|
jdoN vI iek iswK dUsry iswK nUM
imldf hY qF Auh "vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI PLqih" bulfAuNdf hY. ieh hukm gurU goibMd isMG jI ny Kflsy
nUM idqf. AunHF ny qF ikhf hY ik, "ijhVf pihlF PLqih bulfvygf myrf Aus dy vwl muK
hovygf. ijhVf bfad ivc PLqih bulfvygf myrI Aus dy vwl ipT hovygI. jy kr
dovy iekwTy PLqih bulfAuxgy qF mYN AunHF dohF dy ivckfr
hovygf." ies leI sfJIvflqf kfiem krn
leI sfnUM iekwTy PLqih bulfAuxI cfhIdI hY. |
bhuq sfrIaF ievfieqF, BfvyN
sfzy kol ilKqI qOr qy mOjUd hn jF nhIN. prMqU ienHf bfry gurbfxI dy afDfr
qy KojL, pVqfl kr skdy hF. ies gwl df Kfs iDafn rwKxF cfhIdf hY ik asIN nf
qF gurbfxI ivc koeI qbdIlI kr skdy hF aqy nf hI iswK Drm dIaF muwZlIaF
irvfieqF ivc koeI qbdIlI kr skdy hF, jo ik guru sfihbF ny afrMB kIqIaF hn.
gurU grMQ sfihb dI qrqIb aqy ilKq, gurU sfihbF ny ies qrHF klm bMd kIqI hY
ik asIN Aus ivc koeI qbdIlI nhIN kr skdy hF. iswK Drm dIaF kuJ irvfieqF
aqy ieiqhfs sbMDI ilKqI sbUq pRfpq nhIN hn. ies leI kuJ swjx qrHF qrHF
dIaF qrmImF dwsdy rihMdy hn. jF keI afpxIaF nvIaF irvfieqf afrMB kr idMdy
hn. |
ienHF mqBydF df iek kfrn ieh vI
hY, ik asIN gurbfxI dI zUMiGafeI ivc nhIN jFdy hF. gurU grMQ sfihb ivc Aus
smyN dIaF cl rhIaF BfsLfvF aqy sLbdF dI vrqoN kIqI geI hY. qF jo afm jnqf
ieh swB kuJ afsfnI nfl smJ sky. kuJ igxqI dy hI nvyN sLbd hn, jo ik gurU
grMQ sfihb ivc vrqy gey hn. ijs qrHF ik, akfl purKu, vfihgurU, aMimRq vylf,
cVHdI klHf, jIvn
mukiq, afid. prMqU hryk sLbd dI
pRIBfsLf gurU sfihbF ny gurU grMQ sfihb dy idqI hY. Audfrn dy qOr
qy: |
nfmu = jyqf kIqf qyqf nfAu ] ivxu nfvY nfhI
ko QfAu ] (4) |
sqsMgiq
= sqsMgiq kYsI jfxIaY ] ijQY eyko
nfmu vKfxIaY ] eyko nfmu hukmu hY nfnk siqguir dIaf buJfie jIAu ]5]
(72) |
sMqu = slok m� 5 ] ijnf sfis igrfis n ivsrY
hir nfmF min mMqu ] DMnu is syeI nfnkf pUrnu soeI sMqu ]1]
(319) |
qIrQu
= qIriQ nfvx jfAu qIrQu nfmu hY ]
qIrQu sbd bIcfru aMqir igafnu hY ] (687) |
igafnI
= BY kfhU kAu dyq nih nih BY mfnq
afn ] khu nfnk suin ry mnf igafnI qfih bKfin ]16] (1427) |
|
gurbfxI dy aDUry igafn krky,
asIN sLbd qF gurbfxI dy vrqdy hF. prMqU gurU grMQ sfihb ivc idqI geI
pRIBfsLf dI bjfey, hor DrmF jF mjLbF dI pRIBfsLf vrqdy hF. ies krky asIN
aksr BulyKy ivc pY jFdy hF. |
ies leI ijnHI dyr qwk asIN
gurbfxI dy afDfr qy pUrI qrHF KojL aqy jfc pVqfl nhIN kr lYNdy hF, sfnUM
iksy qrHF vI iswK Drm dIaF muZlIaF irvfieqF ivc koeI qbdIlI nhIN krnI
cfhIdI hY. jy kr iksy kfrn asIN koeI PYslf nhIN kr skdy hF, qF Aus nUM
BivwK dI KojL leI Cwz dyxF cfhIdf hY. |
|
asIN "vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI
PLqih" kihx dI rvfieq nUM qF Bul hI
cuky hF. ajy vI styjL qy sMgq nUM sMboDn krn qoN pihlF "vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI
PLqih" hI khI jFdI hY. afps ivc imlx
smyN, bhuq sfiraF ny qF, "siq sRI afkfl" kihx dI rvfieq
hI bxf leI hY. "boly so
inhfl, siq sRI afkfl" jYkfry dy qOr
qy vriqaf jFdf hY."siq
sRI afkfl" ies sLbd dI aMqlI quk hY.
jdoN sMgq ivc koeI cVHdI
klHf dI koeI gwl hovy, koeI ijwq dI
gwl hovy, koeI pRogrfm pUrI qrHF isry cVHy, qF ieh jYkfrf Cwizaf jFdf hY.
iek jfxf "boly so
inhfl" kihMdF hY aqy bfkI sfry Aus dy
ipCy "siq sRI
afkfl" kihMdy hn. awj kwl keI vfrI
ies dI vI TIk vrqoN nhIN huMdI hY. vyKx ivc afieaf hY ik keI vfrI jy kr
koeI pRcfrk ZihdI klHF dI gwl dws irhf huMdF hY, qF koeI swjx ieh jYkfrf
Cwz idMdF hn. Aus nUM ieh vI iDafn nhIN huMdF hY, ik ZihdI klHF koeI KusLI
dI insLfnI nhIN huMdI hY. lok ies qrHF ikAu krdy hn, ieh AuhI jfxdy hn.
keI lok afpxI hfjLrI idKfAux leI vI krdy hn. ies leI pihlF sucyq ho ky
suxnF cfhIdf hY aqy iPr agvfeI krnI cfhIdI hY. |
|
afAu jrf "vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI
PLqih" dI gurbfxI dy afDfr qy mhwqqf
sFJI krIey. |
ies sLbd dy arQ hn, ik
"KLflsf vI vfihgurU df hY aqy
jy kr koeI PLqih vI huMdI hY qF Auh vI vfihgurU dI hI hY. "afm jnqf nUM iswK Drm dy muZly isDFq smJfAux leI, ieh
bhuq sDfrn aqy sOKf qrIkf hY. |
iswK Drm ivc
vfihgurU jF akfl
purKu sLbd prmfqmf dy nfm leI vriqaf jFdf
hY. vfihgurU jF akfl
purKu dI pRIBfsLf ieh
hY. |
�� siq nfmu
krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq ajUnI sYBM gur pRsfid ]
(1) |
vfihgurU jF akfl purKu bfry ivsQfr jpujI sfihb ivc idqf igaf hY. pUrn qOr qy ies mnwuKf
jIvn ivc, akfl
purKu iks qrHF pfAuxF hY, Auh gurU
grMQ sfihb ivc idqf igaf hY. |
|
iswK Drm ivc vfihgurU jF akfl
purKu sLbd prmfqmf dy nfm leI prcilq
hY. hornF DrmF ivc awlHf, gOz, afid nfvF nfl vriqaf jFdf hY. gurbfxI
ivc akfl
purKu nUM anyk nfvF nfl vriqaf igaf
hY. purfqn nFvF df sbMD iksy mnuwK, jfnvr, vsqU jF krmF dy afDfr qy huMdF
irhf hY. iswK Drm ivc akfl purKu df nFv iksy qrHF dy
pdfrQ jF srIrk sbMD nfl nhIN joiVaf igaf hY. vfihgurU sLbd df
sbMD iksy vI srIr nfl nhIN hY, blik afqmf aqy mn dI avsQf nfl hY.
vfihgurU sLbd df ivsLlysLn kreIey qF ieh ies qrHF hY.
(vfihgurU = vfih +
gurU). jdoN mnuwK dy ihrdy ivc
nfmu vs jFdf hY, qF Auh sc KMiz dI avsQf
vwl jFdf hY. ies leI jIv dy ihrdy ivc KusLI aqy DMnvfd dI Bfvnf pYdf ho
jFdI hY. asIN aksr KusLI aqy DMnvfd df pRgtfvf vfh vfh krky krdy hF. ieh avsQf gurU dI shfieqf nfl hI pRfpq ho skdI hY.
ies leI vfh
aqy gurU dy myl nfl bixaf
sLbd vfihgurU, prmfqmf dy nfm leI
iswK Drm ivc vriqaf jFdf hY. iswK Drm anusfr nf qF gurU srIr hY aqy nf hI
cylf srIr hY. |
pvn arMBu
siqgur miq vylf ] sbdu gurU suriq Duin cylf ] (943, rfmklI, m�
1) |
gurU nfnk dyv jI qoN gurU
goibMd isMG jI qwk isrP srIr hI bdldy rhy hn. joiq (nfnk) AuhI hI rhI hY. hux ieh
jugo jug atwl gurU grMQ sfihb ivc sdf leI kfiem hY. |
joiq Ehf jugiq
sfie sih kfieaf Pyir pltIaY ] (966-967) |
iesy leI vfihgurU sLbd df sbMD, iksy vI srIr nfl nhIN hY. afqmf aqy mn dI avsQf nfl
hY. ikAuik KLflsf vfihgurU df hY. ies leI jy kr koeI mnuwK ieh avsQf pRfpq
kr lYNdf hY. qF Aus ivc aqy prmfqmf ivc koeI Byd nhIN rihMdF hY. pr ies df
iDafn rwKxf cfhIdf hY, ik koeI vI prmfqmf dy brfbr nhIN ho skdf hY. Aus
nfl isrP aByd hoieaf jf skdf hY. |
gur ikrpf ijh
nr kAu kInI iqh ieh jugiq pCfnI ] nfnk lIn BieE goibMd isAu ijAu pfnI sMig
pfnI ]3]11] (633, soriT, m� 9) |
jdoN mnuwK KLflsy dI avsQf qwk
phuwcdf hY. qF Auh dusiraF mnuwKF nfl koeI vI Byd Bfv dI Bfvnf nfl Prk
nhIN krdf hY. Aus nUM sfry iek ipqf dy puwqr idKfeI idMdy hn. sfiraF ivc
ieko joiq hI vyKdy hn. |
eyku ipqf eyks
ky hm bfirk qU myrf gur hfeI ] suix mIqf jIAu hmfrf bil bil jfsI hir drsnu
dyhu idKfeI ]1] (611, soriT, m� 5) |
ieh sLbd ieh vI dwsdy hn. jy
KLflsf vfihgurU df hY, qF swB kuJ vfihgurU df hI hY. ies leI mnuwK df
afpxf kuJ vI nhIN. jdoN mnuwK ieh smJ lYNdf hY ik Aus df afpxf kuJ vI nhIN
hY, swB kuJ vfihgurU df hI hY. qF Aus ivcoN hAumY inkl jFdf
hY. |
kbIr myrf muJ
mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrf ] qyrf quJ kAu sAupqy ikaf lfgY myrf ]203]
(1375) |
jdoN hAumY inkl igaf qF loB
lflc vI inkl jFdf hY. iPr Auh hyrf PyrIaF krky DMn iekwTf nhIN krdf hY,
iksy qy jLulm nhIN krdf hY, vMz ky Cwkdf hY, sfiraf nUM brfbrI nfl vyKdf
hY, brfbrI df slUk krdf hY, mnuwKqf dI BlfeI leI qwqpr rihMdf hY. ieh rojL
df ikhf hoieaf sLbd, Aus nUM afpxy afp gurmuiK bxf
idMdF hY. Auh mnuwKqf dy Bly leI hryk kurbfnI leI iqafr rihMdF
hY. |
qnu mnu kfit
kfit sBu arpI ivic agnI afpu jlfeI ]4] (757-12, sUhI, m�
4) |
|
"vfihgurU jI
kf KLflsf vfihgurU jI kI PLqih" dy
dUsry Bfg "vfihgurU jI
kI PLqih" df Bfv hY. ik jy kr mnwuK
ny jIvn ivc koeI pRfpqI kIqI hY, qF Auh vI Aus dI afpxI nhIN hY blik Auh
vI vfihgurU
dI hI hY. ies leI jdoN iswK "vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI
PLqih" kihMdf hY, qF Aus dy afpxy
aMdroN aqy dUsrf iswK jo ieh sLbd suxdf vI hY aqy kihMdf vI hY, Aus dy
aMdroN vI hAumY inkl jFdf hY. jdoN hAumY inkl igaf qF iPr mnuwK swB suwK
pRfpq kr lYNdf hY. |
afpu svfrih mY
imlih mY imilaf suKu hoie ] PrIdf jy qU myrf hoie rhih sBu jgu qyrf hoie
]95] (1382, slok, syK PrId jI) |
jdoN sfry afpxy ho jfx qF jIvn
ivc suwK aqy KusLhflI af jFdI hY. mn ivc anMd dI avsQf pYdf ho jFdI hY.
ies qrHF mnuwKf jIvn df ieh mMqv sihjy hI pUrf ho jFdf
hY. |
afsf mhlf 5 ]
BeI prfpiq mfnuK dyhurIaf ] goibMd imlx kI ieh qyrI brIaf ] avir kfj qyrY
ikqY n kfm ] imlu sfDsMgiq Bju kyvl nfm ]1] (12) |
PLqih sLbd nUM vrqx df, iek
mnoivigafn pRBfv ieh vI hY. ik jdoN mnuwK PLqih sLbd
kihMdF hY qF Aus dy mn dy aMdr iek aYsf AuqsLfh pYdf ho jFdf hY ik Auh
sPlqf leI pUrI koisLsL krdf hY. mnuwK nUM afpxf mMqv pUrf krn leI sKq
imhnq krn dI afdq pY jFdI hY. iesy leI gurU df iswK hmysLf cVHdI klHf ivc rihMdF hY. iehI kfrn hY ik iswK afpxy Drm dI Kfqr vwzI qoN vwzI
kurbfnI dy sky. Auh musLkl qoN musLkl kMm, akfl purKu qy Brosf rwKdy hoie,
afsfnI nfl kr sky. |
gurU ipafrI sfD sMgq jI gurU
sfihbF dI clfeIaF geIaF irvfieqF nUM mfmUlI nf smJo. ienHF aMdr bhuq
zUMigafeI hY, ieh vzmuwlf KLjLfnf hn. isrP ienHF rsiqaF qy cwlx dI loV hY.
sfnUM ieh afpxy afp hI sc KMiz avsQf vwl lY
jfxgIaF. |
suixaY aMDy
pfvih rfhu ] (3) |
sfzIaF isrP pMj igafn ieMdrIaF
hn. (awKF, kMn, nwk, jLbfn aqy cmVI). asIN ienHF nfl isrP kuJ hwd qwk hI
vyK, sux jF smJ skdy hF. Auh vI inrBr krdf hY ik asIN afpxf afp nUM ikMnF
ku gurU sfihbF dI isiKaf awgy arpn kIqf hY. ies leI afE sfry jfxy gurU
sfihbF dy dwsy rsqy qy cwl ky afpxy jIvn dI mMjLl qwk
phwuceIey. |
afE asIN awj
qoN pRx kreIey ik jdoN vI iek dUsry nUM imleIey qF ies qrHF
khIey. |
"vfihgurU jI kf
KLflsf vfihgurU jI kI
PLqih" |