gurU nfnk sfihb df ilbfs kI ho skdf hY?
ieh qF sB ikafs arfeIaF hI hn ik gurU nfnk sfihb ieh pihndy sn
jF aOh pihndy sn. ikAuNik iksy vI iswK gurU dI, iksy vI icqRkfr ny sfhmxy bYT ky
Poto nhI bxfeI jF iksy vI kYmry vfly ny koeI Poto nhI iKcI. awj dy Xuwg ivc
msLhUr hoeIaF qsvIrF ivcoN sr soBf isMG, ijnHF ny Bfrq dI ajLfdI qoN bfad ihmfcl
dIaF phfVIaF, pflmpur qy kFgVf, ivc jf itkfxf kIqf sI, df nMbr sB qoN Aupr hY.
swqrivaF ivc iek BfeI bicqr isMG afritst hoieaf sI Ausny gurU nfnk sfihb dy,
afpxI klpnf muqfbk, isrP pYr hI bxfey sn qy iKafl ieh idwqf sI ik ijhVy pYrF ny
hjLfrF iklomItr df pYNzf qih kIqf hovy Auh ies qrHF dy sUKm mKml vrgy nhI ho
skdy ijvyN awj dy icqrkfr icqrdy hn.
huxy huxy torFto dy iek msLhUr pMjfbI ilKfrI nfl iek idn
mulfkfq hoeI qF AunHF ny gwlF gwlF ivc ieh iejLhfr kIqf ik jdoN sr soBf isMG jI
nUM asIN Kfxy drimafn cMzIgHV ieh puiCaf, " soBf isMG jI quhnUM ieh ikvyN pqf hY
ik gurU nfnk dyv jI ieh pihndy huMdy sn qF sr soBf isMG jI ny ieh dwisaf ik ieh
qF sB kuJ vpfrk (kmrsLIal) hY. hF hwQF dIaF lkIrF dI bxqr jfnx bfry mYN jLrUr
kuwJ imhnq kIqI hY. kuwJ hwQ ryKFvF pVHn vilaF nUM jLrUr puiCaf sI ik ies qrHF
dI mhfn hsqI dy hwQF dIaF lkIrF iks qrHf dIaF ho skdIaF hn? bfkI myry mn dI
klpnf hY" pr gurbfxI pVHn qy ieh pqf cwldf hY ik sr soBf isMG jI BFvy ikqny mhfn
afritst hoey hn AunHF nUM gurbfxI df koeI igafn nhI sI jF ieMJ kih lE ik AunHF
ny hwQF dIaF lkIrF dI bxqr bfry ijvyN iksy pMizq pFDy nUM puiCaf hY jy ikqy Ausy
qrHF jy iksy isafxy igafnI jI nUM puwC lYNdy ik BfeI jI bfxI ivc gurU nfnk sfihb
afpxy ilbfs bfry kuwJ ilKdy hn qF ho skdf hY ik koeI igafnI sr soBf isMG jI nUM
iswDy rsqy pf idMdy.
BfeI gurdfs jI gurU nfnk sfihb dy Bys bfry pihlI vfr dI 24
vIN,32vIN qy 38 vIN pAuVI ivc kuwJ ies qrHF ibafn krdy hn:
bfby ByK bxfieaf AudfsI dI rIiq clfeI]
ciVHaf soDix Driq lukfeI] (vfr 1, pAuVI 24)
bfbf iPir mwky gieaf nIl bsqR Dfry bnvfrI]
afsf hiQ ikqfb kiC kUjf bFg muswlf DfrI] (vfr1, pAuVI 32)
iPir bfbf afieaf krqfrpuir ByKu AudfsI sgl
Auqfrf] pihir sMsfrI kpVy mMjI bYiT kIaf avqfrf] (vfr 1, pAuVI 38)
ienHF vfrF dy aDfr qy asIN ieh kih skdy hF ik ijs ijs qrHF dy
kpiVaF dI gurU nfnk sfihb nUM jLrUrq peI, ikAuNik vwKry vwKry ielfky ivc mOsm
muqfbk qy Drm muqfbk vwKry ilbfs dI AuQy phuMcx vfsqy jLrUrq hY, gurU nfnk sfihb
ny apxfey. mwky mdIny ivc dfKl hox leI musmfnf pihrfvf Dfrx krnf awj vI jLrUrI
hY qy gurU nfnk pfqsLfh vyly vI jLrUrI hovygf ies krky gur bfby ny muslmfnf Bys
aKiqafr kIqf. ho skdf hY jy jgnnfQ dy mMdr ivc afrqI krn smyN iksy Kfs ilbfs dI
jLrUrq pYNdI hovy qF bfby ny AuWQy jfx leI Auh kpVy vI pihny hox. iesy qrHF hI
sfrIaF AudfsIaF qoN bfad gurU nfnk sfihb ny jd KyqI krfeI jF krnI sLurU kIqI qF
AudfsI df ByK Auqfr ky afm ielfky vflf Bys Dfrx kIqf.
ienHF vfrF ivcoN mYnUM ikDry vI gurU nfnk sfihb dy kol mflf qy
pYrF ivc KVFvF hox dI sihqI nhI imlI.
gurU nfnk pfqsLfh ny 25 qoN 30 sflF ivc 25000 (pMJI hjLfr) qoN
30000 (qIh hjLfr) iklomItr df pYNzf qih kIqf. ieh sMBv hI nhI ik koeI jgq suDfrk
ieqnf lMbf sPr lkV dIaF KVFvF pihnky qih kr sky. ienHF pMizq rUpI BfeIaF dI jmfq
ny KVFvF bfby nfnk nfl ies krky vI joVIaF ikAUNik bfby koloN asLIrvfd ivc
insLfnI vjoN KVFvF vI qF lYxIaF hn. bfad ivc igafn ivhUxI rXIaWq qoN KVFvF nUM
mwQy itkvf itkvf ky pYsy vI qF lYxy hn. cmVy dI juqI nUM gurU bfby dy pYrF ivcoN
ies krky Auqfr idwqf igaf hY ikAUNik bRfhmx jmfq cmVy nUM hwQ lfAUxf Gwt psMd
krdI hY. sMq smfj vfilaF ny vI KVFvF nUM BrvF huMgfrf ies krky idwqf ik Auh afm
Klkq qoN kuwJ ht ky afpxy afp nUM pysL kr skx, mqlb prsnYiltI klt KVf kr skx.
ies qoN nqIjf ieh kwiZaf jf skdf hY ik gurU nfnk sfihb ny sPr krdy smyN KVFvF
nhI pihnIaF. jy gurU bfby ny KVFvF pihnIaF hI nhI qF ijQy ikqy vI gurU nfnk
sfihb dIaF KVFvF insLfnI vjoN idKfeIaF jFdIaF hn Auh isrP qy isrP pYsy vsUlx qy
jnqf nUM hor aMDivsLvfsL ivc PsfAUx leI kIqf igaf ZkvMj hY.
hux sfnUM do hor cIjF bfry ivcfr krnI pYxI hY. Eh hn syhlI-topI
qy mflf.
iswK buDIjIvI afm krky iehI afKdy hn ik gurU nfnk sfihb
syhlI-topI pihndy sn qy ipRMsIpl mihMdr kOr igl vI iehI afKdI hY ik gurU nfnk
sfihb syhlI-topI pihndy sn. ienHF buDIjIvIaF dI soc bfry mYnUM AudoN bhuq hYrfnI
huMdI hY jdoN gurU nfnk sfihb df kulhF dyNdy bfvly vflf slok myrIaF awKF dy
sfhmxy afAuNdf hY. gurU nfnk sfihb df afpxf slok syhlI topI dI mrXfdf nUM
durkfrdf hY qy asIN lok gurU nfnk sfihb dy isr qy syhlI topI pihnfeI jf rhy hF.
ijhVy murisLd afpxy cyilaF nUM gwdI dyx smyN syhlI topI pihnfAuNdy hn AunHF nUM
gurU nfnk sfihb kmly afKdy hn. gurU nfnk sfihb dy afpxy lPjF
ivc:
kulhF dyNdy bfvly lYNdy vzy inlj] cUhf Kz n mfveI iqkl bMnyH
Cj] dyin duafeI sy mrih ijn kAu dyin sy jfih] nfnk hikmu n jfpeI ikQY jfie
smfih] m:1,pMnf 1286]
Auh lok mUrK hn ijhVy jo cyilaF nUM syhlI topI dyNdy hn ( qy
afpxy afp nUM msLhUr krn leI afpxy QF gwdI dyNdy hn; ieh syhlI topI) lYx vfly BI
bdId hn ( jo inrI syhlI-topI nfl afpxy afp nUM brkiq dyx dy smrwQ smJ lYNdy hn)
( ienHF dI hflq qF ieAuN hI hY ijvyN) cUhf afp hI Kuwz ivc smf (vV) nhI skdf, qy
AuqoN lwk nfl Cwj bMn lvy.
ies slok dy huMidaF gurU Gr ivc syhlI-topI nUM koeI QF nhI.
iswK sMgqF nUM gurU gRMQ sfihb afp pVH ky iswK Drm pRqI syD lYx
dI koisLsL krnI cfhIdI hY. ipCly 250 sflF qk ienHF pMizq rUpI BfeIaF df kbjLf
sI, inrmly sfDF df sI, ijnHF df mnorQ iswK sMgqF nUM gurU gRMQ sfihb nfloN qoVnf
sI, jy isDf qrIkf kfrgr iswD nhI huuMdf qF koeI ivckfrlf qrIkf lwiBaf jfvy, ijs
krky iswK vwD qoN vwD dyh DfrI gurU nUM mMnx lwg pYx qy hoieaf vI
iehI.
aprYl 19, 2003 nUM mYnUM eIsLr drbfr TfT (izksI zMzfs) sfzI
iksy irsLqydfr lVkI dy cwkr ivc jfx ipaf. amr isMG bVUMdI vfly dI TfT ivc do
aKMz pfT cwl rhy hn pr spIkr qy pfT isrP jpujI sfihb df hI suxfieaf jf irhf sI.
Ausy hI mMjl qy dUsry pfsy sMq jI iek vDIaf arfm kursI qy bYTy hn qy bIbIaF
AunHF dy pYrIN hwQ lf lf ky vIh jF pMjfh zflrF dy notF dI ZyrI lf rhIaF hn. ieh
hY sfzy ajoky iswK Drm dI mUMh boldI qsvIr. ies amr isMG bVUMdI vfly sMq kol
isvfey lokF nUM lutx dy hor kuwJ vI nhI hY. njLr mfrky dyKo awj joqsLIaF dy
gfhkF ivc isrP iswKF dI hI sLmUlIaq nhI sgoN aMimRqDfrI iswK vI BfrI igxqI ivc
sLfml hn. gurU bfxI nUM asIN mMqR bfxI bxf ilaf hY. gurduafry df BfeI awj bIbIaF
nUM do sLbd bfxI dy pVHky pfxI dI gVvI iksy kfrjL nUM iswD krn leI dy irhf hY.
iehI kMm gurU nfnk sfihb qoN pihlF muslmfnF ivc mOlvI qy ihdUaF ivc pMizq krdy
sn. hux svfl ieh KVf huMdf hY ky kI ies qrHF dy kMm krdy hoey asIN gurUaF dy jF
gurU gRMQ sfihb dy iswK ho skdy hF? jvfb nFh-vfck hI ho skdf hY.
afE hux dyKIey ik gurU nfnk sfihb afpxy sLbdF ivc mflf dI
inKydI ikvyN kIqI geI hY pr iesdy bfvjUd vI asIN gurU nfnk sfihb dIaF mflf
vflIaF PotUaF nUM ikvyN mwQy tykI jf rhy hF. gurU nfnk sfihb afsf dI vfr ivc
pMizq dy ilbfs df KMzn krdy hoey mflf df vI KMzn krdy hn qy socx vflI ieh gwl hY
ik jy gurU nfnk sfihb mflf df KMzn krdy hn qF kQnI qy krnI dy sUry, gurU nfnk
sfihb afpxy hwQ jF isr qy mflf nhI pihn skdy.
piV pusqk sMiDaf bfdM] isl pUjis bgul smfDM] muiK JUT ibBUKx
sfrM] qRYpfl iqhfl ibcfrM] gil mflf iqlku illftM]duie DoqI bsqR kpftM] jt jfxis
bRhmM krmM] siB Pokt inscAu krmM] khu nfnk inhcAu iDafvY]ivxu siqgur vftu n
pfvY] m:1, pMnf 470]
( pMzq vyd afidk Dfrimk ) pusqkF pVH ky sMiDaf krdf hY aqy (
hornF nfl) crcf CyVdf hY, mUrqI pUjdf hY aqy bgly vFg smfDI lFdf hY; ( pr Aus
JUT nUM) bVy sohxy gihixaF vFg sohxf krky ivKfldf hY; (hr rojL) iqMn vyly gfXqRI
mMqr nUM ivcfrdf hY; gl ivc mflf rwKdf hY, qy mwQy Auqy iqlk lFdf hY; sdf do
DoqIaF pfs rwKdf hY qy sMiDaf krn vyly isr Auqy iek vsqr Dr lYNdf hY. pr jy ieh
pMzq rwb ( dI isPq-sflfh) df kMm jfxdf hovY, qd insLcf krky jfx lvo ik, ieh sB
kMm Poky hn. afK, hy nfnk! ( mnuwK) srDf Dfr ky rwb ismry-kyvl ieho rsqf guxkfrI
hY, pr ieh rsqf siqgurU qoN ibnF nhI lwBdf.
ies slok ivc gurU nfnk sfihb pFDy dy sfry dy sfry ilbfs df KMzn
krdy hn. ies slok dy bfvjUd vI asIN gurU nfnk sfihb nUM mflf puafeI jFdy hF qy
gurU qoN gurU nUM gur gwdI idMdy smyN vI syhlI topI qy afpxI mrjLI nfl mwQy iqlk
vI lvf idMdy hF. kI ieh jugo jug atwl gurU gRMQ sfihb dy isDFq dy Ault nhI hY
jI?
DoqI AUjl iqlku goil mflf] aMqir kRoDu pVih nft sflf] nfmu
ivsfir mfieaf mdu pIaf]ibnu gur Bgiq nfhI suKu QIaf] pMnf
832]
ijnHF mnuwKF ny prmfqmf df nfm ivsfr ky mfieaf dy moh dI sLrfb
pIqI hoeI hovy AuhnF nUM suK nhI ho skdf BFvy Eh gl ivc mflf pfeI iPrn, sfP DoqI
pihnI iPrn aqy mwQy qy iqlk vI lfAuNdy hox. gurU qoN ibnf BgqI nhI ho skdI qy
BgqI qoN ibnf afqimk suK nhI iml skdf.
ies slok ivc gurU nfnk sfihb afKdy hn ik vrq iks qrHF df, qIrQ
iks qrHF df qy iesnfn iks qrHF df hoxf cfhIdf hY.
scu vrq sMqoKu qIrQ igafn iDafnu iesnfnu] dieaf dyvqf iKmf
jpmflI qy mfxs prDfn] jugiq DoqI suriq cAukf iqlku krxI hoie] BfAu Bojn nfnkf
ivrlf q koeI koie] pMnf 1245]
ijnHF mnuwKF ny swc nUM vrq bxfieaf ( Bfv swc nUM Dfrn krn df
pRfx ilaf hY) sMqoK ijnHF df qIrQ hY, jIvn- mnorQ dI smJ qy pRBU-crnF ivc icwq
joVn nuUM ijnHF ny qIrQF df iesLnfn smiJaf hY; dieaf ijnHF df iesLt-dyv hY;
muafP kr dyxF ijnHF ny mflf bxfeI hoeI hY Auh mnuwK ies smfj ivc Auqm hn. ijnHF
ny cMgy kMm krny/ Aucy afcrx df afpxy mwQy AuWqy iqlk lfieaf hoieaf hY qy pRym
ijnHF dI afqimk Kurfk hY, hy nfnk Auh mnuwK sB qoN cMgy hn pr ieho ijhy mnuwK
ies sMsfr ivc ivrly hI hn.
gurU gRMQ sfihb ivc mflf dy KMzn pRqI hor vI bhuq sfry slok hn
dyKo, m:1 pMnf 1328; m:3,pMnf 841; m:4, pMnf 1134; m:5, pMnf 388; m:5, pMnf 888;
m:5, pMnf 913; m:5,pMnf 1356; Bgq kbIr sfihb pMnf 478, pMnf 656, pMnf 856, pMnf
1158, pMnf 1368, pMnf 1372; Bgq rvIdfs pMnf 694.
gurbfxI ivcoN mflf df KMzn krn dy iehny pRmfx imlx dy bfvjUd vI
asIN awj ies azMbr nUM svIkfr krI jf rhy hF. sfry sMsfr ivc iswKF dy sfry gurU
GrF ivc mflf nUM ismrny df nfm dy ky dukfndfr vycI jf rhy hn jdoN ky gurU nfnk
sfihb igxqI imxqI dy jfpF aQvf pfTF df KMzn jpujI sfihb dI ies pAuVI ivc vI krdy
hn:
iek dU jIBO lK hoih lK hovih lK vIs] lK lK gyVf afKIaih eyku
nfmu jgdIs] eyqu rih piq pvVIaf cVIaY hoie iekIs] suix glf afkfs kI kItf afeI
rIs] nfnk ndrI pfeIaY kUVI kUVY TIs]
gurU kI ipafrI sMgqy hfly vI vylf hY jfgx df. kuMB krx dI
nINdry suiqaF nUM sfnUM iswK Drm dy ivroDI sLyr ny qkrIbn qkrIbn ingl hI ilaf
hY. jy kr bfkI bcy nUM hI asIN hfly vI bcf leIey qF mYN quhnUM sfiraF nUM suBfgy
smJFgf.
bIn vjfey qoN swp msq huMdf kwty mUuhry bIn vjfeIdI nhI.
ipaf ibmfr bwcx dI afs nfhI kihMdf loV dvfeI dI nhI.
sMgq jI asIN iblkul ibmfr ho cuky hF. dvfeI sfnUM gurU sfihb
gurU gRMQ sfihb dy rUp ivc dy ky gey hn. loV isrP gurU nfl gwlF krn dI hY qy ieh
gwlF AudoN hI hoxIaf hn jdoN qusI afp gurU kol bYT ky gurU nUM pVogy qy hr iek
slok ivcoN sfnUM sfzI ibmfrI dy ielfj vfsqy dvfeI imlygI.
gurU pMQ df dfs,
gurcrn isMG (ijAux vflf)