ dI
vfg zor pSj isSG sfihbfnF ny sSBfl leI sI aqy hr pwqrkfr sSmyln sI akfl qKq
sfihb dy jQydfr ig[ ikRpfl isSG aqy dUsry qKqF dy jQydfr hI kiraf krdy sn. aFm
iswKF nUM qF sI akfl qKq sfihb aqy Aus dy jQydfr bfry sMn 1984 qoN bfad hI pqf
ligaf hY. pr Aus smy igafnI ikRpfl isSG aqy smuwcy isMG sfihbfn nUM KfVkU sur df
bhuq jbrdsq ivroD df sfhmxf krnf ipaf sI.
awj ijhVy swjn
akfl qKq sfihb dy aqy Aus dy jQydfr dy ijafdf mudeI bxdy hn, jykr iksy iswK
ivdvfn df jQydfr dy nfl ivcfrk mqByd ho jfvy qF Aus nUM pMQ ivroDI, kmryz df
ruqbf dy idMdy hn. Aus smy jQydfr dIaF pdvIaF nUM sB qoN vwzI cxOqI ienHF swjnF
ny hI idwqI sI. jQydfr iganI ikRpfl isMG dy luiDafxy dy ipMz muizaxI ivwc golIaF
mfr idwqIaF. jQydfr dI pdvI nUM ieh sB qoN vwzI cxOqI sI. ies qoN bfad drbfr
sfihb dy hYwz gRMQI igafnI sihb isMG dy pRkrmF ivwc idn idhfVy golIaF mfr
idwqIaF. drbfr sfihb dy hI iewk hor drvysL gMRQI igafnI sohn isMG df kql kr
idwqf. sRI akfl qKq sfihb dy hYWz gRMQI igafnI pRIqm isMG dy Aus smy cpyVF
mfrIaF jdoN Auh gurUu gRMQ sfihb jI dI hjUrI ivwc bYTy cOr kr rhy sn. qKq sRI
kysgV sfihb anMdpur dy jQydfr igafnI blvIr isMG jI df idn idhfVy kql kr idwqf.
ienHF vfrdfqF qoN bfad jQydfrF dIaF pdvIaF nUM hfsohIxf bxf idwqf igaf. hr koeI
jQydfrF dIaF kfrvfeIaF nUM swLkI njr nfl dyKx lwg ipaf.
ies qoN bfad srbwq KflisaF df dOr sLurU ho igaf. pihlf srbwq
Kflsf (bMdUk-DfrIaF df) 10 jnvrI sMn 1986 nUM hoieaf. ies ivwc sRomxI gurduvfrf
kmytI vloN inXukq jQydfr ig[ ikRpfl isMG smyq dUsry qKqF dy jQydfrF nUM htfAuNx
df PYNslf kIqf igaf. sRomxI gurduvfrf pRbMDk kmytI nUM BMg krn df aqy pMj mYNbrI
kmytI bnfAuNx df PYslf kIqf igaf. iesy idn Bf[ jsbIr isMG rozy nUM akfl qKq
sfihb df pwkf jQydfr aqy Bf[ gurdyv isMG kFAuky nUM aYkitMg jQydfr inXukq kr
idwqf. iesy dOr ivwc hI sRomxI gurduvfrf pRbMDk kmytI ny pRo[ drsLn isMG Kflsf
nUM akfl qKq sfihb df jQydfr inXukq kr idwqf. iewk pfsy sRomxI gurduvfrf pRbMDk
kmytI jor ajmfeI krdI rhI dUjy pfsy KfVkU iDrF. BfeI gurdyv isMG kFAuky dI
igRPqfrI qoN bfad pMQk kmytI ny iewk bMbI qy hI srbwq Kflsf krky BfeI gurbcn
isMG mfnocfhl nUM akfl qKq sfihb df pwkf jQydfr inXukq kr idwqf. Aus smy `c akfl
qKq sfihb dy iqMn jQydfr ho gey sn, BfeI jsbIr isMG rozy, BfeI gurbcn isMG
mfnocfhl aqy pRo[ drsLn isMG jI Kflsf. ieh ey[ ky[47 df dOr sI aqy mn mrjI dy
jQydfr inXukq kIqy jFdy sn aqy mn mrjI dy hI hukmnfmy kwZy jFdy sn. ieQoN qwk ik
akfl qKq dy lYtr pYz qy lokF nUM 5-5 lwK dyx dIaF DmkIaF BrIaF icwTIaF jfxIaF
sLurU ho geIaF. ies dOr ivwc sRmxI gurduvfrf pRbMDk kmytI by-vws ho geI aqy
kmytI afpxf dPLqr sIR aMimRqsr sfihb qoN qbdIl krky cMzIgVH lY geI. acfnk iesy
dOr ivwc sRomxI kmytI dy pRDfn jQydfr gurcrn isMG "tOhVf" Auwqy luiDafxy ivwc
kfqlfnf hmlf ho igaf. pr dUsry pfsy drbfr sfihb ivwc srbwq KflisaF df dOr aqy
jQydfrF dIaF inXukqIaF dI hPVf dPVI jfrI rhI. jQydfr tOhVf Esvfl kYNsr hspqfl
luiDaxf ivwc jyry ielfj sn.
AnHF ny ies hPVf-dPVI nUM rokx leI sRomxI kmytI dI aMiqRg kmytI
dI mIitMg kYNsr hspqfl ivwc hI swd leI aqy jQydfr rxjIq isMG jo As smy iqhfV
jylH ivwc njrbMd sn, AunHF nUM akfl qKq df jQydfr inXukq kr idwqf aqy pRo[ drsLn
isMG nUM aYkitMg jQydfr rihx idwqf. dUsry pfsy KfVkU iDrF dy BfeI jsbIr isMG
rozy ijhVy ik iqhfV jylH ivwc bMd sn, Auh jQydfr sn aqy BfeI gurbcn isNG
mfnocfhl aYkitMg jQydfr sn. hux do jQydfr qF iqhfV jylH idwlI `c bMd sn aqy do
bfhr sn. ies smyN akfl qKq sfihb dy cfr jQydfr bx gey sn aqy qKq kysgVH sfihb
anMdpur aqy dmdmf sfihb dy vI do-do jQydfr sn. sRI akfl qKq qy drbfr sfihb
aMimRqsr sfihb dy vI do-do hYwz gMRQI sn. hux keI swjn ieh khy rhy hn ik sRomxI
kmytI vloN jQydfrF dI inXukqI gLlq hY. jQydfr sRomxI kmytI df krmcfrI nhIN hoxf
cfhIdf aqy jQydfr dI hsqI ajfd aqy inXukqI srbwq Kflsy vloN hoxI cfhIdI hY agr
mMn leIey ik ievyN hI hoxf cfhIdf hY qF iPr awj dy smy srbwq Kflsf dI kI
pRIBfsLf hovygI? kOx kMtrol krygf? iks qrHF PYsly hoxgy? jy kr pihlF ey[ky[47 qy
jQydfrF dI inXukqI hoeI hY qF awj nhIN hovygI? ijs kol vwD bMdy hoxgy Auh afpxf
jQydfr inXukq kr lvygf. zyrydfr sfD, rfDf suamI, inrMkfrI aqy nfmDfrI kUky afid
qF 100-100 trwk bMidaF dy Br ky Byj dyxgy aqy afpxI mn psMd df jQydfr inXukq kr
lYxgy. sB qoN vDIaf qrIkf qF jmhUrI ZMg nfl cuxI hoeI iswKF dI srbAuwc sMsQf
sRomxI kmytI vflf hI hY. ies qrIky nfl inXukq hoey jQydfr nUM bdilaf vI jf skdf
hY. hF ijhVI gwl ies smyN krn vflI hY Auh sRomxI kmytI ivwc vwzI pwDr qy suDfr
ilafAux dI hY. afpo afpixaF ielfikaF ivwcoN vDIaf guriswKI jIvn vfly mYbrF nUM
cux ky Byjxf cfhIdf hY. agr guriswKI jIvn ivwc rMgy guriswK sRomxI gurduvfrf
pRbMDk kmytI dy mYbr bxgy qF afpy suDfr hovygf aqy kfbl jQydfr dI inXukqI
hovygI.
srbjoq isMG "svwdI" (408)
274-4056 sYlUlr (408) 640-7912