pRBu imlny kf cfAu!!!
nfm
df ikqfbcf, syvf isMG qrmflf vloN, lokF nUM iswKI nfloN qoV ky snfqn Drm nfl
joVn qy gumrfh krn leI iliKaf igaf hY.
-gurcrn isMG ijAuxvflf
ies ikqfb ivc gurbfxI dy arQ, gurbfxI dy tIcy dy iblkul
Ault, kIqy gey hn. awj pMQ pRvfnq pRo[ sLfihb isMG zI[ ilt[ dy arQF qy sMq kvI
BfeI vIr isMG jI dy kIqy arQF nfl myl ky ies ikqfbcy df KMzn kIqf igaf hY.iswK
sMgqF nUM iPr qoN iksy jogI jMgm jF sryvVy bnfAux df syvf isMG qrmflf jI ieh
Audm inMdf BrpUr hY. iswK kOm awj sLfh muhMmd dy kQn: “sLfh muhMmdf iek srdfr
bfJoN PojF ijq ky aMq nUM hfrIaF jI” srdfr hIx hox krky iksy mnuwKI jIv df jo
idl krdf hY ilKI jf irhf hY cfhy Eh gurmiq ankUl hY cfhy pRqI kUl.sfnUM sfiraF
nUM afp guru gRMQ sfihb pVH ky, BfeI vIr isMG qy pRo[ sLfihb isMG jI dy kIqy
hoey tIikaF nfl smJ ky, Audm krnf cfhIdf hY qy nvyN AuWT rhy ienHF aKfAuqI sMqF
mhfqmF nUM svfl puCxy cfhIdy hn ik guru gRMQ sfihb qF sfnUM hr iksm dy bMDn qoN
mukq krAuNdy hn pr qusIN ieh ivDI ivDfn GVH ky nfm ismrn krn dI gwl iswKI ivc
ikAUN vfV rhy ho? ieh sfrf kuwJ AunHF icr sMBv nhI jdoN qk asIN afp bYT ky guru
gRMQ sfihb nfl gwlF nhI krdy Bfv afp nhI pVHdy.
-
scKMiz
df aslI rUp sic KMiz hY. syvf isMG qrmflf jIE gurbfxI dy arQ qF qusIN lokF
nUM guMmrfh krn leI glq hI krny hoey km sy km gurbfxI dy sLuD srUp nUM qF nf
ivgfVo jI.
-
sic
KMiz lPjL sfry guru gRMQ sfihb ivc isrP iek vfr hI afieaf hY qy Eh vI jpujI
sfihb ivc hI.ieh iksy pRmfqmf dy vsx dI jgHf nhI. Drm KMz-krqwb, igafn KMz-
idmfgI sLkqI qy soc ivcfr, srm KMz- AuWdm qy imhnq, krm KMz – bKisLsL qoN
Bfv hY iesy qrHF sic KMiz df Bfv vI akfl purK nfl iek imk hox vflI idmfgI
avsQf df nfm hY. awgy hor ivsQfr kIqf igaf hY.
-
pMnf
15 qy qrmflf jI ieh ilKdy hn ik, “ afqmf Kyz ivc ruwjI hoeI mflk nUM Buwl
jFdI hY qy jUnF BugqdI rihMdI hY” iesdf mqlb ieh hoieaf ik guru nfnk sfihb
df ieh hukm, “ hukmI hukmu clfey rfhu] nfnk ivgsY vyprvfhu] qy hukmY aMdir
sBu ko bfhir hukm n koie]” afqmf nhI mMndI. jo iswKI dy muZly inXmF dy
briKlfP hY.
-
gurbfxI
muqfibk iqRkutI qoN Bfv isrP iqRAUVI qoN hY.
-
bRhmF,
ivsnUM qy isLvjI nUM guru nfnk sfihb iek afm sfDfrx ivafkqI dI qrHF hI
gurbfxI ivc QF idMdy hn.
-
isLv
purI, bRhm purI qy ivsnUM purI dI gurbfxI ivc koeI mhfnqf nhI.
-
dsm
duafr gurbfxI muqfibk idmfg nUM hI ikhf hY.
-
84
lwK jUnF vI snfqn Drm qy jYn Drm dI kfZ hn pr gurbfxI
ies nUM cfr rfsIaF rfhIN pYdf hox vflIaF lwKF jUnF afKdI hY.pRmfqmf
dI igxqI krn vyly gurbfxI iek dI igxqI nUM vrqdI hY. pr ies qoN bfad
gurbfxI, “ lyKf hoie q ilKIaY lyKY hoie ivxfsu” kih ky bfkI sfrIaF
igxqIaF nUM rwd krdI hY.
-
nrk
surg vydF dI AuWpj hY.
-
pfp
puMn vI pMizqF ny lokF nUM zrf ky afpxIaF rotIaF dI Kfqr, “ rotIaf kfrix
pUrih qfl” vflLI gwl hY.
jo bRhmMzy soeI ipMzy jo KojY
so pfvY]
Auh
rwb mnuwKf srIr ivc vwsdf hY, Auh pRBU sfry bRhmMz ivc vsdf hY, qy Auh pRmfqmf
‘prm qqu’ hY, Bfv sfrI rcnf df mUl-kfrn hY, bRhmMz ivc inrf vwsdf hI nhI
blik bRhmMz nUM bxfAux vflf BI EhI hY.
(arQ
ijqny vI ilKy gey hn Auh sfry dy sfry pRo: sfihb isMG zI[ ilt vfly hn qF jo
sMgqF nUM koeI ieqrfjL nf ho sky)
iqRkutI
dI iswK Drm ivc koeI vI mhwqqf nhI?
1[
kfsI qy Duin AUpjY Duin kfsI jfeI] kfsI PUtI pMizqf Duin khF smfeI ]1] iqRkutI
sMiD mY pyiKaf Gt hU Gt jfgI] aYsI buiD smfcrI Gt mfih iqafgI]
kbIr sfihb, pMnf 857]
ies
slok ivc kbIr sfihb iqRkutI df mqlb iqRAUVI qoN lYNdy hn.ijvyN sMsikRq dy lPjL
‘inktI’ qoN pMjfbI df lPjL ‘nyVy’, sMsikRq dy lPjL ‘ktk’ qoN pMjfbI
df ‘kVf’ bixaf hY Ausy hI qrHF sMsikRq dy lPjL ‘iqRkutI’ qoN pMjfbI df
lPjL ‘iqRAUVI’ bixaf hY.
hy
pMizq! ijvyN kYNh ( kfsI) dy BFzy nUM TxkfieaF Aus ivcoN avfjL inkldI hY, jy
Txkfxf bMd kr dyeIey jF kfsI dy brqn ivc qryV af jfey qF iPr Auh avfjL kYNh dy
brqn ivc hI smf jFdI hY iqvyN ies srIrk moh df hfl hY. jdoN dI myrI buwD jfgI hY
myrf ies srIr nfloN moh tut/ imt igaf hY.myrf ieh mfiek pdfrQF nfl KVkx vflf
BFzf Bwj igaf hY.hux pqf nhI ik Auh iqRsLnf dI avfjL ikWQy jf guMm hoeI
hY.swiqgurU dI iswiKaf nfl buwD jfgx qy mYN afpxI iqRkutI ivMn idwqI hY Bfv
aMdrlI iKJ Kqm kr idwqI hY qy mYnUM hryk Gt ivc pRBU dI joq jgdI idws rhI hY.
2[
mfQY iqRkutI idRsit krUir] bolY kAuVf ijhbf kI PUiV]m: 5, pMnf 394]
ieQy
vI iqRkutI df iqRAUVI qoN mqlb hY. guru arjn dyv jI afKdy hn ik hy BfeI! Aus
mfieaf-iesqRI dy mwQy Auqy iqRAUVI peI rihMdI hY,Aus dI ingfh guwsy nfl BrI
rihMdI hY qy Auh sdf kOVf boldI hY.
3[
ngrI eykY nAu drvfjy Dfvqu brij rhfeI]iqRkutI CUtY dsvf dru KulHY qf
mnu KIvf BfeI]kbIr sfihb,pMnf 1123]
kbIr
sfihb afKdy hn ik hy BfeI! “rfm dI duhfeI dI brkq nfl” ijhVf vI mnuwwK ies
nON drvfijLaF vfly sLrIr (do awKF, do nfsF, do kMn, iewk mUMh, iewk ilMg qy iewk
gudf) dy ivc hI Btk rhy mn nUM
mfieaf vloN vrjL ky rwKdf hY Aus dI iqRAUVI Kqm/muwk jFdI hY.iPr AusdI surq pRBU
crnF ivc juV jFdI hY qy Aus imlfp ivc Ausdf mn KIvf/ mgn/ iKiVaf rihMdf hY.
4[
ibRhspiq ibiKaf dyie bhfie] qIin dyv eyk sMig lfie] qIin ndI qh iqRkutI mfih]
aihinis ksml Dovih nfih] Bgq kbIr, pMnf 344]
qIin
ndI-mfieaf dy iqMn guxF dIaF ndIaF.iqRkutI-{iqR-kutI.iqR-iqMn.kutI-ivMgI lkIr}
iqRAuVI, iqMn ivMgIaF lkIrF jo mn ivc iKwJ pYdf hoieaF mwQy AuWqy pY jFdIaF hn.
jo
lok pRmfqmf dy dwsy asl rfh qoN KuMJ ky mfieaF dIaF iqR-guxI ndIaF ivc hI goqy
KFdy rihMdy hn Bfv idwn rfq mMd krm krdy hn, Auh afpxy mMdy krm pRfmqf dI isPq
sflfh krky DoNdy nhI, mfVy kMmF vloN kdy htdy nhI AunHF dy mwQy qy iqMn ivMgIaF
lkIrF pY jFdIaF hn]
sfrI
gurbfxI ivc iqRkutI qoN Bfv mwQy AuWqy peI iqRAuVI qoN hY.ies iqRkutI nUM
gurbfxI dy hr slok ivc KMzn/ inMidaf igaf hY.
syvf
isMG qrmflf jIE ies sLrIr ivc koeI ibKm ndI nhI qy nf hI ies nUM iksy sLbd rfhIN
pfr krn dI iksy vI gurUu sfihb ny gurbfxI dy iksy vI slok ivc hdfieq kIqI hY.
jy
idl cldf hY qF afdmI ijAuNdf hY jy idl KV igaf qF mnuwKf sLrIr ivcoN ijLMd clI
jFdI hY ies krky qusIN idl vflI QF qy isLv purI ilK rhy ho, mihjL ieh iewk clfkI
hY, iswKF df ihMdU Drm ivc ivsLvfsL pYdf krn dI.idl dI DVkx ruk geI, mnwuKf
sLrIr Kqm, ikAuNik isLvjI nUM nfsL krn vflf dyvqf snfqn Drm/ ihMdU Drm mMndf hY
qy ies Drm nUM mMnx vfly ies krky hI idl vflI QF isLv purI mMndy hn.pr iswKF df
ies dyvqy qy ihMdU Drm nfl dUr qy nyV df vI vfsqf/ sbMiD nhI. ieh iek gumrfh kun
cfl hY.
jMmx
qoN pihlF, jdoN bwcf hfly mF dy pyt ivc hI huMdf hY qF bwcy nUM jnm qk aksIjLn
qy Kurfk nfVUey rfhIN hI phuMcdI hY.jLdoN hI zfktr nfVUey nUM kwtdy hn qF bwcf
afpxy mUMh rfhIN svfs/ sfh lYxf sLurU krdf hY.ies krky jdoN PyPVy pihlI vfr
KlHdy hn qF pIV huMdI hY qy ies pIV dI vjHf krky hI hr pYdf hox vflf bwcf roNdf
hY cfhy Auh koeI avqfrI jIv hI ikAUN nf hovy.nfVUey rFhI Kurfk phuMcx krky
mnuwKf jIv mF dy pyt ivc ijAUNdf hY qy dUjy pfsy ihMdU mwq ieh kihMdf hY ik
ivsLnUM pYdf krdf hY ies krky hI qusIN DunI ivc ivsLnUM df vfsf mMn rhy ho. ieh
ihMdU mwq nhI qF hor kI hY? qrmflf jI quhfzf pRcfr iswK guru sfihbfn dy AupdysL
dy 100% Ault hy.
snfqn
Drm bMdy nUM bMdy dI gulfmI dI hfmI Brdf hY qy guurUu nfnk pfqsLfh df Drm bVf
srl qy suKflf hY ijhVf nf iksy dI gulfmI dI pRyrnf krdf hY qy nf iksy bMDn ivc
bwJ ky iksy vI krm-Drm nUM krn dI afigaf idMdf hY. guru nfnk sfihb df pMQ qF
afdmI qoN afdmI dI gulfmI dI jVH nUM muZoN putdf hY qy iensfn nUM iensfn bxn dI
pRyrnf dy ky hr iksm dI ajLfdI bKisLsL krdf hY.iKaflF dI ajLfdI, mfnisk ajLfdI,
pyt (Kfxy) dI ajLfdI, mfieaf qoN ajLfdI Bfv hr iksm dI ajLfdI qy nfl hI Bgq jnF
nUM pfqsLfhIaF vI bKisLsL krdf hY. ijsdy iswty vjoN iswK rfj vI sQfpwq hoieaf
ieh iek vwKrI gwl hY ik sfQoN sMBfilaf nhI igaf.
krm
Drm jo idsdf hY guru arjn pfqsLfh jI Aus nUM pfKMz kihMdy
hn.
krm
Drm pfKMz jo dIsih iqn jmu jfgfqI lUtY]inrbfn kIrqnu gfvhu krqy kf inmK ismrq
ijqu CUtY] m: 5, pMnf 747]
krm
Drm- qIrQ- iesLnfn afidk imQy hoey Dfrimk kMm. pfKMz- ivKfvy dy kMm hn.
hy
BfeI! (qIrQ- iesLnfn afidk imQy hoey) Dfrimk kMm ivKfvy dy kMm hn, ieh kMm ijqny
BI lok krdy idsdy hn, AunHF nUM msUlIaf jm (pYsf lYx vfly lok) luwt lYNdf hY.
ies vfsqy (mno kfmnf qoN rihq ho ky) vfsnf rihq ho ky krqfr dI isPq sflfh (cMgy
kMm, lokF nfl ipafr nfl pysL afAuxf afidk) kiraf kro, ikAuNik ies dI brkiq nfl
iCn-Br nfm ismiraF ( mn pRBU dI Xfd ivc joVnf) hI mnuwK ivkfrF qoN KlfsI pf
lYNdf hY.
ieMdrI
rFhI vIrj inkl ky, mF dy pyt ivc jf ky, Aus dy aMzy nUM iml ky, mnuwKf jIv df mF
dy pyt ivc ivkfs sLurU krdf hY. ies krky hI qusIN ieMdrI vflI QF qy bRhmf df
vfsf mMn rhy ho ikAuNik bRhmf AuqpqI df dyvqf hY. vYsy bRhmf Kud nfB kml qy
ivsLnUM dI DunI ivcoN pYdf hoieaf mMinaf jFdf hY.gurbfxI ienHF sfrIaF mMnqf
mnOqF nUM kwtdI hY. afE vyKIey ik gurbfxI iesy bRhmf bfry kI afKdI hY.
nfiB
kml qy bRhmf Aupjy byd pVih muiK kMiT svfir]qf ko aMqu nf jfeI lKxf afvq jfq rhY
gubfir] m: 1, pMnf 489]
purfxF
ivc kQf afAuNdI hY ik ijs bRhmf dy rcy hoey vyd pMizq lok jLbfnI/ mUMhoN gly nfl
imwTI sur ivc inq pVHdy hn, Auh bRhmf ivsLnUM dI DuMnI ivcoNN Augy hoey kOl dI
nfl qoN jMimaf qy afpxy jnm-dfqy dI kudriq df aMq lwBx leI Aus nfl ivc cwl ipaf
qy keI Xug Aus nfl dy hnyry ivc hI afAuNdf jFdf irhf pr Aus df aMq nf lwB sikaf.
purfxF dI ies kQf qoN qusIN aMdfjf lgfE ik kI ieh kQf swcI ho skdI hY? koeI
avqfr jF sfDfrx mnuwK ijs QF qoN pYdf hoieaf hY muV Aus ivc jf skdf hY?
nhI.ivsLnUM dI DuMnI ikqnI ku zUMGI sI ijs ivc bRhmf hjLfrF sfl awgy ipCy cwldf
irhf? aYsI nf ivsLvfsL krn vflI kQf dI iswK sMgqF nUM kI jLrUrq jF kI sbMiD?
afE
awgy dyKIey ik gurbfxI bRhmf, bRhmF dy puqrF, sRI rfmcMd dy Bgq hnUmfn qy hor
irsLIaF munIaF bfry kI kihMdI hY.
sLnk
snMd mhys smfnF] syKnfig qyro mrmu n jfnF] 1] sMq sMgiq rfmu irdY bsfeI]1] rhfAu]
hnUmfn sir gruV smfnF] surpiq nrpiq nhI gun jfnF.2] cfir byd aru isimRiq purfnF]
kmlfpiq kvlf nhI jfnF]3] kih kbIr so BrmY nfhI] pg lig rfm rhY srnFhI] kbIr
sfihb, pMnf 691]
sLnk
snMd-bRhmf dy puwqr. mhys-isLv. surpiq- dyviqaF df rfjf, ieMdr. kmlfpiq-lwCmI df
piq,ivsLnUM. kvlf- lwCmI.
sMq
sMgiq rfmu irdY bsfeI- mYN sMqF dI sMgq ivc rih ky pRmfqmf nuM afpxy ihrdy ivc
vfsfAuNdf hF.
hy
pRBU! ( bRhmf dy puqrF) snk snMd aqy isLv jI vrigaF ny BI qyrf aMq/ Byd nhI
pfieaf; (ivsnUM dy Bgq) sLysLnfg ny qyry idl df rfj nhIN smiJaf.
(sRI
rfm cMdr jI dy syvk) hnUmfn vrgy ny, (ivsLnUM dy syvk qy pMCIaF dy rfjy) gruV
vrigaF ny, dyviqaF dy rfjy ieMdr ny, vwzy vwzy rfijaF ny BI qyry guxF df aMq nhI
pfieaf.
cfr
vyd qy aTfrhF ismRqIaF dy kRmvfr krqf bRhmf qy mnU vrigaF ny BI qyrf aMq nhI
pfieaf. ivsLnUM qy lwCmI ny BI qyrf aMq nhI pfieaf. ies qoN Bfv iehI hoieaf ik
ienHF sfiraF, hnUmfn, bRhmf qy Aus dy puwqrF, gruV, ivsLnUM qy AusdI vhutI lwCmI
afid dI hsqI nUM gurbfxI koeI mhwqqf nhI idMdI sgoN iek afm sfDfrx ivafkqI dI
kqfr/ lfeIn ivc KVf krdI hY. guru sfihb bMdy nUM smJfAuNdy hoey ieh jnm ‘amokl
hIrf’ kih ky Aus nUM afpxy afp nUM pCfnx leI vMgfrdy hn;
qIsrI
pfqsLfhI dIaF kuwJ pMgqIaF ies qrHF hn:
mn
qUM joiq srUpu hY afpxf mUlu pCfx] mn hir jI qyrY nfil hY gurmqI rMgu mfxu] mUlu
pCfxih qF shu jfxih mrx jIvx kI soJI hoeI] gur prsfdI eyko jfxih qF dUjf BfAu n
hoeI] min sFiq afeI vjI vDfeI qf hoaf prvfx] ieAu khY nfnk mn qUM joiq srUpu hY
afpxf mUlu pCfxu] m:3, pMnf 441]
qIsry
pfqsLfh mn nUM kih rhy hn ik qUM Aus prmfqmf dI aMs hY jo inrf nUr hI nUr hY. aY
bMdy quM bMdf bxn dI koisLsL kr. qUM Aus ajLfd pRBU dI aMs hYN qF qYnuM sMsfrk
jIvF df gulfm bxn dI kI jLrUrq hY? sfrI gurbfxI hI afdmI dI pUrx ajLfdI dI gwl
krdI hY.
pr
qrmflf jIE! qusIN afpxI pusqk, ‘ pRBu imlny kf cfAu’ dy pMnf 17 qy ieh ilK
ky, “hvf jdoN aMdr jFdI hY AudoN TMzI huMdI hY qy ies nUM cMd qy jdoN bfhr
afAuNdI hY AudoN grm huMdI hY qy ies nUM sUrj ikhf hY”. ieh sfrf JUT hY.quhfzf
ieh kihxf ik “rIV dI hwzI dy dohIN pfsIN qy ivckfr jo nfVIaF hn AunHF ivc pAux
df sLbd cwldf hY” vI JUT hY. ikAuNik nfsF rFhI iKcI hoeI hvf isvfey PyPiVaF dy
sLrIr dy hor iksy vI ihsy dIaF nfVIaF ivc nhI jf skdI qy nf hI jFdI hY.jykr iksy
sLrIr nUM iksy vI nfV ivc, 50 sI[ sI[ hvf df tIkf lf idwqf jfvy qF Auh mnuwKf
sLrIr hrt atYk nfl kuwJ ku imMtF ivc hI mr jfvygf. qusIN gurbfxI dy iksy iek
sLbd rfhIN ies dI pRoVqf kr skdy ho ik rIV dI hwzI dy dohIN pfsIN jo nfVIaF
cwldIaF hn AunHF ivc pAux sLbd cwldf hY?
qrmflf
jIE! afE dyKIey ik ieVf ipMglf qy suKmnf bfry gurbfxI df kI Pumfn hY?
jh
kCu ahf qhf ikCu nfhI pMc qqu qh nfhI] ieVf ipMglf suKmn bMdy ey avgun kq jfhI]
kbIr sfihb, pMnf 334]
hy
kbIr! myrI ilv/ myrf iDafn/ myrIaF XfdF ivc pRBU vsx krky ijhVI mmqf myry mn ivc
pihlF sI hux nhI rhI aqy myry afpxy sLrIr df moh BI nhI irhf. hy BfeI!
ieVf-ipMglf-suKmnf vfly pRfx cfVHn qy rokx afidk dy koJy kMm qF pqf hI nhI ikwQy
cly jFdy hn.Bfv ijs mnuwK dIaF XfdF
ivc pRmfqmf vwsx lwg pvy Aus nUM ieVf-ipMglf-suKmnf vfly kMm byloVvyN lwgdy hn.
qrmflf
jIE! qusIN afpxI pusqk dy pMnf 31 qy Bgq byxI jI dy slok dy arQ glq krky lokF
nUM iPr qoN snfqn Drm ivc vfVn dI koisLsL kr rhy ho ikAuNik gurbfxI dy hor bhuq
sfry slokF ivc qIrQ iesLnfn df KMzn kIqf igaf hY ies krky qRbYxI (ielfhfbfd
vflLI gMgf, jmnf qy srsvwqI ndIaF vflI qRbYxI) dy qIrQ df vI iswK Drm ivc koeI
asQfn nhI. ijvyN:
qIrQ
dyiK n jl mih pYsAu jIa jMq n sqfvAygo] aTsiT qIrQ guru idKfey Gt hI BIqir
nfHAugo] bfxI nfmdyAu jI kI, pMnf 973]
nf
mYN qIrQF dy drsLn krdf hF, nf AunHF dy pfxI ivc cuwBI lfAuNdf hf, qy nf hI mYN
Aus pfxI ivc rihx vfly jIvF nUM sqfAuNdf hF. mYnUM qF myry guru ny ( myry aMdr
hI) aTfhT qIrQ ivKf idwqy hn. so mYN afpxy aMdr hI ( afqm-qIrQ AuWqy) iesLnfn
krdf hF.aTsiT df mqlb 68 qIrQF qoN hY ijs df Bfv vI axigxq qIrQF qoN hY.jy iksy
nUM hfly vI sLwk hovy qF afpF guru gRMQ sfihb dI pihlI pMgqI vwl njLr mfr lYNdy
hF.
socY
soic n hoveI jy socI lK vfr]
keI
tIkfkfrF ny ies pMgqI df arQ glqI nfl socx kIqf hoieaf hY. jy guru nfnk sfihb
df, ‘socY’ qoN Bfv soc krn qoN huMdf qF AunHF ny iehI iKafl dubfrf cOQI
pMgqI ivc nhI sI duhrfAuxf. ‘shs isafxpf’ df mqlb socx qoN hI hY. isafxp nfl
hI bMdf cfqr bxdf hY qy guru sfihb ieh afK rhy hn ik hjLfrF cqrfeIaF vI sfQ nhI
idMdIaF. ‘socY”
dy
arQ guru arjn dyv jI suKmnI sfihb ivc ieMJ krdy hn:
soc
krY idnsu aru rfiq] mn kI mYl n qn qy jfiq] m:5, pMnf 265]
soc
df arQ hY iesLnfn aqy suic df arQ hY pivqrqf. iehnF hI do sLbdF dI imlfvt df
sLbd hY ‘soic’, ijs df arQ hY ‘suwc’, pivwqrqf, iesLnfn. sLbd ‘suic’
iesqRI ilMg hY. sMsikRq ivc BI ieh iesy sLkl ivc hY. ijvyN sLbd ‘mn’ qoN min
bixaf hY, ijs df arQ hY ‘mn ivc’ ies qrHF ‘soc’ qoN ‘soic’ nhIN bx
skdf, ikAuNik lPjL ‘mn’ puilMg hY qy ‘soc’ ( ijs df arQ ivcfr hY)
iesqRI ilMg hY. so lPjL soic df mqlb hY pivwqrqf jo nhfAux nfl nhI iml skdI.
quhzy
krm kFzF vfly iswKI isDfqF df Bgq nfmdyAu jI guru gRMQ sfihb dy pMnf 972 qy ies
qrHF KMzn krdy hn:
ieVf
ipMgulf aAuru suKmnf pAunY bMiD rhfAugo] cMdu sUrj duie sm kr rfKAu bRhm joiq
imil jfAugo] 2] Bgq nfmdyAu, pMnf 972]
ies
sLbd dy rhfAu vfly bMd vwl njLr mfrIey qF iblkul sfP njLr afAuNdf hY ik Bgq jI
ies slok ivc pRfxfXm vfly byloVy krm kFzF dI inKydI krdy hn.
bYrfgI
rfmih gfvAugo]sbid aqIq anfhid rfqf afkul kY Gir jfAugo] Bgq nfmdyAu, pMnf 972]
ieVf-
ipglf- suKmnf vflIaF pMgqIaF df Bfv arQ ies qrHF hY:
(
pRBU dI isPq-sflfh dI brkiq nfl) cMcl mn nUM rok ky (mYN pRBU crnF ivc) itikaf
hoieaf hF- iehI myrf ieVf- ipgMlf aqy suKmnf (df sfDn) hY; myry leI KwbI qy swjI
nfs ieko ijhIaF hn(Bfv pRfx cfVHny Auqfrny myry vfsqy by-loVvyN hn) ikAuNik mYN
prmfqmf dI joq ivc itikaf bYTf hF.
afE
hux dyKIey ik isLv purI, bRhm purI aqy ivsLnUM dI purI bfry gurbfxI sfnUM kI
isiKaf idMdI hY?
ieMdR
purI mih srpr mrnf] bRhmpurI inhclu nhI rhxf] isvpurI kf hoiegf kflf] qRYgux
mieaf ibnis ibqflf]m:5, pMnf 237]
ieMdR
purI- Auh purI ijQy ieMdr dyvqy df rfj mMinaf jFdf hY. bRhmpurI- bRhmf dI purI,
ijQy bRhmf rihMdf hY. isvpurI- ijQy isLvjI df vfsf hY.
(hy
BfeI! hornF dI qF gwl hI kIh hY?) ieMdR-purI ivc BI mOq jLrUr af jFdI hY, bRhmf
dI purI BI sdf atwl nhIN rih skdI, isLv dI purI df BI nfs ho jfiegf.( pr jgq)
iqMnF guxF vfloN mfieaf dy asr hyT jIvn dy shI rsqy qoN KuMJ ky afqmk mOq shyVdf
hY.
ieh
srIaF purIaF nUM atwl nhI sgoN nfsLvfn mMinaf hY.
quhzI
ikqfb, ‘pRBu imlny kf cfAu’ dy pMnf 18 qy 19 dy ivckfr qusIN jo admI dI sLkl
df Kfs cfrt bxf ky pysL kIqf hY Auh sfry df sfrf hI ihMdU mwq muqfbk qy iswK Drm
dy Ault hY. pr iswKI qoN axjfx Boly Bfly lok quhfnUM kI smJx? ijnHF ny kdI guru
gRMQ sfihb piVaf hI nhI AunHF nUM ikvyN pqf cwly ik syvf isMG qrmflf jI AunHF
nUM iswKI qoN sYNkVy mIl dUr ikvyN qy ikAuN lY ky jf rhy hn.afE vyKIey ik
gurbfxI muqfbk dsvF duafr kI cIjL hY?
BfeI
kfhn isMG nfBf, jo iswK Drm dy mhfn icMqk, axQwk syvk qy iPlfsPr/ buDI jIvI hoey
hn, afpxy mhfn kosL dy pMnf 616 qy ieMJ ilKdy hn:
A[
dsvF afkfsL- dsLm dvfr- “gurmuiK aMqir shju hY mnu ciVaf dsvY afkfis]iqQY AUG
n BuK hY hir aMimRq nfmu suK vfsu] m:3, pMnf 1414] shj qoN Bfv hY DIrj, sLFqI,
itkfE vflI siQqI af jFdI hY qF mn idmfgI kMntrol ivc af jFdf hY iPr afdmI nUM
sMsfrk BuK, rotI dI BuK qF hr hflq ivc lwgdI hY pr pYsf hfey pYsf, ijvyN awj
kwlH dy ZONgI sMq aQvf sfD krdy hn pr lokF dy sfhmxy sMq bxdy hn, krno afdmI ht
jFdf hY.admI apxy afp nUM aMimRq nfm ivc itkf lYNdf hY qy sfry suK pRfpwq huMdy
hn.
a[
dsmduafrf- sMgXf- dsmdvfr- idmfg
e[
gur kf sbdu ird aMiqr DfrY] pMc jnf isAu sMgu invfrY] ds ieMdRI kir rfKY vfis]
qf kY afqmY hoie prgfs] 1] aYsI idRVqf qf kY hoie] jf kAu dieaf mieaf pRB soie]
m: 5, pMnf 236]
sB
qoN pihlF sfnUM ds ieMdrIaF dI igxqI krnI jLrUrI hY.ds ieMdrIaF ( do aWKF, do
kMn, do nfsF, iek mUMh, iek gudf, iek ilMg, iek idmfg) hn.ies sLrIr dy bfkI iksy
vI ihsy nUM kdI iksy ny ieMdRI nhI ikhf.
s[
ds bYrfgin moih bis kInHI pMchu kf imt nfvAu]sqir doie Bry aMimRq sir ibKu kAu
mfir kZfvAu] Bgq kbIr jI, pMnf 693]
Bgq
kbIr jI ilKdy hn ik mYN dsy afvfrf iPr rhIaF ieMdrIaF nUM vws ivc kr ilaf hY ies
krky bfkI sLrIr dIaF nfVF ivcoN ibK- jLihr (nukqf cInI, dvYq Bfvnf afidk) kwZky
aMimRq Br ilaf hY Bfv sfry sLrIr nUM aMimRq bxf ilaf hY.
h[
imrqk Bey dsY bMd CUty imqR BfeI sB Cory] khq kbIrf jo hir iDafvY jIvq bMDn qory]
Bgq kbIr, pMnf 488]
kbIr
sfihb kih rhy hn ik jdoN pRfxI mr jFdf hY qF dsy ieMdRaF (bMd) Cuwt jFdy
hn qy BYx Brf sfry ivCV jFdy hn.pr ijhVf jIv pRmfqmf nUM afpxIaF XfdF ivc
vsfAuNdf hY Auh ienHF bMDnF qoN ijAudf hoieaF hI mukq ho jFdf hY]
k[
jnnI kyry Audr Audk mih ipMzu kIaf ds duafrf. dyie ahfru agin mih rfKY aYsf Ksm
hmfrf] Bgq kbIr, pMnf 488]
mF
dy pyt dy jl ivc Aus pRBU ny sfzf ds sroqF ( do awKF, do kMn, do nfsF, iek mUMh,
iek gudf, iek ilMg aqy iek idmfg) vflf sLrIr bxf idqf: Kurfk dy ky mF dy pyt dI
awg ivwc Auh sfzI rwiKaF krdf hY. ( vyK hy mn!) Auh pRBU ikho ijhf idaflU hY.
K[hir
jIAu guPf aMdir riK kY vfjf pvxu vjfieaf] vjfieaf vfjf pAux nAu duafry prgt kIey
dsvf gupqu rKfieaf] gurduafrY lfie BfvnI ieknf dsvf duafru idKfieaf] m: 3, pMnf
922]
jIAu
= ijMd. guPf= dyh, sLrIr. pvx vjfieaf= suafs rUp vfjf vjf idwqf, bolx dI sLkqI
idwqI.dsvf gupq rKfieaf= dsvF dr lukf ky rwiKaf ikAuNik kImqI cIjL sMBfl ky
rwKIdI hY.
g[
dsm duafrf agm apfrf prm purK kI GftI] AUpir hftu hft pir aflf afly BIqir QfqI.
Bgq byxI jI, pMnf 974]
duafrf=
drvfjLf, bUhf (ijs dI rFhI iksy mkfn qoN bfhrly QF df sMbMD mkfn dy aMdrly ihsy
nfl bxdf hY. iesy hI qrHF idmfg krky asIN afpxy sLrIr df sMbMD bfhrlIaF cIjLF
nfl qy bfhrlIaF cIjLF df sMbMD sLrIr nfl krdy hF. sLrIr df swB qoN kImqI aMg hox
krky ies nUM iblkul surwiKawq jgHf qy tkfieaf igaf hY. idmfg krky hI asIN pRBU
nfl sFJ pf skdy hF).
aphuMc,
byaMq qy prm purK pRBU dy prgt hox dfq itkfxf ( mnuwKF sLrIr df idmfg-rUp) dsvF
bUhf hY; sLrIr dy Auqly ihsy ivc ( isr, mfno) iek hwt hY,Aus hwt ivc iek aflf
hY, ies afly dI rFhI pRBU df pRkfsL hUMdf hY.
iesy
hI slok dy qIjy bMd ivc Bgq jI sfnUM
ies qrHF smJfAuNdy hn.
G[
AupjY igafnu durmiq CIjY] aMimRq ris ggnMqir BIjY] Bgq bYxI jI, pMnf 974]
hux
svfl pYdf huMdf hY ik igafn ikQy pYdf huMdf hY? hr mnuwK nUM pqf hY ik jy mnuwK
kol idmfg nf hovy qF ieh mnuwKf sLrIr giDaF nfloN vI BYVf hY. ijqnf iksy kol
igafn hY Auqnf hI Auh mnUwK isafxf mMinaf igaf hY. pr jdoN koeI mnuwK srb sFJy
qy BfeI vflqf vfly pfsy nUM cwl pYNdf hY qF Ausdf afpxf prfieaf imt jFdf hY qdoN
Auh pRmfqmf dy hor nyVy ho jFdf hY. ies swB kuwJ idmfg dI hI dyx hY. asl ivc ieh
idmfg sfnUM pRBU ny idwqf hY.
A
qoN G qk dI ivcfr iehI sfbq
krdI hY ik dsm duafrf koeI aYsI vsqU nhI ijhVI iksy bMDn ivc rih ky BgqI krn nfl
hI pRfpwq hoxI hY sgoN ieh vsqU- idmfg qF sfnUM idaflU qy ikrpflU pRBU ny jnm
smyN hI idwqf hY qy hux sfzf PrjL bxdf hY ik asIN ies
dsm
duafry nUM pRBU dy dwsy hoey mfrg vl lfeIey.ies dsm duafry nfl smJIey ik
syvf isMG qrmflf jI sfnUM dyvI dyviqaF vfly, pIrF PkIrF vfly qy bMDnF vfly
Drm nfl joV rhy hn jF iPr guru nfnk sfihb dy bMDn mukq, pRfxfXm mukq =
svfsF nUM
Aupr iljf ky rokxf qy iPr Cwzxf, pihrfvy mukq, idsLf mukq, smF mukq ( muslmfnF
vFgr koeI smF insLicq nhI ik pRmfqmf nUM ies vkq hI Xfd krnf hY. ies krky hI
awTo pihr pRmfqmf nUM Xfd krn dI qfgId kIqI hY.)qy sLrIr nUM iksy vI iksm dI
kTnfeI dyx qoN bgYr hI iensfn bixaf jf skdf hY. ieho hI hY gurU bfby df swcf
sucf inrml pMQ.
ies
qrHF aMimRq dI vrKf nhI huMdI ijs qrHF qusIN afpxy cfrt ivc idKfieaf hY. swcy
mfrg qy cwlidaF hr ivafkqI aMimRq bx skdf hY pr bfhroN iksy iksm dI aMimRq vrKf
krky iksy iensfn dy aMdr aMimRq pfieaf nhI jf skdf.sLbd nIsfx, ggn dsvF akfsL,
inj Gr, mukqI df hwt, nfm pdfrQ, joq nfm aqy swcf sLbd ienHF sfiraF hI sLbdF dI
QF/ itkfxf mnuwKf idmfg hY.
quhzI
ikqfb dy pMnf 19 qy qusIN ilKdy ho, “ mn nuMU ieh igafn ( gfiPl nhI hoxf, kfm
kRoD loB moh ahMkfr qoN bc ky rihxf ienHF df ivsLvfsL nhI krnf afidk) dyx qoN
bfad afqmf (jIv) df pRkfsL sMsfr ivc huMdf hY”.
-
syvf
isMG qrmflf jIE! hux ieh svfl pYdf huMdf hY ik ies jIv nUM idwqf jf irhf
pRmfqmf vloN igafn ikhVI bolI ivc huMdf hY? kI Auh bolI qusIN jfxdy ho?
pRmfqmf dI bolI bolx ivc afAuNdI hI nhI qF qusIN ikvyN suxI? guru nfnk sfihb
anusfr qF pRmfqmf dI bolI ipafr hY jo qusIN sux nhI skdy. “BfiKaf BfAu
apfru”
-
pRmfqmf
df afqmf nUM igafn dyx vflI khfxI df quhfnUM ikvyN pqf cwilaf? ikAuNik iksy
vI jIv dy pYdf hox qoN pihlF, Aus nfl mfqf dy grb ivc pRmfqmf Aus nfl gwlF
ikvyN qy ikhVI bolI ivc krdf hY,asIN sMsfrI jIv nhI sux skdy?
gurbfxI
dI bolI ivc qF igafn nUM hI pRmfqmf ikhf hY qy gurbfxI df Purmfx ieMJ hY:
poQI
prmysr kf Qfnu] sfDsMig gfvih gux goibMd pUrn bRhm igafnu] m: 5, pMnf 1226]
siqguru
hY igafn siqguru hY pUjf] siqguru syvI avru n dUjf] siqgur qy nfmu rqn Dnu
pfieaf siqgur kI syvf BfeI hy] m: 4, pMnf 1069]
qusIN
afpxI iesy pusqk dy pMnf 11 qy
ilKdy ho, “ ieh jo idRsLtmfn
akfr inrMkfr ny sfijaf hY ies ivc 84 lwK jUn AuqpMn krky afp gupq vrq irhf hY”
guru
gRMQ sfihb ivc iqMn qrHF dy sLbd; cAurfsI, cAurfsIh qy cvrfsIh koeI qkrIbn 45
vfrI afAuNdy hn. sfiraF df mqlb cfrF rfsIaF qoN pYdf hox vfly lwKF jIv hY. ies
df mqlb ieh krnf ik 84 lwK jUnF hI ies sMsfr ivc hn qF guru sfihbfn koloN, awBul
guru krqfr koloN, glqI krvfAuxI pvygI. koeI pMdrF vIh sfl pihlF hI pqf cwilaf hY
ik zfienfsor dI iksm dy jfnvr keI lwKF sfl pihlF iksy vjHf krky Kqm ho cuwky hn
qy iesy hI qrHF keI iksm dy sLyrF dIaF nslF vI qkrIbn qkrIbn Kqm hox jf rhIaF
hn.iek hor imsfl ik vIh ku sfl qoN hI ies sMsfr dy sfeIsdfnF ny
eyzjL dy iktfxUaF bfry jfxkfrI hfsl kIqI hY.pihlF iksy nUM koeI pqf
nhI sI. ies qrHF krky keI jUnF Kqm hoeIaF qy keI nvIaF pYdf hoeIaF. ihMdU
mwq qF isrP cfr hI KfxIaF mMndf hY qy bfxIaF vI cfr hI hn.KfxIaF nUM
rfsIaF vI ikhf jFdf hY.ieh cfr rfsIaF hn, aMizaF qoN pYdf hox vfly jIv
jMqU ijvyN pMCI, swp afidk. jyrj=jyr qoN pYdf hox vfly ijvyN mnuwKF jIv qy
psLU afidk. syqj=
hvf ivc psIny/
nmI qoNpYdf hox vfly ijvyN jUaF, igdV pHIVI qy aMbr vyl afidk. AuqBuj=
DrqI ivc pYdf hox vfly lwKF jLrmj ijvyN gzoey afidk.pr guru nfnk sfihb qF cfrF
KfxIaF qy cfrF bfxIaF dI igxqI nUM hI jpujI sfihb ivc rwd krdy hn. ijvyN
“kyqIaf
KfxI kyqIaf bfxI kyqy pfq nirMd] kyqIaf surqI syvk kyqy nfnk aMqu n aMqu]”
ies
krky ihMdU mwq vflI 84 lwK jUn nfl vI iswK Drm df koeI vfsqf nhI.
hux
afpF dyKdy hF ik BfeI kfhn isMG nfBf mhfn kosL dy pMnf 480 qy cAurfsI lwK jUnF
bfry kI ilKdy hn.
1[ihMdUmq
dy pRfcIn ivdvfnF ny jIvF dIaF jfqIaF cOrfsI lwK mMnIaF hn, arQfq cOrfsI lwK
pRkfr dy sQfvr jMgm jIv mMny hn.ienHF ivwcoN nO lwK jlvfsI, ds lwK pOx ivwc Auzx
vfly pMCI, bIs (vIh) lwK iesiQq rihx vfly ibrC afid, igafrF lwK pytbl cwlLx vfly
srp ikRm afid, qIs lwK cOpfey aqy cfr lwK mnuwK jfqI dy jIv hn, ijnHF ivwc bFdr
bnmfnuK afid sB sLfml hn.
2[
jYnIaF ny cOrfsI lwK jUnF dI vMz ieAuN mMnI hY:-
swq
lwK ipRQvI ivwc, swq lwK jl ivwc,swq lwK pOx ivwc, swq lwK agn ivwc, ds lwK kMd
(gfjr mUlI afid) ivwc, cOdhF lwK JfVI ibrC afid ivwc, do lwK do ieMdRIaF vfly
arQfq jo qucf, muUMh rwKdy hn, do lwK iqMn ieMdRIaf vfly arQfq jo qucf,muwK qy
nyq rwKdy hn, do lwK cfr ieMdRIaf vfly arQfq jo qucf, muwK, nwk qy nyq rwKdy hn,
cfr lwK dyvqf jo surg ivwc rihMdy hn, cfr lwK nrk dy jIv hn, 14 lwK mnuwKjfiq,
jo iewk tMgIey aqy do tMgy hn aqy cfr lwK cOpfey psLU.
3[
keI gRMQF ivc 42 lwK jl dy jIv qy 42 lwK KusLkI dy jIv mMny gey hn.
iqMn
nMbr dI pROVqf leI snfqn Drm vfly gurU gRMQ sfihb dy ies slok dI Audfhrx idMdy
hn:
afnIly
kuMB BrfeIly AUdk Tfkru kAu iesnfnu krAu] bieaflIs lK jI jl mih hoqy
bITlu BYlf kfie krAu]1]jqR jfAu qq bITlu BYlf]mhf anMd
kry sd kylf]1]rhfAu]afnIly PUl proeyly mflf Tfkur kI hAu pUj krAu]pihly bfsu leI
hY Bvrh bITlu BYlf kfie krAu] Bgq nfm dyv jI,pMnf 485]
GVf
ilaf ky Aus ivc pfxI Br ky jy mYN mUrqI nUM iesLnfn krfvF qF Auh iesLnfn pRvfn
nhI, pfxI jUTf hY, ikAuNik pfxI ivc ibqflI lwK jUnF dy jIv rihMdy hn. Bgq jI
afKdy hn ik myrf inrlyp pRBU qF pihlF hI AunHF ivc vwsdf sI qy iesLnfn kr irhf
sI:qF iPr mUrqI nUM mYN kfhdy leI iesLnfn krfvF?1]
mYN
ijwDr jFdf hF, AuWDr hI inrlyp pRBU mOjUd hY sB jIvF ivc ivafpk ho ky bVy coj
qmfsLy kr irhf hY.1]rhfAu]
Puwl
ilaf ky qy mflf pro ky jy mYN mUrqI pUjf krF qF Auh Puwl vI jUTy hox krky pUjf
pRvfn nhI hovygI ikAuNik AunHF PuwlF dI sugMDI qF pihlF BOry ny leI hY.iPr bITl
Aus Bory ivc vI vwsdf hY qy sugMDI lY irhf hY qF iPr ienHF PuwlF nfl mUrqI dI
pUjf kfhdy leI krF?iesy qrHF KIr df idRsLtFq dy ky afKdy hn ik duwD qF pihlF
bCVy ny jUTf kr idwqf hY ies KIr nfl vI pRBU dI pUjf nhI kIqI jf skdI.pRO: sfihb
isMG.
gurbfxI
ivc bhuq sfry muhfvry vrqy gey hn, bhuq sfrIaf lkokqIaF/khfvqF vI vrqIaF geIaF
hn.ies krky jy iewQy afpF awKrI arQ 42 lwK lY vI leIey qy 42 lwK jUnF KusLkI
vflIaF pf ky joV 84 lwK bx igaf.pr gurU gRMQ sfihb qF koeI iesLfrf nhI krdy ik
KusLkI dy vI 42 lwK jIv hn] iewQy 42 lwK muhfvry dy qOr qy vriqaf igaf hY ijvyN
afpF keI vfrIN afKdy hF qyry vrgy nOqI sO vyKy hn.pr nOqI sO qF koeI igxqI hY hI
nhI.pr sfzf kihx qoN Bfv huMdf hY ik qyry vrgy keI vyKy hn.hfly afpF hvf ivcly
iktfxU, isr ivwc pYx vflIaF jUaF aMbr vyl, igdV pIhVI afidk qF igxy hI nhI
ikAuNik jUaF, aMbr vyl qy igdV pIhVI afidk KusLkI vflIaF jUnF ivwc nhI igxy jf
skdy.ies krky ies qrHF dI igxqI df qrIkf glq hY.
jYnI
qy ihMdUmq (mqlb nM:1 qy nM:2) igxqI pwKoN hI afps ivwc tkrf rhy hn qy afrIaF
smfjIaF ny qF vydF purfxF nUM JUTF df pulMdf GosLq kIqf hoieaf hY.afrIaf smfjI
qF 84 lwK jUnF nUM mMndy hI nhI.
gurU
gRMQ sfihb ivwc cvrfsIh lK, lK cAurfsIh, lK cAurfsI qkrIbn qkrIbn 45 vfrI afAudf
hY.igxqI ivwc QoVI bhuq AukfeI ho skdI hY, pr mUl mksd afpxf ieh hY ik kI gurU
gRMQ sfihb ivwc koeI iesLfrf imldf hY ijs nfl ieh sfbq kIqf jf sky,ik gurmiq vI
84 lwK jUnF dI igxqI ivwc ivsLvfs krdI hY?
awj
asIN 84(curfsI) ies qrHF ilKdy hF qy ho skdf hY ik purfxI pMjfbI ivwc
84(cAurfsI) ies qrHF hI ilKdy hox. hux ieh ikvyN pqf cwly ik gurmiq 84 lwK jUnF
ivwc ivsLvfsL krdI hY jF nhI?
jdoN
gurU nfnk sfihb inrml pMQ dI nINh rwKdy hn qF purfxy cly aF rhy rIqF rIvfjF nUM
jVo putxgy qF hI qF nvy pMQ dI isrjxf krngy.ies gwl dI pusLtI leI afpF iewk iewk
krky dyKdy hF gurU bfbf jI purfxy mwq dIaf DwjIaF ikvyN AuzfAuNdy hn:
bhu
dyvI dyviqaF vfly smfj ivwc iews gwl df pRcfr krnf; “gurf iek dyih buJfeI] sBnf
jIaf kf ieku dfqf so mY ivsir n jfeI]”
hI ies gwl df sMkyq hY ik gurU nfnk sfihb purfxy mwq,qyqI kroV dyvI dyviqaF, nUM
kwt rhy hn.ikAuNik snfqn mwq,iek pYdf krn vflf,iek sFB sMBfl krn vflf qy iek
ivnfsL krn vflf, dyvqf mMndf hY.jpujI sfihb ivwc gurU sfihb jdoN ieh afKdy hn:
eykf
mfeI jugiq ivafeI iqin cyly prvfx] ieku sMsfrI ieku BMzfrI ieku lfey dIbfx] ijv
iqsu BfvY iqvY clfvY ijv hovY Purmfxu] Ehu vyKY Enf ndir n afvY bhuqf iehu
ivzfxu]
qF
ienHF iqnF cyilaf df vrnx krky afKdy hn ik Ehu (pRmfqmf vfsqy hY) vyK irhf hY qy
Enf(iqnF ivsLnUM,isLvjI qy bRhmF vfsqy) nUM njLr nhI af irhf.ies qoN pihlI pMgqI
ivc iqsu vI pRmfqmf vfsqy hI hY qy mqlb bxdf hY ik ijvy pRmfqmf nUM BfAuNdf hY
Ausy qrHF hI clfeI jf irhf hY.pRmfqmf nUM iewk vrnx krky bhu dyvI dyviqaF dI
hoNd nUM nkfiraf hY,kwitaf hY.
pihly
mwqF dy qIn lok qy cOdhF lok qy lwKF agfs qy lwKF pfqfl vflI gwl ies pAuVI ivwc
rwd krdy hn.
pfqflf
pfqfl lK afgfsf agfs] EVk EVk Bfil Qwky vyd khin iek vfq] shs aTfrh khin kqybf
asulU iek Dfqu] lyKf hoie q ilKIaY lyKf hoie ivxfsu] jpujI sfihb.
sfry
vyd iek –jLbfn ho ik afK rhy hn ik pqflF dy hyT hor lwKF pfqfl hn qy akfsL dy
Auwpr hor lwKF akfs hn.byaMq irsLI munI ienHF dy aKIrly bMinaf dI Bfl krky Qwk
gey hn.iesfeIaF qy muslmfnF dIaF cfr kqybF ieh afK rhIaF hn ik kuwl aTfhrF hjLfr
aflm hn ijnHF df muwZ iek vfihgurU hY.hux gurU nfnk sfihb afpxf mwq pysL krdy
hoey afKdy hn ik swcI gwl qF ieh hY lyKf kridaF lyKy dy ihMisaF df Kfqmf ho jFdf
hY.lyKf krnf qF ivxfs hY Bfv lyKf ho hI nhI skdf.“jf krqf isrTI kAu sfjy afpy
jfxY soeI]” gurU nfnk sfihb igxqI imxqI ivwc pYNdy hI nhI. ies krky ihMdU mwq
vflI iksy vI iksm dI igxqI nfl iswK Drm df koeI nyV qyV df vfsqf nhI.
cvrfsIh
lK join AupfeI irjku dIaf sB hU kAu qd kf] svweIey mhly cAuQy ky, pMnf 1403]
iewQy
vI Bwt cfrF rfsIaF rfhIN pYdf hox vflIaF lwKF jUnF nUM pRmfqmf dy irjk apVfAux
dI gwl kr rhy hn ik jdoN qoN hI lwKF jIvF nUM pYdf kIqf hY Aus vkq qoN hI AunHF
nUM irjk apVfieaf jf irhf hY.iewQy vI iswK isDFq ihMdU mwq nfloN vwKryvF krdf
hY.ihMdU mwq afKdf hY ik pRmfqmf jF jo vI AunHF df dyvI dyvqf pYdf krn vflf hY
jF bRhmf pihlF jIv nUM ies sMsfr ivc Byjdf hY qy iPr Aus nUM irjk jF Aus dI rotI
df pRbMD kIqf jFdf hY. pr gurbfxI ieMJ afKdI hY:
pihlo
dy qY irjku smfhf] ipCo dy qY jMqu Aupfhf] m:5, pMnf 130
jIvF
nUM pYdf krn qoN pihlF pRmfqmf AunHF dy irjk df pRbMD krdf hY.
afip
Aupfey DMDY lfey]lK cAurfsIh irjku afip apVfey] nfnk nfmu iDafie sic rfqy jo
iqsu BfvY su kfr krfvixaf] m: 3, pMnf 112]
lK
cAurfsIh df mqlb iksy vI hflq ivc 84 lwK jUnF nhI kIqf jf skdf.cfrF rfsIaF qoN
pYdf hox vflIaF lwKF jUnF nUM irjk pRmfqmf afp apVfAudf hY.
so
AuprlI sfrI ivcfr qoN istf iehI inkldf hY ik iswKI df ihMdU Drm vflI 84 lwK jUnF
vflI JUTI mnOq nfl koeI sbMD nhI. ies krky quhzI ikqfb dy pMnf 11 AuWqy ilKI 84
lwK jUnF vflI gwl vI JUTI hY.
afpxI
ikqfb dy pMnf 13 qy qusIN ilKdy ho;
“
mfqf dy grB ivc Byjx qoN pihlF afqmf dy pRmfqmf nfl kI bcn hoey” bfry pYdf
hoey hyT ilKy svflF df jvfb icwTI pwqr rfhIN jrUr dyxf jI. ieh jrUrI bynqI hY
jI.
-
afqmf
qy pRmfqfmf dy afpsI bcn iblfsF df quhfnUM ikvyN pqf cwilaf?
-
guru
nfnk pfqsLfh pRmfqmf dI bolI ipafr dI bolI aKdy hn, “ BfiKaf BfAu apfru”
Aus byaMq pRBU dI bolI ipafr hY. ies nUM qF qusIN sux vI nhI skdy qy nf hI
ies leI iksy bolI dI loV hY.iPr ieh dwsx dI krpflqf krnI jI ik qusIN afqmf
qy pRmfqmf dy afpsI bcnF nUM ikvyN smJy?
qusIN
afpxI ikqfb dy pMnf 9 qy ieh ilKdy ho, “jdoN inrMkfr akfl purK nUM Bfieaf qF
Aus ny ipRQmy mfieaf sfj iqMn sLkqIaF Aus dy aDIn kr idwqIaF”.
pr
gurbfxI qF ies dy Ault AupdysL dy rhI hY.
sfcy
qy pvnf Bieaf pvnY qy jlu hoie] jl qy iqRBvxu sfijaf Git Git joiq smoie] inrmlu
mYlf nf QIaY sbid rqy piq hoie]m: 1, pMnf 19]
qrmflf
jIE! gurbfxI qF ieh afK rhI hY ik pRmfqmf qoN pvn pYdf hoeI qy pvn qoN jl
qy jl qoN ieh sfrf jgq ricaf igaf.ikRpf krky ieh jrUr dwsxf jI ik qusIN
TIk ho jF gurbfxI?
iesI
ikqfb dy pMnf 10 qy qusIN ilKdy ho;
“
swc KMz ivc ijs jgHf qy mfieaf ( ijs nUM qRYgux qy kfl df nf vI idwqf igaf hY)
nUM bRhmMz rcx df hukm hoieaf. mfieaf ny Aus jgHf qy insLfn lgfieaf ijnHI jgHf
ivc afkfr iqafr krnf sI”.
syvf
isMG jI jdoN ‘arbd nrbd DMDUkfrf’ hI sI qF mfieaf ny ieh isRsLtI rcx leI
insLfn iks cIjL qy lgfieaf. hvf ivc qF insLfn lgdf hI nhI.insLfn qF iksy Tos
jgHf qy hI lwgygf.quhzI ieh dlIl vI ivcfr krn qy ryq dI kMD vFgr ikr ikr ky
afpxy afp ZyrI ho rhI hY.
BfeI
vIr isMG qy pMQ dy mhfn icMqk qy ivdvfn zf: sfihb isMG zI[ ilt[ muqfibk qF swc
KMz iek idmfgI avsQ df nfm hY. PrjL kro asIN ieh mMn leIey ik pRmfqmf swc KMz
vfsI hY qF pRmfqmf ies dysI hoieaf. pr gurbfxI qF pRmfqmf nUM jry jry ivc vws
irhf kih rhI hY. ijvyN:
Gt
Gt mY hir jU bsY sMqn kihE pukfir] khu nfnk iqh Bju mnf BAu iniD Auqrih
pfir]12]m:9, pMnf 1427]
sfD
sMgiq swc KMz smyAu.BfeI gurdfs.
swc
KMz ivc pRmfqmf vwsdf hY qy sfD sMgq ivc swc KMz hY qF swc KMz ikDry dUr nhI
blik swcy purKF dy swcy iensfnF dy idmfgF ivc hY. igafn vI mnuwKf sLrIr ivc
idmfg ivc hI huMdf hY qy igafn nUM
hI gurbfxI ivc pRmfqmf ikhf hY. guruU sfihbF df Purmfx ieMJ hY.
siqguru
hY igafn siqguru hY pUjf] siqguru syvI avru n dUjf] siqgur qy nfmu rqn Dnu
pfieaf siqgur kI syvf BfeI hy] m: 4, pMnf 1069]
qrmflf
jIE quhfzI jfxkfrI leI aglf sLbd ilK irhf hF ik gurbfxI muqfbk qF iswK vfsqy
koeI nrk surg vI nhI.
kvnu
nrku ikaf surgu ibcfrf sMqn doAU rfdy] hm kfhU kI kfix n kZqy apny gur prsfdy]5]
ab qAu jfie cZy isMGfsin imly hY sfirMgpfnI ] rfm kbIrf eyk Bey hY koie n skY
pCfnI ]6]3] {pMnf 969}
surg
bfsu n bfCIaY zrIaY n nrik invfsu] honf hY so hoeI hY mnih n kIjY afs]1] rmeIaf
gun gfeIaY ] jf qy pfeIaY prm inDfnu ]1] rhfAu ] ikaf jpu ikaf qpu sMjmo ikaf
brqu ikaf iesnfnu ] jb lgu jugiq n jfnIaY, BfAu Bgiq Bgvfn ]2]
nfh
ieh qFG rwKxI cfhIdI hY ik (mrn ipCoN) surg df vsybf iml jfey aqy nfh ies gwloN
zrdy rhIey ik ikqy nrk ivc hI invfs nfh iml jfey . jo kuJ (pRBU dI rjLf ivc)
hoxf hY AuhI hovygf . so, mn ivc afsF nhIN bxfAuxIaF cfhIdIaF .1.akfl purK dI
isPLiq-sflfh krnI cfhIdI hY aqy iesy AuWdm nfl Auh (nfm-rUp) KLjLfnf iml jFdf
hY, jo sB (suKF) nfloN AuWcf hY .1.rhfAu.jd qk akfl purK nfl ipafr qy Aus dI
BgqI dI jugiq nhIN smJI (Bfv, jd qk ieh smJ nhIN peI ik Bgvfn nfl ipafr krnf,
Bgvfn dI BgqI krnf hI jIvn dI asl jugqI hY), jp qp, sMjm, vrq, iesLnfn—ieh sB
iksy kMm nhIN .2.
bfkI
nrk surg qy pfp puMn ieh swB kuwJ bydF dI kfZ hY.pMizq lokF nUM nrk surg qy pfp
puMn dy cwkr ivc Psf ik afpxf pyt pflI jf irhf sI . ies krky agly slok ivc guru
aMgd dyv jI apxy isDFq qy vydF dy isDFq df inKyVf krky dwsdy hn.
slok
mÚ 2 ] kQf khfxI bydIN afxI pfpu puMnu bIcfru ] dy dy lYxf lY lY dyxf nrik
surig avqfr ] Auqm miDm jfqIN ijnsI Brim BvY sMsfru ] aMimRq bfxI qqu vKfxI
igafn iDafn ivic afeI ] gurmuiK afKI gurmuiK jfqI surqØI krim iDafeI ] hukmu
sfij hukmY ivic rKY hukmY aMdir vyKY] nfnk aghu hAumY qutY, qF ko ilKIaY lyKY
]1] (pMnf 1243)
(jo)
qflIm vydF ny ilaFdI (Bfv, idwqI), (Aus ivc ieh) ivcfr hY ik pfp kIh hY qy puMn
kIh hY, (Aus ny ieh dwisaf hY ik hwQoN) dy ky hI (muV) leIdf hY qy jo kuJ iksy
qoN lYNdy hF Auh (agly jnm ivc) moVIdf hY, (afpxy kIqy krmF anusfr) nrk ivc jF
surg ivc awpVIdf hY, (ies qflIm anusfr) dunIaf AuWcIaF nIvIaF jfqF qy iksmF dy
vihmF ivc KLuafr hMudI hY .
(pr
jo) bfxI gurU ny AucfrI hY, (ijs dy zUMGy Byq nUM) gurU ny smiJaf hY qy (ijs nUM)
suriqaF ny jipaf hY Auh bfxI nfm-aMimRq nfl BrI hoeI hY, qy pRBU dy gux ibafn
krdI hY, ieh bfxI pRBU dy guxF dI ivcfr kIiqaF qy pRBU ivc suuriq joiVaF prgt
hoeI hY . (ieh bfxI dwsdI hY ik) prmfqmf afpxf hukm (-rUp swiqaf) sfj ky (sB
jIvF nUM) afpxy hukm ivc hI rwiKaf hY qy hukm ivc hI sMBfl krdf hY . hy nfnk !
(ies bfxI dI brkiq nfl) pihlF (jIv dI) hAumY dUr huMdI hY qF jIv pRBU dI hjLUrI
ivc pRvfn huMdf hY .1.
mÚ
1] bydu pukfry puMnu pfpu surg nrk kf bIAu] jo bIjY so AugvY KFdf jfxY jIAu]
igafnu slfhy vzf kir sco scf nfAu ] scu bIjY scu AugvY, drgh pfeIaY QfAu ] bydu
vpfrI igafnu rfis krmI plY hoie ] nfnk rfsI bfhrf lid n cilaf koie ]2] (pMnf
1243)
vyd
dI qflIm ieh hY ik (jIv df kIqf hoieaf) puMn-krm (Aus dy vfsqy) surg (imlx) df
sbwb (bxdf) hY qy pfp (jIv leI) nrk (ivc pYx) df kfrn ho jFdf hY; (afpxy kIqy
hoey puMn jF pfp df Pl) Kfx vflf (hryk) jIv (afp hI) jfx lYNdf hY ik jo kuJ koeI
bIjdf hY AuhI AuWgdf hY . (so, ies krm-kFz dI qflIm ivc pRBU dI isPLiq-sflfh qy
pRBU dI imhr nUM koeI QF nhIN hY) .
(pr
gurU df bKLisLaf) igafn prmfqmf ƒ vwzf afK ky (Aus dI) isPLiq-sflfh krdf hY (qy
dwsdf hY ik) pRBU df nfm sdf kfiem rihx vflf hY, jo mnuwK pRBU df nfm (ihrdy
ivc) bIjdf hY Aus dy aMdr nfm hI pRPulq huMdf hY qy Aus nUM pRBU dI hjLUrI ivc
afdr imldf hY .
(so,
pfp qy puuMn dy Pl dws ky) vyd qF vpfr dIaF gwlF krdf hY; (pr mnuwK leI asl)
rfis-pUMjI (pRBU dy guxF df) igafn hY qy ieh igafn pRBU dI imhr nfl (gurU qoN)
imldf hY; hy nfnk! (ies igafn-rUp) pUMjI qoN ibnf koeI mnuwK (jgq qoN) nPLf Kwt
ky nhIN jFdf .2.
syvf
isMG qrmflf jIE quhfzI iesy ikqfb dy pMnf 15 qy qusIN ies qrHF ilK rhy ho;
“
pr afqmf Kyz ivc ruwjI hoeI mflk nUM Buwl jFdI hY qy jUnF BugqdI rihMdI hY.
hux
svfl ieh pYdf huMdf hY ik kI quhfzf ieh isDFq TIk hY? jy quhzf AuWqr hF pwKI hY
qF ieh dwsxf jI ik kI gurbfxI dIaF aglIaF qukF glq hn jo isKI df ieh isDFq pysL
krdIaF hn ik koeI vI kMm pRBU dy hukm qoN bfhr nhI ho irhf.
mfrY
rfKY eyko afip ] mfnuK kY ikCu nfhI hfiQ ]m:5, pMnf 281]
koeI
mnuwK jF koeI vI afqmf pRBU dy hukm qoN bfhr nhI.
hukmY
aMdir sBu ko bfhir hukm n koie]
nfnk hukmY jy buJY q hAumY khY n koie]2]
hryk
jIv rwb dy hukm ivc hI hY, koeI jIv hukm qoN bfhr (Bfv, hukm qo afkI) nhIN ho
skdf. hy nfnk ! jy koeI mnuwK akfl purK dy hukm nUM smJ ley qF iPr Auh suafrQ
dIaF gwlF nhIN krdf (Bfv, iPr Auh suafrQI jIvn Cwz dyNdf hY) .2.
svfrQ
rihq ho ik ilKI ieh icwTI quhzy mn nUM Tys jLrUr phuMcfeygI.pr ZONgI qy svfrQI
sMq/sfD dI aslIaq nUM sMgq dI kichrI ivc pysL krnf/ nMgf krnf asIN afpxf Drm
smJdy hF. ies krky hI asIN quhzI aslIaq qoN sMgq nUM jfxU krfAuxf jLrUrI smiJaf
hY. bfkI sMgqF afp smJdfr hn.ieh AuWdm isMG sBf ieMtrnYsLnl dI sLfKf brYNptn,
EntYrIE knyzf ny kIqf hY jI.ijs df pqf ies pRkfr hY.
Singh Sabha International, chepter Brampton, 39 0aklea blvd.
Brampton Ont. Canada, L6Y5A2, Tel 905-455-7856, 905-454-4741,